Usługi odbierane na podstawie cząstkowych protokołów miesięcznych muszą być rozliczane z upływem każdego miesiąca, nawet gdy wynagrodzenie wpłynie dopiero po roku – orzekł NSA.
Spór z fiskusem toczył zakład oczyszczania miasta, który świadczy usługi utrzymania czystości i porządku. Chodziło o realizację zadań własnych gminy takich jak: pozbywanie się błota, śniegu, lodu i odpadów z ulic, placów, chodników i przystanków komunikacyjnych, likwidacja dzikich wysypisk, utrzymanie terenów zielonych itp.
Wątpliwości dotyczyły tego, jak rozliczyć VAT od tych usług . Umowa na ich świadczenie została zawarta na rok – od 16 kwietnia 2015 r. do 15 kwietnia 2016 r. Rozliczenie finansowe również miało nastąpić po roku. Zakład mógł liczyć na kwotę do 5,5 mln zł, bo tyle zostało zabezpieczone na ten cel w budżecie miasta przewidzianym na 2016 r.
Usługi te były świadczone doraźnie, w zależności od potrzeb wynikających z obiektywnych okoliczności, np. pory roku, warunków atmosferycznych. Były więc odbierane co miesiąc na podstawie cząstkowych protokołów odbioru. Z końcem roku protokoły te miały zostać zebrane w jeden zbiorczy, który byłby podstawą do wypłaty wynagrodzenia.
Zakład uważał, że obowiązek podatkowy powstanie dopiero z chwilą zakończenia wykonywania całościowej usługi, tj. z dniem 15 kwietnia 2016 r. Twierdził, że nie musi rozliczać z fiskusem częściowo wykonanych prac, bo – jak przekonywał – z żadnego przepisu taki wymóg nie wynika. Wskazywał, że w świetle art. 19 ust. 2 ustawy o VAT jest to konieczne tylko wtedy, gdy dla częściowo wykonanej usługi określono zapłatę. W tym wypadku tak nie jest – wskazywał.
Uważał także że nie ma tu zastosowania art. 19a ust. 3, bo – jak przekonywał – przepis ten dotyczy usług świadczonych w sposób ciągły przez czas dłuższy niż rok.
Nie zgodził się z tym dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach. Stwierdził, że niezależnie od tego, kiedy wynagrodzenie zostanie wypłacone i niezależnie od tego, w jaki sposób zostanie wyliczona jego wielkość, obowiązek podatkowy powstanie z upływem każdego okresu, w którym będą one świadczone i za który okres będą dokonywane rozliczenia. Uznał bowiem, że są to usługi ciągłe i ma do nich zastosowanie art. 19a ust. 3 ustawy o VAT.
Stanowisko to utrzymał w mocy WSA w Gliwicach. Stwierdził, że w tej sprawie mamy do czynienia z usługą kompleksową złożoną z wielu różnych czynności, które powinny być rozliczane na podstawie miesięcznych protokołów częściowego odbioru.
Tak samo orzekł Naczelny Sąd Administracyjny. Sędzia Sylwester Marciniak stwierdził, że obowiązek podatkowy powstaje co miesiąc na podstawie częściowych protokołów odbioru robót. Dodał, że podstawą rozliczenia podatku nie jest kwestia zapłaty, tylko wykonania robót.

orzecznictwo

Wyrok NSA z 6 marca 2019 r., sygn. akt I FSK 2026/16. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia