Paragon z NIP nabywcy można zamienić na fakturę tylko do 15. dnia następnego miesiąca. Trzy miesiące są jedynie wtedy, gdy z żądaniem wystąpi zwykły konsument, a nie podatnik VAT
Przypomnijmy: od 1 stycznia br. na fakturę dającą prawo do odliczenia VAT można wymienić tylko paragon, na którym podany jest NIP nabywcy. Powszechnie uważa się, że na tę wymianę są trzy miesiące.
– To błąd – mówi dr Jowita Pustuł, doradca podatkowy i radca prawny w J. Pustuł i Współpracownicy Doradztwo podatkowo-prawne.

Kiedy odliczenie

Obecnie zasada jest taka, że jeśli kupujący chce odliczyć VAT, to:
■ musi wymienić paragon (z NIP nabywcy) na fakturę, gdy kwota na nim przekracza 450 zł (lub 100 euro),
■ może odliczyć bez wymiany na fakturę, gdy kwota na paragonie (z NIP nabywcy) nie przekracza 450 zł (lub 100 euro), a paragon zawiera również inne elementy niezbędne do uznania go za fakturę uproszczoną,
■ może poprosić od razu o fakturę.
Eksperci radzą, by korzystać z tej trzeciej opcji, bo wtedy nie ma żadnego problemu z odliczeniem.
W praktyce jednak czasem nie ma możliwości wzięcia od razu faktury (np. z powodu pośpiechu, kolejki w sklepie). Pojawia się wtedy pytanie, ile czasu ma nabywca, żeby wymienić paragon z NIP na fakturę. Wielu podatników jest przekonanych, że jest na to trzy miesiące.

Wymiana dla nie-podatników VAT

– To błędne przekonanie – mówi Jowita Pustuł. Zwraca uwagę, że trzy miesiące na zażądanie faktury ma:
■ konsument, czyli osoba fizyczna, która nie jest podatnikiem VAT, oraz
■ przedsiębiorca indywidualny, który nie jest zarejestrowany jako podatnik VAT.
Ten trzymiesięczny termin wynika z art. 106b ust. 3 ustawy o VAT.
W takiej sytuacji sprzedawca musi wydać fakturę. Ile ma na to czasu? To zależy od tego, kiedy nabywca zgłosił żądanie wystawienia faktury. Jeśli zażądał jej do końca miesiąca, w którym dostarczono mu towar lub wykonano usługę (bądź uregulował całość lub część zapłaty), to sprzedawca musi mu wystawić fakturę do 15. dnia kolejnego miesiąca.

Przykład

Firma sprzedała towar konsumentowi 10 lutego. Klient zażądał 20 lutego wymiany paragonu na fakturę. Sprzedawca ma czas na jej wystawienie do 15 marca.
Nieco inaczej będzie, gdy nabywca zażąda faktury w kolejnym miesiącu po zakupie towaru lub usługi. Wtedy termin na jej wystawienie liczy się od dnia zgłoszenia żądania.

Przykład

Firma sprzedała towar konsumentowi 10 lutego. Klient zażądał 10 marca wymiany paragonu na fakturę. W tym przypadku sprzedawca ma czas na wydanie faktury do 15. dnia od dnia zgłoszenia żądania. Musi ją więc wystawić do 25 marca.

Inny termin dla firm

Co innego, gdy żądanie złoży podatnik VAT.
– W tym wypadku faktura musi zostać wystawiona najpóźniej do 15. dnia następującego po miesiącu, w którym doszło do sprzedaży. W przeciwnym razie wystawca faktury naraża się na sankcje z kodeksu karnego skarbowego – podkreśla Jowita Pustuł.
Ten 15-dniowy termin wynika z art. 106i ust. 1 ustawy o VAT. Brzmi on: „Fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, z zastrzeżeniem ust. 2–9”.
Wspomniane na końcu tego przepisu wyjątki, przewidziane w art. 106i ust. 2–9, dotyczą m.in. właśnie sprzedaży na rzecz konsumentów i przedsiębiorców, niebędących podatnikami VAT, którzy złożyli żądanie wydania faktury.