Subskrybuj nas na Youtube
Polscy i amerykańscy studenci nie płacą PIT od stypendiów sfinansowanych z budżetu USA lub Polski – potwierdził NSA.
Sprawa dotyczyła Polsko-Amerykańskiej Komisji Fulbrighta. Jest ona organizacją pozarządową, której zadaniem jest wspieranie obywateli Polski i USA wyjeżdżających na uczelnie lub do jednostek naukowych w obu krajach. W praktyce chodzi o wyjazdy: studentów, nauczycieli dydaktycznych i osób prowadzących badania naukowe.
Na realizację tych celów – funkcjonowanie oraz stypendia – komisja dostaje pieniądze zarówno z USA, jak i z polskiego budżetu. W efekcie stypendia są finansowane w części z budżetu amerykańskiego, a w części z polskiego. Zdarzają się jednak przypadki, gdy stypendium dla danej osoby jest w całości opłacone z dotacji amerykańskiej lub w całości z puli polskiej. Zgodnie z polsko-amerykańską umową z 10 marca 2008 r. pieniądze te są zwolnione z podatku na podstawie wewnętrznych regulacji obowiązujących w obu krajach.
Spór z fiskusem dotyczył tego, czy w sytuacji, gdy stypendia są w całości finansowane z budżetu jednego państwa, są one zwolnione z podatku w Polsce.
Komisja uważała, że jeśli finansowanie pochodzi w całości z polskiej dotacji, to zastosowanie ma zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 129 ustawy o PIT. Obejmuje ono dotacje, w rozumieniu przepisów o finansach publicznych, otrzymane z budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Jeśli z kolei stypendium jest opłacane z dotacji amerykańskiej, to jest ono zwolnione na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o PIT.
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie to potwierdził, ale minister finansów zmienił interpretację dyrektora. Uznał, że w obu przypadkach nie będzie zwolnienia. Stwierdził, że to z art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o PIT nie będzie miało zastosowania, bo stypendyści nie realizują bezpośrednio programu finansowanego z bezzwrotnej pomocy. Nie są bowiem stroną umowy zawartej między USA a Polską. Z kolei stypendia sfinansowane w całości z polskiego budżetu nie będą – zdaniem ministra – objęte zwolnieniem na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 129 ustawy o PIT, bo w tym przypadku beneficjenci dostają stypendium, a nie dotację.
W skardze do WSA w Warszawie komisja zarzuciła ministrowi m.in. naruszenie art. 91 konstytucji. Z interpretacji zmieniającej wynikało bowiem, że krajowe przepisy o PIT mają pierwszeństwo przed przepisami ratyfikowanej umowy międzynarodowej z USA. W umowie wprost natomiast zapisano, że środki, jakie dostaje fundacja (w tym m.in. na finansowanie stypendiów), są zwolnione z podatku w obu krajach.
WSA przyznał rację komisji, że minister faktycznie pominął zapisy polsko-amerykańskiej umowy. Nie przesądził jednak, czy pominięcie to naruszało konstytucję.
Skargę kasacyjną w imieniu ministra złożył szef Krajowej Administracji Skarbowej, ale NSA ją oddalił. Jak wyjaśnił sędzia Stefan Babiarz, w art. 21 ust. 1 pkt 46 lit. b ustawy o PIT mowa jest o podatniku bezpośrednio realizującym cel programu finansowanego z bezzwrotnej pomocy. – Podatnikiem tym nie może być komisja, bo środki, które ona dostaje z USA, są zwolnione z podatku na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 23 ustawy o CIT – wyjaśnił sędzia Babiarz. Dodał, że cel programu realizują bezpośrednio stypendyści, a więc pieniądze im przekazywane są zwolnione z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 46 lit. b ustawy o PIT.
Sędzia Babiarz wskazał, że dotacje, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 129 ustawy o PIT oraz art. 126 ustawy o finansach publicznych, mogą również dostawać osoby fizyczne, tyle że nazywają się one inaczej – m.in. zapomoga, zasiłek, stypendium. – Wszystko to są dotacje – wyjaśnił sędzia Stefan Babiarz.
Inaczej orzekł NSA w wyroku z 21 listopada br. (sygn. akt II FSK 3883/17), dotyczącym innej fundacji amerykańskiej. Wtedy jednak nie chodziło o stypendystów, a o pracowników fundacji. Dostawała środki od rządu USA, ale na podstawie jednostronnej deklaracji rządu Stanów Zjednoczonych, a nie umowy dwustronnej. NSA uznał, że w takiej sytuacji wynagrodzenie pracowników nie jest zwolnione z PIT w Polsce, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 46 lit. b. Wyjaśnił, że zwolniona z podatku może być tylko fundacja, a nie jej pracownicy, bo nie są oni bezpośrednim beneficjentem wsparcia (jest nim fundacja).©℗
orzecznictwo
Wyrok NSA z 13 grudnia 2019 r., sygn. akt II FSK 298/18. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
