Kiedy podatnik jest handlowcem? Kłopotliwy VAT od sprzedaży nieruchomości

Sprawa dotyczyła podatniczki, która chciała sprzedać odziedziczony pawilon wraz z działką. Jak wskazuje wnioskodawczyni, współwłaściciele nie podejmowali czynności mających na celu przystosowanie nieruchomości do sprzedaży, nie dzielili działki, nie dokonywali jej uzbrojenia oraz nie podejmowali działań reklamowych w celu sprzedaży działki. We wniosku wskazuje również, iż właściciele nie prowadzą działalności gospodarczej. Czy w takiej sytuacji konieczne jest odprowadzenie podatku od towarów i usług od sprzedaży nieruchomości?

Jednorazowa transakcja nie czyni z podatnika handlowca

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej przyznaje rację wnioskodawczyni, która uważa, że jednorazowa sprzedaż nie czyni ze sprzedawcy podatnika VAT.

Organ przypomniał, że zgodnie z art. 5 ustawy o VAT, opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zgodnie z interpretacją, na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług również zbycie udziału w towarze (np. współwłasności nieruchomości) stanowi odpłatną dostawę towarów. Nie oznacza to jednak, że każda czynność stanowiąca dostawę towarów podlega opodatkowaniu VAT. Aby tak było, czynność ta musi być dokonana przez podmiot , który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług – przypomniał Dyrektor KIS.

W myśl ustawy o VAT, podatnikami tego podatku są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą. Zatem dostawa towarów, w tym sprzedaż nieruchomości, będzie opodatkowana tylko wtedy, gdy zostanie dokonana przez podatnika VAT. Jak wskazano w interpelacji, okoliczności dokonania tej czynności powinny nosić znamiona działalności gospodarczej, o której mowa w ustawie o VAT, tzn. powinny polegać na wykorzystywaniu towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Dyrektor KIS uznał, że nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Okoliczności decydują o profesjonalnym charakterze transakcji

Czynności tj. uzbrojenie terenu, wystąpienie o plan zagospodarowania przestrzennego czy też działania marketingowe to dla fiskusa sygnał, że podatnik może profesjonalnie zajmować się handlem. Dla skarbówki istotny jest fakt, czy wnioskodawca w celu dokonania sprzedaży nieruchomości, podjął działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców, co skutkuje koniecznością uznania go za podmiot prowadzący działalność gospodarczą, a wiec za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpiła w ramach zarządu majątkiem prywatnym. Jak rozróżnić te dwie sytuacje?

W interpretacji powołano się na orzecznictwo TSUE (sprawa C-180/10 i C-181/10). Z wyroków wynika m.in., że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.

Organ stwierdził, że pomimo, iż nieruchomość spełnia definicję towaru, o którym mowa w ustawie o VAT, to nie można uznać, że wnioskodawczyni działa w charakterze handlowca. Nie dokonała bowiem żadnych czynności, które wskazywałyby na profesjonalny charakter sprzedaży, wykraczający poza zwykłe wykonywanie prawa własności. W konsekwencji sprzedaż nieruchomości nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT.

Podstawa prawna: Interpretacja indywidualna ws. opodatkowania sprzedaży działki (sygn. 0114-KDIP1-2.4012.84.2019.2.WH)