Ustawa o VAT zawiera niezgodny z prawem wspólnotowym mechanizm nakazujący opodatkowanie wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (WDT) według stawki krajowej, jeśli brak dokumentacji potwierdzającej wywóz do innego państwa członkowskiego w odpowiednim terminie (art. 12 ustawy o VAT). Dyrektywa zaś nakazuje zwolnić z prawem do odliczenia WDT, nie pozostawiając państwom członkowskim swobody w stosowaniu innych stawek. Jakie skutki mają te regulacje?
JERZY MARTINI
doradca podatkowy Baker & McKenzie
Oprócz naruszenia prawa wspólnotowego mechanizm ten powoduje dodatkowe wątpliwości związane z uwzględnianiem przypadków WDT opodatkowanych według stawek krajowych w informacji podsumowującej. Organy podatkowe często prezentują stanowisko, zgodnie z którym w takim przypadku brakuje podstaw do uwzględniania takich dostaw w informacji podsumowującej - powinny być tam wykazywane wyłącznie te dostawy, które są opodatkowane stawką 0-proc. Taka też wykształciła się przeważająca praktyka wśród podatników. Stanowisko takie wydaje się jednak pozbawione podstaw prawnych.
Informacja podsumowująca zawiera m.in. dane o dokonanych w danym kwartale wewnątrzwspólnotowych dostawach towarów (art. 100 ustawy o VAT). Powinna ona uwzględniać wszystkie dostawy, które zgodnie z art. 13 ustawy o VAT są uznawane za WDT. Definicja zawarta w tym przepisie wskazuje, że przez wewnątrzwspólnotową dostawę towarów rozumie się wywóz towarów z terytorium kraju w wykonaniu czynności określonych w art. 7 ustawy o VAT na terytorium innego państwa członkowskiego. Jeśli dostawa spełnia przesłanki wskazane w art. 13 ustawy o VAT, stanowi wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, zatem powinna być wykazywana w informacji podsumowującej. Kwestia stosowania stawki 0-proc. (zgodnie z warunkami wskazanymi w art. 42 ustawy o VAT) jest wtórna i nie ma wpływu na uznanie danej dostawy za wewnątrzwspólnotową. Nie można więc uznać, że dostawa staje się dostawą wewnątrzwspólnotową dopiero w momencie otrzymania dokumentów potwierdzających wywóz towarów do innego państwa członkowskiego. Niestety, ustawodawca, opierając się na tym błędnym założeniu, nakazuje dokonanie korekty informacji podsumowującej po otrzymaniu dokumentów potwierdzających wywóz towarów uprawniających do stosowania stawki 0 proc. VAT (art. 12a ustawy o VAT). W ten sposób zupełnie niepotrzebnie i błędnie nakłada na podatników dodatkowy ciężar administracyjny związany z korektami informacji podsumowujących.