Dodatnia wartość firmy (goodwill) nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych – potwierdził po raz kolejny NSA.
Wczorajszy wyrok wpisuje się w dotychczasową linię orzeczniczą korzystną dla nabywców przedsiębiorstw. Wcześniej takie samo stanowisko zajął NSA w wyrokach: z 28 czerwca 2018 r. (sygn. akt II FSK 1932/16) i z 23 maja 2019 r. (sygn. akt II FSK 1393/17).
Ale był też wyrok odmienny od tej wykładni – zapadł 14 listopada 2018 r. (sygn. akt II FSK 3253/16).
Sprawa rozstrzygnięta wczoraj dotyczyła spółki, która nabyła przedsiębiorstwo. Notariusz pobrał podatek od czynności cywilnoprawnych. Uznał bowiem, że w wyniku transakcji powstała wartość firmy w rozumieniu art. 16g ust. 2 ustawy o CIT, czyli nadwyżka ceny zakupu nad wartością rynkową składników majątku wchodzących w skład kupionego przedsiębiorstwa (tzw. goodwill).
Spółka uważała, że notariusz postąpił nieprawidłowo. Wskazywała, że w katalogu czynności opodatkowanych PCC (art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o tym podatku) nie ma zbycia przedsiębiorstwa. To przesądza, że nie może być podatku od dodatniej wartości firmy – argumentowała spółka.
Twierdziła, że nawet gdyby przy sprzedaży przedsiębiorstwa opodatkowaniu PCC miały podlegać poszczególne składniki majątku i prawa materialne, to i tak wartości firmy nie można uznać ani za majątek, ani za prawo materialne. W żaden sposób nie można jej sprzedać. Odzwierciedla ona bowiem jedynie ekonomiczny charakter różnicy między zapłaconą ceną a sumą nabytych składników – tłumaczyła spółka.
Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach uznał jednak, że dodatnia wartość firmy to de facto rodzaj prawa majątkowego, które składa się na całość przedsiębiorstwa, a zatem wraz z nim podlega zbyciu. Nie ma więc znaczenia czy umowa sprzedaży obejmuje przedsiębiorstwo, nieruchomość czy wierzytelność stanowiącą prawo majątkowe. Istotne jest, że przeniesienie własności następuje w drodze umowy sprzedaży – stwierdził organ.
Zgodził się z nim WSA we Wrocławiu. Orzekł, że wartość firmy to prawo majątkowe, bo jest związana z prawem własności, a korzystanie z niego ma niewątpliwie czynnik ekonomiczny. Już sama możliwość wyceny tego prawa wskazuje na jego majątkowy charakter – stwierdził WSA.
Innego zdania był Naczelny Sąd Administracyjny. Orzekł, że goodwill nie jest prawem majątkowym. Jak wyjaśnił sędzia Jacek Brolik, wartości firmy nie można sprzedać. To przesądza, że nie jest ona przedmiotem opodatkowania PCC.

orzecznictwo

Wyrok NSA z 8 października 2019 r., sygn. akt II FSK 3272/17. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia