Już od września br. ma być nowy wykaz podatników. Kto na rachunek kontrahenta, niezgłoszony szefowi KAS, przeleje ponad 15 tys. zł, nie zaliczy wydatku do kosztów i solidarnie odpowie ze sprzedawcą za VAT. Nie przekreśli to natomiast możliwości odliczenia podatku wynikającego z otrzymanej faktury.
O nowym rozwiązaniu zdecydował wczoraj rząd. Sankcje mają wejść w życie od 1 stycznia 2020 r. Teraz projektem nowelizacji VAT i niektórych innych ustaw zajmie się Sejm.

Da się masowo sprawdzić

Plan jest taki, żeby już od 1 września br. działał jeden wykaz podatników VAT (tzw. biała lista) w miejsce dotychczasowych zawierających dane podatników: czynnych, wykreślonych z rejestru i przywróconych do niego.
Dzięki temu w jednym miejscu będzie można prześledzić całą historię kontrahenta za 5 ostatnich lat – czy był w tym czasie zarejestrowany, czy był wykreślany. To pozwoli zweryfikować, jaki był jego status w wybranym momencie. Jest to jedna z przesłanek należytej staranności, których dochowanie pozwala odliczać VAT z otrzymanej faktury.
Kontrahentów będzie można masowo sprawdzać, co pozwoli zautomatyzować i przyspieszyć weryfikację.
W nowym wykazie pojawią się nie tylko informacje o numerach NIP, PESEL czy dacie rejestracji dla celów VAT, ale też inne dane, w tym o rachunkach w bankach i w SKOK. Będą to numery rachunków otwartych w związku z prowadzoną działalnością, które podatnicy wskazali w zgłoszeniu identyfikacyjnym lub aktualizacyjnym.
Dodatkowo KAS będzie je potwierdzał za pomocą funkcjonującego już obecnie systemu STIR. Chodzi o to, aby w wykazie nie było np. rachunków ROR.
Zasadniczo na te właśnie rachunki – wskazane w białej liście – trzeba będzie przelewać należności za nabywane towary i usługi. Za przelew na inne konta kontrahenta będą groziły sankcje, jeżeli kwota przelewu będzie wyższa niż 15 tys. zł. Będzie to zakaz zaliczania wydatku do kosztów uzyskania przychodów i solidarna odpowiedzialność ze sprzedawcą za VAT.

Kiedy bez konsekwencji

Sankcje nie będą obejmowały płatności w formie: kompensaty, potrącenia, kartą kredytową lub płatniczą.
Będzie też można uniknąć negatywnych konsekwencji za przelew na rachunek niezgłoszony fiskusowi. Możliwości będą dwie. Jedna to zawiadomienie o przelewie naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury. Będą na to trzy dni od dnia zlecenia przelewu. Wzór zawiadomienia ma określić minister finansów w rozporządzeniu.
Zawiadamiając fiskusa, podatnik zachowa prawo do uwzględnienia wydatku w kosztach i nie poniesie solidarnej odpowiedzialności za VAT.
Druga możliwość to zrealizowanie przelewu w formie split paymentu. W takim przypadku nie trzeba będzie nawet zawiadamiać naczelnika urzędu skarbowego.

Kryteria wyszukiwania

Biała lista ma być aktualizowana raz na dobę, w każdy dzień roboczy. Kto wpisze w wyszukiwarkę dane kontrahenta, dostanie też informację o dacie i godzinie sprawdzenia. Jeżeli dzień zlecenia przelewu będzie zgodny z datą sprawdzenia rachunku w wykazie, to nabywca będzie miał pewność, że przelał zapłatę na właściwy i aktualny rachunek kontrahenta. Jeśli później okaże się, że dane z wykazu nie zostały zaktualizowane przez fiskusa, to podatnik nie poniesie konsekwencji.
Co ważne, dla organów podatkowych kluczowy będzie dzień zlecenia przelewu na właściwy rachunek kontrahenta, a nie dzień obciążenia rachunku czy uznania rachunku sprzedawcy. Często banki realizują bowiem przelewy następnego dnia po zleceniu płatności.
Podatnicy VAT będą mogli składać wnioski o sprostowanie lub usunięcie danych w wykazie. Wniosek trzeba będzie uzasadnić i przesłać do szefa Krajowej Administracji Skarbowej. Fiskus będzie to następnie weryfikował.
Wykaz będzie prowadził szef Krajowej Administracji Skarbowej na stronie internetowej Ministerstwa Finansów. Dodatkowo biała lista będzie dostępna przez rejestr CEIDG. ©℗
W białej liście znajdą się następujące dane
• nazwa firmy lub imię i nazwisko,
• NIP, REGON, PESEL, o ile zostały nadane,
• numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, o ile został nadany,
• adres siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności albo adres rejestracyjny,
• imiona i nazwiska osób reprezentujących podmiot, wspólników i prokurentów oraz ich NIP lub numery PESEL (dotyczy tylko podatników wyrejestrowanych, lub którym naczelnik urzędu skarbowego odmówił rejestracji),
• data rejestracji,
• data odmowy rejestracji albo data wykreślenia z rejestru oraz przywrócenia zarejestrowania jako podatnika VAT,
• podstawa prawna rejestracji, odmowy rejestracji albo wykreślenia z rejestru oraz przywrócenia zarejestrowania jako podatnika VAT,
• numery rachunków rozliczeniowych lub imiennych rachunków w SKOK, otwartych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą wskazane w zgłoszeniu identyfikacyjnym lub zgłoszeniu aktualizacyjnym.
Etap legislacyjny
Projekt nowelizacji ustawy o VAT i niektórych innych ustaw – trafi teraz do Sejmu