Subskrybuj nas na Youtube
Od 1 stycznia największe firmy będą wysyłać do urzędu skarbowego elektronicznie tylko plik JPK_VAT. Kolejne – od lipca 2020 r. Każdy podatnik i płatnik będzie mieć własny, przypisany mu rachunek.
Rząd przyjął w czwartek dwa projekty nowelizacji ustawy o VAT. Pierwszy przewiduje połączenie deklaracji podatkowych z jednolitymi plikami kontrolnymi.
Będzie się to odbywać stopniowo, począwszy od 1 stycznia 2020 r., kiedy obejmie największe firmy.
Drugi projekt dotyczy zmian uszczelniających VAT i akcyzę, w tym m.in. obowiązek podawania przez kupującego NIP na paragonach, zmiany w pakiecie paliwowym i likwidacja zwolnienia podmiotowego dla niektórych podatników. Te zmiany wejdą w życie już od 1 września 2019 r. (z pewnymi wyjątkami). Oznacza to, że w tym samym terminie zacznie obowiązywać tzw. biała lista VAT, obowiązkowy split payment i duży pakiet uszczelniający.
Likwidacja deklaracji
Największe firmy już od 1 stycznia 2020 r. nie będą składać odrębnie deklaracji VAT i JPK_VAT Pozostałych podatników obowiązek ten obejmie od lipca 2020 r., chyba że dobrowolnie przejdą na nowe zasady już wcześniej. Jeśli tak zrobią, nie będzie odwrotu. Kto więc zdecyduje się złożyć nowy plik JPK_VAT przed 1 lipca 2020 r., będzie musiał postępować tak również za następne okresy rozliczeniowe.
Pierwotnie nowy plik łączący deklaracje i jednolity plik kontrolny miał się nazywać JPK_VDEK. Ostatecznie jednak Ministerstwo Finansów i rząd pozostali przy dotychczasowej nazwie JPK_VAT .
Nowy plik JPK_VAT zastąpi deklaracje VAT-7 i VAT-7K i tradycyjną ewidencję VAT.
Nie będzie załączników wymaganych przy zwykłych rozliczeniach: VAT-ZZ (wniosek o zwrot daniny), VAT-ZD (zawiadomienie o korekcie podstawy opodatkowania), VAT-ZT (wniosek o przyśpieszenie terminu zwrotu daniny). Nie będzie też dodatkowych wniosków dołączanych do standardowych deklaracji jako odrębne dokumenty. Załączniki zostaną zastąpione polami wyboru w nowym pliku.
Zlikwidowany zostanie obowiązek składania informacji podsumowujących w obrocie krajowym (deklaracja VAT-27). Dane z deklaracji VAT-27 zostaną uwzględnione w nowym pliku JPK_VAT.
Dane z nowych plików JPK_VAT będą trafiać do Centralnego Rejestru Danych Podatkowych, w ramach którego będzie działać Centralny Rejestr Faktur (nieformalnie istniejący już dziś).
Kwartalne zostaną
Nadal niektórzy podatnicy będą mogli rozliczać się kwartalnie. Będą oni musieli przekazywać do urzędu skarbowego w formie nowego JPK_VAT:
■ co miesiąc część ewidencyjną (ewidencję VAT), i
■ raz na kwartał ewidencję VAT wraz z deklaracją VAT.
W praktyce przez pierwsze dwa miesiące kwartału ich plik będzie zawierał jedynie dane z ewidencji VAT, a „część deklaracyjna” JPK pozostanie „zerowa”. Dopiero w ostatnim, trzecim miesiącu informacje wynikające z deklaracji będą uwzględniane w pliku.
Kary za błędy
Będą kary za pomyłki w nowym JPK_VAT, ale nie za literówki, tylko za błędy, które „uniemożliwiają przeprowadzenie weryfikacji prawidłowości transakcji”. Po ich wykryciu naczelnik urzędu skarbowego wezwie podatnika do skorygowania pliku w ciągu 14 dni. Po upływie tego czasu będzie mógł nałożyć mandat w wysokości 500 zł.
Ewentualna korekta nowego pliku w jego części ewidencyjnej (np. pomyłka w NIP kontrahenta) nie powinna wpływać na termin zwrotu nadwyżki podatku naliczonego.
Niezłożenie JPK_VAT w odpowiednim formacie nadal będzie karane jako wykroczenie skarbowe, ale w kodeksie karnym skarbowym pojawi się także nowy związany z tym czyn zabroniony. Popełni go ten, kto w ogóle nie prześle nowego pliku lub prześle nierzetelny. Będzie za to grozić grzywna w wysokości nawet 240 stawek dziennych (projektowany art. 61a k.k.s.).
Zmaleje natomiast – z 20 proc. do 15 proc. – sankcji w VAT, gdy podatnik złoży korektę w trakcie kontroli celno-skarbowej. Ta zmiana miałaby wejść w życie już od września br., bo jest przewidziana w drugim projekcie zmian – uszczelniającym.
Rejestry, rachunki i sankcje
Od 1 stycznia 2020 r. każdy podatnik i płatnik będzie wpłacać swoje podatki (PIT, CIT, VAT i niepodatkowe opłaty stanowiące dochód budżetu państwa) na przypisany mu indywidualny rachunek podatkowy (przewiduje tak projektowany art. 61b ordynacji podatkowe).
Numer takiego indywidualnego rachunku będzie udostępniany po podaniu identyfikatora podatkowego, za pośrednictwem strony internetowej resortu finansów albo przez odpowiedni urząd skarbowy.
Nowy rachunek nie będzie gromadził historii wpłat. Nie będzie też zwracana na niego ewentualna nadpłata podatku. Tak jak dotychczas będzie ona trafiała na podane wcześniej przez podatnika (płatnika) konto bankowe – uspokaja MF.
Wymiana paragonów tylko z NIP
Podatnicy będą mogli wymienić paragony na faktury (np. na stacji benzynowej) tylko pod warunkiem, że na paragonach będzie numer NIP nabywcy. Jeśli numeru nie będzie, to przedsiębiorca nie będzie mógł wymienić go na fakturę i w efekcie nie będzie mógł odliczyć VAT.
Jeśli kasa np. na stacji benzynowej nie będzie przewidywała możliwości wystawienia paragonu z NIP, przedsiębiorca będzie musiał od razu poprosić o fakturę. W przeciwnym razie straci możliwość odliczenia podatku.
Zmiana ta ma ukrócić obecny proceder wymiany paragonów na faktury, głównie na stacjach benzynowych i w marketach budowlanych.
Dlatego dodatkowo za wymianę paragonów bez NIP na faktury oraz za posługiwanie się nimi w celu odliczenia VAT, będzie groziła sankcja zarówno dla sprzedawców, jak i dla nabywców – w wysokości 100 proc. podatku wykazanego na paragonie bez NIP.
Mniej zwolnień
Ze zwolnienia podmiotowego z VAT ze względu na wartość sprzedaży (do 200 tys. zł) nie będą mogli korzystać podatnicy handlujący przez internet: częściami do samochodów i motocykli, kosmetykami, komputerami, urządzeniami elektrycznymi, RTV i AGD albo prowadzący sprzedaż telefoniczną takich towarów (chodzi generalnie o sprzedaż na odległość).
MF uzasadnia zmianę tym, że są to towary szczególnie wrażliwe na oszustwa.
Ze zwolnienia podmiotowego nie będą też korzystać podatnicy świadczący usługi ściągania długów, w tym faktoringu.
Pakiet paliwowy
Drugi przyjęty w czwartek projekt wprowadza zmiany w pakietach paliwowym i energetycznym. Skutki odczuje nie tylko branża paliwowa, ale też np. chemiczna. Obowiązek zapłaty VAT w ciągu 5 dni od przywiezienia z UE do Polski będzie bowiem dotyczyć paliw ciekłych w rozumieniu prawa energetycznego, a nie – jak obecnie – tylko paliw silnikowych.
Nie będzie miało znaczenia przeznaczenie paliw ciekłych (dziś ma), a podmioty je sprowadzające będą musiały uzyskać koncesje. Resort chce w ten sposób zamknąć furtkę, która pozwalała przedsiębiorcom unikać wymogów wynikających z pakietu paliwowego (Dz.U. z 2016 r. poz. 1052 ze zm.). Wykorzystywały ją głównie firmy, które deklarowały, że kupiony np. w Niemczech olej napędowy nie posłuży im jako paliwo, tylko wykorzystają go do produkcji olejów smarowych. Teraz takie firmy nie uciekną już przed obowiązkiem zapłaty VAT w ciągu 5 dni. Fiskus dostanie więc najpierw podatek, a dopiero potem będzie mógł weryfikować transakcję.
Jedna stawka akcyzy
Preparaty smarowe z pozycji CN 3403 będą objęte taką samą stawką akcyzy jak oleje smarowe z pozycji CN 2710 – w wysokości 1180 zł/1000 litrów.
Ma to wyeliminować nieprawidłowości w opodatkowaniu olejów smarowych, które często są klasyfikowane jako preparaty, co powoduje ich opodatkowanie zerową stawką akcyzy. Proceder taki jest możliwy z uwagi na zbliżone właściwości fizykochemiczne tych dwóch wyrobów.
Pierwsze zasiedlenie
Z definicji pierwszego zasiedlenia zostanie wykreślony warunek, że musi ono nastąpić w wykonaniu czynności podlegającej opodatkowaniu VAT. To skutek wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z 16 listopada 2017 r. (w sprawie Kozuba Premium Selection, C-308/16).
W efekcie w niektórych przypadkach będzie szybciej dochodziło do pierwszego zasiedlenia budynku, budowli lub ich części. Przykładowo stanie się tak, gdy właściciel będzie je wykorzystywał po wybudowaniu lub ulepszeniu na własne potrzeby (a nie tylko, gdy dojdzie do sprzedaży).
Nie zmieni się natomiast warunek ulepszenia. Tak jak obecnie będziemy mieli z nim do czynienia w sytuacji, gdy poniesione nakłady na ten cel będą stanowiły 30 proc. wartości początkowej lub więcej.
Wykreślenia z rejestru
Projekt doprecyzowuje też przesłanki wykreślania z rejestru podatników VAT i podatników VAT UE oraz przywracania do niego.
Nie będzie już wątpliwości, że urząd może wykreślić podatnika, który składał zerowe deklaracje przez sześć miesięcy lub dwa kwartały (a w przypadku podatników VAT UE – trzy miesiące lub kwartał), ale wykazał w nich ani sprzedaży, ani zakupów.
Projekt doprecyzowuje również, że naczelnik urzędu skarbowego będzie mógł przywrócić do rejestru podatnika, który został wykreślony z powodu braku kontaktu z nim. Warunkiem będzie, aby podatnik w ciągu dwóch miesięcy od wykreślenia złożył wniosek do urzędu i wszystkie brakujące deklaracje.
Nic się natomiast nie zmieni, gdy to organ popełni błąd i wykreśli podatnika. MF wyjaśnia, że w takich przypadkach już dziś urząd przywraca podatnika do rejestru. I tak pozostanie.
Rolnicy i komornicy
Projekt wprowadza też ułatwienia dla komorników oraz organów egzekucyjnych w wywiązywaniu się przez nich z obowiązków płatnika VAT w szczególności w sytuacjach, gdy kontakt z dłużnikiem jest utrudniony.
Będą też zmiany w opodatkowaniu VAT rolników ryczałtowych. Nabywcy produktów rolnych, którzy zapłacą rolnikowi ryczałtowemu po upływie 14 dni od transakcji, będą mogli odliczyć zryczałtowany zwrot podatku. Z przepisów zniknie więc warunek zapisany obecnie w art. 116 ust. 6 pkt 2 ustawy o VAT, który kwestionują sądy administracyjne. Nabywca będzie też mógł zapłacić za płody rolne na konto w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, a nie tylko na rachunek bankowy rolnika.
Dodatkowo na fakturze VAT-RR nie trzeba już będzie każdorazowo zamieszczać numeru dowodu osobistego dostawcy produktów rolnych. Same faktury będą mogły być składane elektronicznie i podpisywane za pomocą podpisu kwalifikowanego. Zgodę na to musi jednak wyrazić rolnik ryczałtowy. O problemach związanych z wymogami dla faktur VAT-RR pisaliśmy m.in. w artykule „W branży spożywczej wciąż rządzi odręczny podpis” (DGP nr 94/2017).
Etap legislacyjny
Projekty: nowelizacji ustawy o VAT, ustawy o podatku akcyzowym i innych ustaw oraz nowelizacji ustawy o VAT i ordynacji podatkowej – oba trafią teraz do Sejmu.