Jeżeli faktura została wystawiona w styczniu, ale dotyczy kosztów z grudnia 2019 r., nie trzeba przelewać należności na rachunek kontrahenta z białej listy. Decyduje moment zaksięgowania wydatku.
ikona lupy />
Kiedy nie ma obowiązku przelania należności na rachunek z białej listy / DGP
Od 1 stycznia br. za przelew na konto spoza wykazu czynnych podatników VAT (gdy transakcja przekracza 15 tys. zł) grozi – zasadniczo – brak prawa do zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodów (art. 22p ustawy o PIT i art. 15d ustawy o CIT).
– Panuje więc powszechne przekonanie, że od 1 stycznia, chcąc zaliczyć wydatek do kosztów podatkowych, trzeba zapłacić na konto z białej listy. A przecież w styczniu wiele płatności dotyczy faktur grudniowych, za zakupy z 2019 r. – zauważa Marek Kolibski, radca prawny i partner w KNDP.

Skąd wątpliwości

Zdaniem eksperta, w nowelizacji wprowadzającej białą listę (Dz.U. z 2019 r. poz. 1018 ze zm.) zabrakło klasycznego przepisu, stosowanego we wszystkich nowelizacjach o podatkach dochodowych. Nie ma wskazania, że „ustawę stosuje się do dochodów osiągniętych w roku podatkowym rozpoczynającym się po 31 grudnia 2019 r.”.
Ujęto to inaczej. W art. 10 nowelizacji napisano, że sankcje za przelew na konto spoza białej listy (art. 22p ustawy o PIT oraz art. 15d ustawy o CIT) „mają zastosowanie do zapłaty należności w roku podatkowym rozpoczynającym się po dniu 31 grudnia 2019 r.”.

ZOBACZ TEŻ: Ryczałt ewidencjonowany

Zaraz potem dodano, że nie stosuje się ich do „płatności dotyczących kosztów zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów przed dniem 1 stycznia 2020 r.”.
Wszystko byłoby jasne, gdyby nie to, że w pierwszym przepisie jest mowa o zapłacie należności, a w kolejnym o „płatnościach dotyczących kosztów zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów”.
Podatnicy nie mają więc pewności, co zrobić z wydatkiem z grudnia 2019 r., gdy fakturę dostali w styczniu. Czy zapłacić na konto sprzedawcy wskazane w białej liście, czy na zwykłe, np. oszczędnościowo-rozliczeniowe? – pytają.

Decyduje memoriał

Zdaniem ekspertów kluczowe jest to, kiedy wydatek został zaliczony do kosztów uzyskania przychodów. Czyli tak, jak wynika z art. 10 ust. 2 nowelizacji.
– To oznacza, że stosujemy zasadę memoriału. Jeśli zatem podatnik dostał fakturę kosztową z datą 20 stycznia, ale dotyczącą 2019 r., i zaksięguje ją jako koszt podatkowy grudnia 2019 r., to nie musi przelewać należności na konto z białej listy. Nowe sankcje, obowiązujące od 1 stycznia 2020 r. nie mają tu zastosowania – uważa Marek Kolibski.
Podobnego zdania jest Radosław Kowalski, doradca podatkowy. Podkreśla, że w świetle art. 10 nowelizacji wyłączenie z kosztów za przelew na konto spoza wykazu dotyczy wyłącznie płatności odnoszących się do kosztów 2020 r. i kolejnych lat podatkowych.
– Ważny jest więc moment ujęcia wydatku w kosztach uzyskania przychodu – mówi ekspert.

Bezpośrednie i pośrednie

Doradcy zwracają też uwagę na różnicę między kosztami bezpośrednimi i pośrednimi.
– Jeżeli koszty są bezpośrednio związane z przychodami 2019 r., to nawet jeśli zostały poniesione po zakończeniu tego roku podatkowego, ale do dnia sporządzenia sprawozdania finansowego lub złożenia zeznania podatkowego, są kosztem roku 2019 r. Pozostaną więc kosztem podatkowym, nawet jeśli faktura została wystawiona już w 2020 r. i płatność została dokonana na rachunek spoza białej listy – wyjaśnia Małgorzata Samborska, dyrektor w Grant Thornton.
Co innego – dodaje ekspertka – gdy faktura została wystawiona w 2019 r., będzie zapłacona w 2020 r., ale dotyczy np. surowców, materiałów, towarów. Staną się one kosztem dopiero przy ich zbyciu, także gdy zostaną z nich wytworzone w 2020 r. nowe produkty.
– Ponieważ będą to koszty 2020 r. lub lat kolejnych, to płacąc za nie, musimy już sprawdzać na białej liście rachunek kontrahenta – tłumaczy Małgorzata Samborska.
Dodaje, że podobnie jest przy zakupie środków trwałych. Wydatki poniesione na ten cel są zaliczane do kosztów uzyskania przychodu w czasie, poprzez odpisy amortyzacyjne. – Mimo więc, że faktura jest z 2019 r., to płatność za nią dokonana po 1 stycznia 2020 r. musi być zweryfikowana z białą listą – wskazuje Samborska.
Na to samo zwraca uwagę Radosław Kowalski: – Jeśli podatnik poniósł koszt w 2019 r., ale ze względu na pośredni charakter tego kosztu tylko część została ujęta w 2019 r., a pozostała będzie kosztem 2020 r., to zapłata na rachunek spoza białej listy za transakcję o wartości przekraczającej 15 tys. zł, będzie oznaczała, że z kosztów podatkowych trzeba będzie wyłączyć te, które są rozliczane w 2020 r. (ewentualnie w kolejnych latach).

W razie pomyłki

Przypomnijmy, że podatnik, który mimo obowiązku przeleje należność na konto spoza białej listy, może uniknąć sankcji w podatku dochodowym, jeżeli w ciągu 3 dni od zlecenia przelewu zawiadomi o tym naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla sprzedawcy.