Do 10 maja można przesyłać uwagi do projektu objaśnień dotyczących ulgi IP Box.
Preferencja ta obowiązuje od 1 stycznia 2019 r. i dotyczy zarówno podatników PIT i CIT prowadzących działalność badawczo -rozwojową (na podstawie art. 30ca i art. 30cb ustawy o PIT oraz art. 24d i art. 24e ustawy o CIT).
Polega na objęciu stawką 5 proc. dochodu z tzw. kwalifikowanych praw własności intelektualnej (IP), czyli m.in. z patentów, praw ochronnych na wynalazek, na wzór użytkowy, praw z rejestracji wzoru przemysłowego, a nawet autorskiego prawa do programu komputerowego.
Ulga nie jest uzależniona od wielkości podmiotu ani formy prowadzonej przez niego działalności badawczo-rozwojowej. Prace B+R nie muszą też być prowadzone przez podatnika we własnych centrach badawczych – podkreśliło Ministerstwo Finansów w projekcie objaśnień.
Resort przypomniał, że przepisy nie nakładają na podatnika obowiązku samodzielnego wytworzenia kwalifikowanego IP. Podatnik może je nabyć od innego podmiotu w celu dalszej komercjalizacji. Jednak, aby opodatkować osiągnięty dochód z tego kwalifikowanego IP preferencyjną 5 proc. stawką podatku, podatnik musi rozwinąć lub ulepszyć nabyte IP w ramach prowadzonej przez siebie działalności B+R.

Szczególne przypadki

Z projektu objaśnień wynika, że wystarczy być współwłaścicielem bądź użytkownikiem posiadającym prawa do korzystania z IP na podstawie umowy licencyjnej. Nie jest natomiast wymagane, aby podmiot korzystający z preferencji był właścicielem tych praw – wyjaśniło MF.
Podało przykład podatnika, który na zlecenie innego podmiotu tworzy kwalifikowane IP w ramach prowadzonych przez siebie prac badawczo-rozwojowych. Mimo że następnie korzysta z tego IP w ramach licencji wyłącznej (nie jest jego właścicielem), ma prawo do ulgi.
Ważne Podatnik może nabyć prawa IP od innego podmiotu w celu dalszej komercjalizacji. Nie musi być ich właścicielem. Wystarczy być współwłaścicielem bądź użytkownikiem
Ministerstwo potwierdziło też, że z preferencyjnego opodatkowania można korzystać, zanim jeszcze uzyska się ochronę praw, czyli od momentu złożenia lub zgłoszenia wniosku (ekspektywa). Procedura przyznania patentu może bowiem trwać nawet kilka lat.
Co jeżeli urząd odmówi jego przyznania bądź zgłoszenie lub wniosek zostanie wycofany?
Wówczas podatnik będzie musiał wyrównać podatek, czyli zapłacić go na zasadach ogólnych. W takiej sytuacji natomiast nie trzeba płacić odsetek za zwłokę – potwierdziło MF.

Dochód i podstawa opodatkowania

Zanim skorzysta się z ulgi, trzeba wyliczyć, jaka część dochodu z kwalifikowanego IP ma związek z pracami badawczo-rozwojowymi. Do tego trzeba zastosować wskaźnik nexus określony w art. 24d ust. 4 ustawy o CIT i art. 30ca ust. 4 ustawy o PIT.
Wskaźnik ten musi być obliczany oddzielnie dla poszczególnych dochodów z kwalifikowanych IP – podkreślił resort w projekcie objaśnień. Jeżeli więc przykładowo podatnik uzyskuje dochód z patentu oraz dochód z prawa ochronnego na wzór użytkowy, to ma obowiązek obliczyć wskaźnik nexus odrębnie dla każdego z nich.

Straty dla celów ulgi

Resort wyjaśnił też, jak rozliczyć stratę, gdy podatnik w danym roku podatkowym uzyska przychód z kwalifikowanego IP (np. patentu) i jednocześnie pracuje nad jego ulepszeniem bądź rozwinięciem, i w związku z tym ponosi wysokie koszty na działalność badawczo-rozwojową.
Jeżeli w takiej sytuacji rok zakończy się stratą, to będzie można ją odliczać w najbliższych kolejno następujących po sobie pięciu latach podatkowych jedynie od dochodu z kwalifikowanych IP. Nie można więc odejmować jej od dochodu z pozostałych źródeł, opodatkowanych stawką wyższą niż 5 proc.

Ulga B+R

Resort potwierdził, że można łączyć IP Box z istniejącą od kilku lat ulgą B+R. Ta druga pozwala ponownie odliczyć od dochodu wydatki (tzw. koszty kwalifikowane) uwzględnione już w kosztach uzyskania przychodu (pisaliśmy już o tym w artykule „Można stosować dwie ulgi: IP Box oraz B+R”, DGP nr 54/2019).
Z projektu objaśnień nie wynika natomiast wprost, czy możliwe jest zastosowanie obu preferencji w jednym roku podatkowym.

Utrata preferencji

Prawo do preferencyjnego opodatkowania można stracić np. w razie wygaśnięcia lub unieważnienia prawa własności intelektualnej. Resort podał tu przykład podatnika, który nie uiścił opłaty we właściwym terminie. Taki podatnik straci możliwość korzystania z preferencyjnej stawki z dniem wydania przez Urząd Patentowy decyzji o wygaśnięciu patentu.
Natomiast unieważnienie patentu wymaga korekty za okres, w którym przedsiębiorca korzystał z preferencji (bez odsetek za zwłokę).

Specjalna ewidencja

Warunkiem korzystania z ulgi jest prowadzenie wyodrębnionej ewidencji. Ministerstwo wyjaśniło, że w przypadku podatników, który prowadzą księgi rachunkowe, wystarczy, że wyodrębnią w nich operacje gospodarczych dotyczące IP Box np. na kontach ksiąg pomocniczych.

OPINIA

Krok w dobrą stronę, ale nadal są niejasności

Grzegorz Kuś wicedyrektor w dziale prawno-podatkowym PwC
Opublikowany projekt wyjaśnień do IP Box przybliża wreszcie podatnikom możliwość zastosowania nowej ulgi podatkowej dla rozliczeń za 2019 r. Wymienione w nim zostały raczej uzasadnione obowiązki, jak np. wyodrębnienia IP Box jako osobnego źródła przychodów i prowadzenia wyodrębnionej ewidencji księgowej. Pozytywnie dla podatników zostało zinterpretowane stosowanie IP Box przy korzystaniu z dotacji czy w świetle przepisów o SSE.
Niestety, projekt potwierdza również wiele uciążliwych dla podatników obowiązków, takich jak prowadzenie ewidencji projektowej oraz posiadanie odpowiednich zapisów w umowach o pracę pracowników zaangażowanych w wytwarzanie IP.
Ponadto pojawiły się nowe niejasności interpretacyjne, chociażby obowiązek prowadzenia działalności B+R w sposób systematyczny i we własnym imieniu.
Wskazane byłoby uzupełnienie projektu zwłaszcza o kwestie rozliczania ulgi dla dochodów uzyskiwanych z IP uwzględnionego w cenie sprzedaży produktu lub usługi oraz poprawienie zapisów nakładających na podatników wiele uciążliwych obowiązków dokumentacyjnych. Pozostaje teraz liczyć na to, że w wyniku konsultacji ministerstwo wyjaśni pozostałe niejasne aspekty stosowania IP Box i uczyni go mechanizmem bardziej przyjaznym podatnikom.