Subskrybuj nas na Youtube
Mąż, który w ramach działalności gospodarczej rozlicza się według stawki 19 proc. PIT, nie ma co liczyć na to, że z etatowej pensji rozliczy się razem z żoną – wynika z wyroku NSA.
Powód? Art. 6 ust. 8 ustawy o PIT, który mówi, że wspólne rozliczenie z małżonkiem lub dzieckiem nie wchodzi w grę, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dziecko lub jej dziecka ma zastosowanie przepis o podatku liniowym (czyli art. 30c ustawy o PIT).
Spór w tej sprawie toczył mężczyzna, który prowadził działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem liniowym, a jednocześnie był zatrudniony na etacie i z tego tytułu płacił PIT na zasadach ogólnych. Zależało mu na tym, żeby z pensji móc rozliczyć się wspólnie z niepracującą żoną. Dzięki temu dochód z pracy podzieliłby się na dwa, co pozwoliłoby mu dwukrotnie skorzystać z kwoty wolnej od podatku i uniknąć wejścia w drugi próg podatkowy (objęty stawką 32 proc.).
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie na to nie pozwolił. Wyjaśnił, że małżonkowie nie mogą skorzystać ze wspólnego opodatkowania, gdy jedno z nich jest „liniowcem”. Za bez znaczenia uznał to, że podatnik wybrał podatek liniowy dla dochodów z firmy, a wspólnie zamierzał się rozliczyć z żoną z wynagrodzenia z pracy. Dodał, że sam wybór podatku liniowego przekreśla prawo do wspólnego rozliczenia, choćby nawet przedsiębiorca nie uzyskiwał z firmy żadnych dochodów.
Podatnik przekonywał, że wykładnia fiskusa prowadzi do pozbawienia osób mających „mieszane” dochody ustawowych praw. Nie rozumiał, dlaczego z jednej strony dochód z pracy jest traktowany odrębnie (nie można go objąć podatkiem liniowym), a z drugiej – nie uprawnia do wspólnego rozliczenia z małżonką (właśnie ze względu na podatek liniowy).
Przekonywał, że takie podejście jest sprzeczne z polityką prorodzinną i konstytucją. Żądał skierowania pytania do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie wykładni art. 6 ust. 8 ustawy o PIT.
Podatnik przegrał jednak w sądach w obu instancji. WSA w Warszawie orzekł, że art. 6 ust. 8 ustawy o PIT jednoznacznie wyklucza prawo do wspólnego rozliczenia, gdy chociażby do jednego z małżonków ma zastosowanie art. 30c ustawy o PIT. Przepis jest precyzyjny i zrozumiały, a podatnik, który wybiera podatek liniowy, powinien zastanowić się, czy mu się to opłaca. WSA uznał zatem, że art. 6 ust. 8 ustawy o PIT nie narusza konstytucji, i tym samym odmówił skierowania pytania do TK.
Do podobnych wniosków doszedł Naczelny Sąd Administracyjny. Sędzia Jacek Brolik zwrócił uwagę, że podatnik chciał połączyć dwie uprzywilejowane formy opodatkowania (podatek liniowy i wspólne rozliczenie z małżonką), podczas gdy normą są zasady ogólne. Tymczasem art. 6 ust. 8 ustawy o PIT został skonstruowany tak, że pozbawia prawa do wspólnego rozliczenia każdego, kto wybrał podatek liniowy. – Nie można tu mówić o naruszeniu praw podatnika – wyjaśnił sędzia Brolik.
Dodał, że takie stanowisko nie jest nowością w orzecznictwie. Przypomniał wyrok NSA z 8 lutego 2018 r. (sygn. akt II FSK 193/16) w sprawie samotnej matki, która chciała rozliczać się wspólnie z dzieckiem, ale oprócz pracy na etacie miała własną firmę, z której zamierzała się rozliczać w formie podatku liniowego. Wprawdzie zawiesiła działalność gospodarczą, ale i tak nie pozwoliło jej to skorzystać ze wspólnego opodatkowania z dzieckiem.
Kiedy przysługuje prawo do wspólnego rozliczenia
| Dochód i forma jego opodatkowania | Zeznanie roczne | Wspólne rozliczenie |
| dochód z pracy- zasady ogólne (18 lub 32 proc.) | PIT-37 | przysługuje |
| dochód z firmy- 19-proc. podatek liniowy | PIT-36L | nie przysługuje |
| dochód z pracy (zasady ogólne) + dochód z firmy (19-proc. podatek liniowy) | PIT-37 i PIT-36L | nie przysługuje |
Wyrok NSA z 3 października 2018 r., sygn. akt II FSK 2837/16.
