Od 1 stycznia 2019 wprowadzona została preferencyjna stawka opodatkowania w wysokości 5 proc, zamiast 19 proc.%, dla dochodów osiąganych z prawa własności intelektualnej, niezależnie od wielkości przedsiębiorstwa. Ma zachęcić polskich przedsiębiorców do ochrony, ale przede wszystkim do tworzenia i komercjalizowania innowacji w Polsce.
Ma też zapobiegać lokowaniu przez przedsiębiorców posiadanych praw własności intelektualnej w krajach, które oferują niższe opodatkowanie dla firm uzyskujących przychody z komercjalizacji tychże.
- Rozwiązanie, które wprowadza ustawa, polega na preferencyjnym opodatkowaniu 5-procentową stawką podatkową dochodów uzyskiwanych przez podatnika z praw własności intelektualnej, których podatnik jest właścicielem, współwłaścicielem, użytkownikiem lub posiada prawa do korzystania z nich na podstawie umowy licencyjnej i które są chronione na podstawie obowiązującego prawa krajowego lub międzynarodowego - mówi Martyna Gałdecka-Karpińska z kancelarii prawniczej Crido Legal. - Przewidziano również możliwość skorzystania z ulgi Innovation Box w sytuacji, gdy podatnik dokona zakupu kwalifikowanych praw własności intelektualnej, o których mowa powyżej, pod warunkiem, iż następnie poniesie on koszty związane z rozwojem lub ulepszeniem nabytego prawa.
Warunkiem koniecznym dla skorzystania z preferencji jest wymóg prowadzenia przez podatnika działalności badawczo-rozwojowej bezpośrednio związanej z wytworzeniem, komercjalizacją, rozwojem lub ulepszeniem kwalifikowanego prawa własności intelektualnej w okresie jego ochrony.
Dochodem kwalifikującym się do ulgi Innovation Box jest dochód osiągnięty przez podatnika:
- z opłat lub należności wynikających z umowy licencyjnej, która dotyczy kwalifikowanego prawa własności intelektualnej;
- ze sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej;
- z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej uwzględnionego w cenie sprzedaży produktu lub usługi.
(Dochód z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej „zawarty” w cenie danego towaru lub usługi ustalany ma być w oparciu o zasadę ceny rynkowej, wynikającą z przepisów art. 25 ustawy o PIT)
* z odszkodowania za naruszenie praw wynikających z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, jeżeli zostało uzyskane w postępowaniu spornym, w tym postępowaniu sądowym albo arbitrażu.
Jednym z najważniejszych etapów przygotowań do skorzystania z preferencji podatkowej, powinno być wypracowanie wewnętrznej strategii zarządzania innowacją i prawami własności intelektualnej, która powinna zacząć się od weryfikacji czy posiadamy jedno z wskazanych w katalogu kwalifikowanych praw, z których dochód może zostać objęty preferencyjną stawką 5 proc. .
Należą do nich:
- prawo do wynalazku (patent),
- prawo ochronne na wzór użytkowy,
- prawo z rejestracji wzoru przemysłowego,
- prawo z rejestracji topografii układu scalonego,
- dodatkowe prawo ochronne dla patentu na produkt leczniczy lub produkt ochrony roślin,
- prawo z rejestracji produktu leczniczego i produktu leczniczego weterynaryjnego dopuszczone do obrotu,
- wyłączne prawo do odmiany roślin,
- autorskie prawo do programu komputerowego.
Nawet jeżeli nie posiadamy żadnych z powyższych praw, nie jest za późno, by je uzyskać. Wymaga to rozważenia, które z elementów tworzonych w naszym przedsiębiorstwie mogą być uznane za innowacyjne, a następnie dobrania właściwych form ochrony do innowacji, które tworzone są w przedsiębiorstwie. Trzeba także stworzyć taką strategię ochrony, która pozwoli największą część tego co tworzymy objąć ulgą.
Mechanizm dopuszcza taką ewentualność, że jeżeli w danym produkcie lub usłudze zawarte jest więcej niż jedno prawo własności intelektualnej . Wtedy przy ustalaniu jaki procent ceny usługi/produktu stanowi IP można zsumować ich wartość, szczególnie jeżeli nie da się ustalić kwalifikowanego dochodu na poziomie pojedynczego kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, ale dla produktu (usługi) lub grupy produktów (usług).
Możliwość taka istnieć będzie, jeżeli w firmie wykorzystuje się więcej niż jedno kwalifikowane prawo i nie będzie można ustalić dochodu z tego kwalifikowanego prawa własności intelektualnej.
Także jeśli podatnik uzyskiwać będzie dochód z więcej niż jednego kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, wówczas podstawę opodatkowania stanowić będzie suma kwalifikowanych dochodów.
- To jest swego rodzaju szansa dla form ochrony, bagatelizowanych do tej pory przez polskich przedsiębiorców, jak na przykład wzór przemysłowy - wyjaśnia Martyna Gałdecka-Karpińska z Crido Legal. - Warto także uwzględnić nie tylko polskie prawa, lecz także zagraniczne. Jest to szczególnie istotne dla rozwiązań, które nie mogą zostać objęte patentem na terenie Polski i Europy, ze względu na rygorystyczne podejście urzędów, a mogłyby zostać objęte ochroną tam, gdzie rygoryzm jest znacznie mniejszy jak np. w USA i Singapurze.
Przy opracowywaniu strategii IP należy brać pod uwagę także inne prawa własności przemysłowej takie jak znak towarowy, który nie pojawia się w ustawie, ale jest niezbędnym warunkiem dla uzyskania pełnej ochrony.
Rozwiązania typu Innovation Box czyli związane z księgowością badawczo-rozwojowa, funkcjonują w 13 krajach. W regionie Europy Środkowej IP Box jest stosowany tylko na Węgrzech, od 2003 roku.
Efektywna stawka CIT dla przychodów objętych IP Box waha się - w zależności od kraju – od 2,5 proc. do 15 proc.. W pierwszej trójce krajów o najniższej stawce są: Cypr (2,5 proc.), Belgia (4,44 proc. ) i Węgry (4,5proc. ). Polska jest 14 krajem, który wprowadza IP Box.