Zasady korzystania z ulgi termomodernizacyjnej wynikają z art. 5a pkt 18a–18c oraz art. 26h ustawy o PIT, które weszły w życie z 1 stycznia 2019 r. Celem wprowadzonej ulgi jest poprawa jakości powietrza realizowana m.in. w ramach programu „Czyste powietrze”. Preferencja ta ma zachęcić podatników do aktywnego włączenia się w realizację procesu poprawy jakości powietrza w Polsce. Z tego powodu ustawodawca objął ulgą te przedsięwzięcia termomodernizacyjne, które powodują zmniejszenie zapotrzebowania na energię cieplną i wynikające z tego zmniejszenie wielkości emisji zanieczyszczenia z procesu spalania paliw do celów grzewczych. Jest to zachęta dla tych podatników, którzy są w stanie sfinansować przedsięwzięcie termomodernizacyjne bez udziału środków publicznych, czyli m.in. bez dofinansowania ze środków NFOŚiGW lub WFOŚiGW.

Komu przysługuje preferencja

Ulga termomodernizacyjna dotyczy podatnika będącego właścicielem lub współwłaścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego, który uzyskuje dochody (przychody) opodatkowane według skali podatkowej, podatkiem liniowym według stawki 19 proc. lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Podatnik ten może odliczyć od dochodu (przychodów) poniesione w roku podatkowym wydatki na materiały budowlane, urządzenia i usługi, które są związane z realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w tym budynku. Wykaz tych materiałów budowlanych, urządzeń i usług (dalej: wykaz) określa rozporządzenie ministra inwestycji i rozwoju z 21 grudnia 2018 r. w sprawie określenia wykazu rodzajów materiałów budowlanych, urządzeń i usług związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych (Dz.U. poz. 2489). Wysokość wydatków ustala się na podstawie faktur, przy czym kwota odliczenia nie może przekroczyć 53 tys. zł w odniesieniu do wszystkich realizowanych przedsięwzięć termomodernizacyjnych w poszczególnych budynkach, których podatnik jest właścicielem lub współwłaścicielem. Do limitu 53 tys. zł wchodzą wydatki w kwocie brutto (razem z VAT), jeśli VAT nie został odliczony na podstawie przepisów ustawy z 11 marca 2014 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2174 ze zm.).
Zgodnie z wykazem wymienione w pytaniu wydatki na zakup stolarki okiennej i drzwiowej, pieca gazowego kondensacyjnego oraz wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła stanowią realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego. Przeszkody do rozliczenia ulgi termomodernizacyjnej nie stanowi to, że rozpoczęcie inwestycji budowlanej nastąpiło w ubiegłym roku. Istotne jest, że wydatki na przedsięwzięcia termomodernizacyjne zostaną poniesione w 2019 r. Zresztą na podstawie przepisów przejściowych ulgę stosuje się nie tylko do przedsięwzięć termomodernizacyjnych zrealizowanych w 2019 r., lecz także do rozpoczętych przed 1 stycznia 2019 r., a zakończonych w okresie trzech kolejnych lat. Dlatego nie ma znaczenia, że budynek mieszkalny jednorodzinny w stanie surowym otwartym został wzniesiony jeszcze w 2018 r.

Nie dla wszystkich budynków

Przeszkoda w rozliczeniu przez podatnika ulgi termomodernizacyjnej polega w tym, że nie dotyczy ona dopiero powstających budynków mieszkalnych jednorodzinnych. Na potrzeby rozliczania ulgi, zgodnie z art. 5a pkt 18b ustawy o PIT, za budynek mieszkalny jednorodzinny uznaje się budynek zdefiniowany w art. 3 pkt 2a ustawy z 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1202 ze zm.). Za taki budynek mieszkalny jednorodzinny uważa się zaś budynek wolno stojący albo budynek w zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub grupowej, służący zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, stanowiący konstrukcyjnie samodzielną całość, w którym dopuszcza się wydzielenie nie więcej niż dwóch lokali mieszkalnych albo jednego lokalu mieszkalnego i lokalu użytkowego o powierzchni całkowitej nieprzekraczającej 30 proc. powierzchni całkowitej budynku.
Chodzi o budynek mieszkalny jednorodzinny, którego budowa została zakończona zgłoszeniem obiektu do użytkowania albo uzyskanym pozwoleniem na użytkowanie. Dopiero taki budynek „służy zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych”, wobec czego można się do niego wprowadzać, by w nim zamieszkać. Powyższej definicji nie spełnia natomiast budynek mieszkalny, który jest dopiero budowany – tak jak w opisanej sytuacji – lub budynek mieszkalny wybudowany, który nie został zgłoszony do użytku lub nie uzyskano pozwolenia na jego użytkowanie. Za taką interpretacją przemawia dodatkowo to, że ustawodawca w ramach tej samej ustawy zmieniającej, określając zwolnienie od podatku w art. 21 ust. 1 pkt 129a ustawy o PIT, wyraźnie rozróżnił budynek mieszkalny jednorodzinny i budynek mieszkalny jednorodzinny nowo budowany, nadając tym budynkom odmienny status.
Wygląda więc na to, że objęcie ulgą jedynie istniejących budynków mieszkalnych jednorodzinnych (bez nowo budowanych) nie jest kwestią przypadku. Ulga termomodernizacyjna nie jest przeznaczona dla podatników budujących swoje domy jednorodzinne i dotyczy już wybudowanych domów jednorodzinnych, w których realizuje się przedsięwzięcie termomodernizacyjne polegające na zastąpieniu dotychczasowych rozwiązań, skutkujących dużą emisją zanieczyszczeń, nowymi, sprzyjającymi poprawie jakości powietrza. Wskazuje na to również pośrednio wykaz usług związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych, który obejmuje np. jedynie wymianę stolarki zewnętrznej (w już wybudowanym domu), a nie jej montaż (w nowym obiekcie).

Rozstrzygnie praktyka

Przyjęcie takiej interpretacji przepisów oznaczałoby, że na razie ustawodawca skierował zachętę podatkową jedynie do właścicieli (współwłaścicieli) już istniejących budynków mieszkalnych jednorodzinnych. Pominął natomiast tych właścicieli (współwłaścicieli), którzy proekologiczne rozwiązania, np. w postaci montażu rekuperacji czy pieca gazowego kondensacyjnego, stosują już na etapie budowy domu jednorodzinnego. Byłoby to z pewnością krzywdzące, gdyż oznaczałoby, że na proces poprawy jakości powietrza wpływa jedynie wymiana instalacji. Taki wniosek oznacza, że z podatkowego punktu widzenia lepiej wymieniać urządzenia niż od razu – jeszcze na etapie budowy – montować instalacje zmniejszające zapotrzebowanie na energię cieplną.
Choć na ten moment nie można jednoznacznie wskazać stanowiska, jakie będą zajmować w tej sprawie organy podatkowe, to pozostaje mieć nadzieję, że okaże się ono korzystniejsze dla podatników wdrażających proekologiczne rozwiązania już na etapie budowy domu mieszkalnego, jeśli chodzi o możliwość stosowania ulgi termomodernizacyjnej.
WAŻNE Z ulgi mogą korzystać: podatnicy opłacający PIT według skali (stawki 18 i 32 proc.), przedsiębiorcy płacący podatek liniowy według stawki 19 proc., a także ryczałtowcy (ryczałt od przychodów ewidencjonowanych).
Podstawa prawna
Art. 5a pkt 18a–18c, art. 21 ust. 1 pkt 129a oraz art. 26h ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1509 ze zm.).
Rozporządzenie ministra inwestycji i rozwoju z 21 grudnia 2018 r. w sprawie określenia wykazu rodzajów materiałów budowlanych, urządzeń i usług związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych (Dz.U. poz. 2489).