Koszty budowy i przygotowania przystanków autobusowych są związane ze świadczeniem usługi transportu miejskiego, a więc działalnością gospodarczą. Gmina może odliczać od nich cały VAT i nie zmienia tego pobór opłaty przystankowej – uznał NSA.
Sprawa dotyczyła Rzeszowa. Miasto, po centralizacji VAT z 2017 r. w rozliczeniach tego podatku uwzględnia zakupy swoich jednostek budżetowych, w tym Zarządu Transportu Miejskiego (ZTM). Odpowiada on za organizowanie i zarządzanie publicznym transportem zbiorowym. Pobiera przy tym różne opłaty, w tym tzw. opłatę przystankową za udostępnianie przewoźnikom przystanków i dworca.
Spór dotyczył tego, czy gmina może odliczać cały VAT od wydatków związanych z przygotowaniem i budową przystanków, czy też musi stosować pre współczynnik (określa on, jaką część podatku miasto mogłoby odliczać).
Czego dotyczy opłata
Odpowiedź na to pytanie zależała od rozstrzygnięcia, czy opłaty przystankowe towarzyszą działalności gospodarczej ZTM, czy też są związane z działalnością o innym charakterze. Rzeszów uważał, że nie musi stosować prewspółczynnika. Miasto chciało odliczać cały VAT. Twierdziło, że wszystkie zakupy ZTM służą wyłącznie prowadzonej działalności gospodarczej. Co prawda, w określonych wypadkach nie generuje ona opodatkowania VAT, ale dalej jest to działalność gospodarcza.
– Brak możliwości odliczenia podatku naliczonego przez ZTM oznaczałby naruszenie zasady neutralności VAT, spójności systemu prawa – twierdziło miasto.
Innego zdania był dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Uznał, że Rzeszów musi stosować pre współczynnik. ZTM nie prowadzi bowiem wyłącznie działalności gospodarczej. Częściowo, tj. w zakresie opłat za udostępnianie przewoźnikom przystanków i dworca, prowadzi działalność publiczną. Organizowanie transportu publicznego jest zadaniem własnym gminy.
Sądy po stronie miasta
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie zgodził się z miastem. Uznał, że świadczenie przez ZTM usług w zakresie transportu zbiorowego stanowi działalność gospodarczą, a czynności wykonywane w jej ramach podlegają opodatkowaniu VAT. Opłaty za udostępnianie przewoźnikom przystanków i dworca mają wprawdzie charakter opłat publicznoprawnych, ale należy je uznać za działalność uboczną do działalności gospodarczej. Sąd I instancji zgodził się z samorządem, że przystanki nie są budowane, utrzymywane i modernizowane po to, aby uzyskiwać wpływy z opłat od przewoźników, tylko żeby realizować działalność w zakresie transportu zbiorowego.
Stanowisko to podzielił Naczelny Sąd Administracyjny. Sędzia Roman Wiatrowski podkreślił, że pobór opłaty przystankowej nie ogranicza prawa do odliczenia VAT. Prewspółczynnik nie ma zastosowania, a gmina może odliczyć cały VAT od zakupów dokonywanych przez ZTM.
Wydatki na budowę przystanków związane są z usługą transportu miejskiego, a nie służą uzyskiwaniu wpływów
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 15 listopada 2018 r., sygn. akt II FSK 832/18.
