Subskrybuj nas na Youtube
Naczelny Sąd Administracyjny wydał precedensowy wyrok w sprawie pracowników korzystających ze służbowych samochodów do celów prywatnych. Co ważne – korzystny dla zatrudnionych
Sąd potwierdził 10 lipca br. (sygn. akt II FSK 1185/16), że zryczałtowany przychód za korzystanie z firmowego auta obejmuje też paliwo.
Uzasadniając wyrok, sędzia Krzysztof Winiarski przyznał, że taka wykładnia może prowadzić do nadużyć (np. wartość paliwa może przekroczyć wartość podatku), ale nawet jeśli tak się stanie, to – jak podkreślił – wynika to z błędu ustawodawcy. Nie zastrzegł on bowiem, że kwota określona w ustawie o PIT nie obejmuje wartości paliwa.
Problem zamiast ułatwienia
Spór ciągnął się przez ponad trzy i pół roku, odkąd w 2015 r. weszły w życie przepisy określające kwoty, które firma musi doliczyć do pensji pracownika za jazdy prywatne firmowym autem (patrz ramka).
Wprowadzony wtedy do ustawy o PIT art. 12 ust. 2a miał rozstrzygnąć wątpliwości, czy pracownik ma przychód, gdy w celach prywatnych korzysta ze służbowego auta i jak ten przychód ustalić. Zwrócił na to uwagę również sędzia Winiarski podczas rozprawy przed NSA. Przypomniał, że ustawodawca wprowadził ryczałt po to, żeby wyeliminować ryzyko wynikające z niejasnych przepisów.
Zaraz jednak po wejściu w życie nowego przepisu pojawił się kolejny problem. Fiskus stwierdził bowiem, że jeżeli pracodawca płaci za paliwo do takiego służbowego auta, to pracownik ma dodatkowy przychód ze stosunku pracy.
Nie wiadomo było, jak go określić, tzn. jaka część paliwa została zużyta do celów służbowych, a jaka do prywatnych. Firmy próbowały stosować tu własne wyliczenia, ale organy podatkowe odmawiały w interpretacjach oceny prawidłowości tych wyliczeń.
Spór o paliwo
Spór toczył się więc o to, czy zryczałtowany przychód w ogóle obejmuje koszty paliwa, czy tylko udostępnienie sprawnego i ubezpieczonego samochodu.
Fiskus potwierdzał, że w kwocie określonej w art. 12 ust. 2a ustawy o PIT mieści się nie tylko przychód z udostępnienia samochodu, ale i z opłacenia przez pracodawcę ubezpieczenia OC i AC, wydatków na wymianę części, naprawy i przeglądy.
Nie zgadzał się natomiast na to, że kwota ta obejmuje także wartość zatankowanego przez firmę paliwa. Uważał, że jest to odrębne świadczenie, generujące przychód u pracownika. Przekonywał, że czym innym jest możliwość korzystania z rzeczy, a czym innym ponoszenie wydatków na korzystanie z niej.
Spółka złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, a ten orzekł, że zryczałtowany przychód obejmuje też koszty paliwa. Stwierdził, że nieuzasadnione byłoby objęcie nim części wydatków na eksploatację (np. przeglądów i ubezpieczenia), a pozostawienie poza nim akurat benzyny.
Na rozprawie przed NSA fiskus tłumaczył, że ubezpieczyć samochód może tylko właściciel, natomiast zatankować może go każdy. Zwracał też uwagę, że gdy bierze się auto z wypożyczalni, to oddaje się je z tym samym stanem baku, co oznacza, że najemca musi sam je sobie kupić.
/>
Spółka ripostowała, że owszem, ubezpieczyć auto może tylko właściciel, ale wymienić opony może już każdy, a jednak wymiana ich przez pracodawcę nie jest dla pracownika przychodem. Nie rozumiała, dlaczego fiskus sięga po argument dotyczący najmu, skoro udostępnianie aut pracownikom jest całkiem inaczej regulowane (jako zryczałtowany przychód).
Uważała, że gdyby ustawodawca faktycznie chciał wyłączyć paliwo z przychodu, to wyraźnie by to zastrzegł.
Korzystny finał
Ostatecznie firma wygrała w Naczelnym Sądzie Administracyjnym. Sąd zgodził się ze spółką, że przepisy mówią o wykorzystywaniu auta, a nie o prawie do jego wykorzystywania. – A zatem kwoty obejmują również paliwo, które w świetle obowiązujących przepisów nie stanowi odrębnego świadczenia – wyjaśnił sędzia Winiarski.
Wcześniej orzeczenia w tej sprawie wydawały tylko wojewódzkie sądy administracyjne, m.in. WSA we Wrocławiu (23 listopada 2015 r., sygn. akt I SA/Wr 1595/15), WSA w Opolu (6 maja 2016 r., sygn. akt I SA/Op 68/16), WSA w Poznaniu (11 maja 2016 r., sygn. akt I SA/Po 1766/15) i WSA Warszawie (5 maja 2016 r., sygn. akt III SA/Wa 1925/15).
Wszystkie te orzeczenia były korzystne, ale nieprawomocne.
– Wyrok NSA może stanowić kolejny, po orzeczeniach WSA, argument dla podatników do wystąpienia z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty po zakończeniu roku podatkowego – zwraca uwagę Mirosław Michna, partner w dziale doradztwa podatkowego w KPMG w Polsce.
Dodaje, że pracodawcy pełniący funkcję płatników PIT powinni też rozważyć rewizję swojej dotychczasowej polityki w zakresie pobierania zaliczek na podatek, jeżeli przy ich kalkulacji, oprócz zryczałtowanego przychodu, uwzględniali również koszty paliwa.
OPINIA
Wielkość przychodu jest skorelowana ze zużyciem paliwa
/>
Stanowisko zaprezentowane przez NSA jest słuszne i to zwielu względów. Wzasadzie dziwi to, że organy podatkowe kontynuują spory wtym zakresie. Deklarowany przez Ministerstwo Finansów sposób kalkulacji ryczałtu jednoznacznie potwierdza bowiem, że wartość paliwa sfinansowanego przez pracodawcę jest wkalkulowana wkwoty ryczałtowego przychodu.
Za podstawę wzięto wysokość stawek właściwych przy kilometrówce wprzypadku wykorzystywania samochodów prywatnych do celów służbowych na podstawie rozporządzenia ministra infrastruktury (Dz.U. z2002 r. nr 27, poz. 271).
Stawki odzwierciedlają całokształt kosztów związanych z używaniem auta prywatnego dla celów służbowych. Służą nie tylko pokryciu ułamka kosztu jego zakupu przez pracownika, ale także kosztów eksploatacji, wtym paliwa. Tym samym, jeśli pierwotna kalkulacja ryczałtowego przychodu oparta była otę stawkę, to brak jest wręcz możliwości twierdzenia, że tak ustalony ryczałt nie obejmuje już kosztów paliwa.
Nie można pominąć też tego, że kwota ryczałtowego przychodu pracownika uzależniona jest od pojemności silnika pojazdu. Skoro pojemność silnika największy wpływ wywiera na jego spalanie, to uzależnienie wysokości przychodu pracownika od pojemności silnika musi być skorelowana ze zużyciem paliwa. Brak więc racjonalnych powodów by twierdzić, że koszt paliwa nie został jednak przez ustawodawcę włączony do kwot 250/400 zł.