Spółka z o.o. otrzymała w październiku 2017 r. zaliczkę na poczet budowy magazynu w kwocie 50 000 zł brutto. Prace pierwszego etapu budowy, którego dotyczy otrzymana zaliczka, zostaną zakończone w styczniu 2018 r. W jaki sposób spółka powinna zaewidencjonować otrzymaną wpłatę w 2017 r.? Jak wykazać nierozliczoną zaliczkę w bilansie na 31 grudnia 2017 r.?
Powszechną praktyką w obrocie gospodarczym jest stosowanie zaliczek w rozrachunkach z kontrahentami. Zaliczka jest częścią należności wpłacaną z góry na poczet wykonania przyszłej dostawy towaru lub usługi. W momencie realizacji umowy handlowej zostaje wliczona w cenę towaru (usługi), natomiast w przypadku rozwiązania umowy jej strony zwracają sobie wzajemne świadczenia oraz zaliczkę.
Zgodnie z obowiązującymi w rachunkowości zasadami memoriału i współmierności, w księgach rachunkowych jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na jej rzecz przychody, niezależnie od terminu ich zapłaty, przy czym do pasywów danego okresu sprawozdawczego zaliczane będą przychody dotyczące przyszłych okresów, zwane rozliczeniami międzyokresowymi przychodów.
Rozliczenia międzyokresowe przychodów obejmują wszystkie te przychody, które powstały w innym okresie niż ten, którego dotyczą. Rozliczeń międzyokresowych przychodów dokonuje się w przypadkach, kiedy jednostka otrzymuje zapłatę za dostawy lub usługi, które faktycznie zostaną zrealizowane w przyszłych okresach sprawozdawczych.
Zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości rozliczenia międzyokresowe przychodów dokonywane z zachowaniem zasady ostrożności obejmują w szczególności:
● równowartość otrzymanych lub należnych od kontrahentów środków z tytułu świadczeń, których wykonanie nastąpi w następnych okresach sprawozdawczych,
● środki pieniężne otrzymane na sfinansowanie nabycia lub wytworzenia środków trwałych, w tym także środków trwałych w budowie oraz prac rozwojowych, jeżeli stosownie do innych ustaw nie zwiększają one kapitałów (funduszy) własnych. Zaliczone do rozliczeń międzyokresowych przychodów kwoty zwiększają stopniowo pozostałe przychody operacyjne, równolegle do odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środków trwałych lub kosztów prac rozwojowych sfinansowanych z tych źródeł,
● ujemną wartość firmy, która powstaje gdy cena nabycia jednostki jest niższa od wartości godziwej przejętych aktywów netto.
Rozliczenia przychodów przyszłych okresów ewidencjonowane są na koncie „Rozliczenia międzyokresowe przychodów” lub inaczej „Przychody przyszłych okresów”, które jest kontem pasywów.
● Po stronie Ct (Ma) księgowane są wpływy środków pieniężnych pobranych z góry za przyszłe świadczenia. Na początku następnego okresu sprawozdawczego przenosi się je na odpowiednie konto przychodów ze sprzedaży, co doprowadza do zgodności okresu wykonania świadczenia z okresem, w którym osiągnięte wpływy zostały zaliczone do przychodów ze sprzedaży.
● Po stronie Dt (Wn) konto to wykazuje zaliczenie przychodów pobranych z góry do przychodu bieżącego okresu w korespondencji z kontami np.”Sprzedaż”, „Pozostałe przychody operacyjne”.
Konto wykazuje w końcu okresu sprawozdawczego wyłącznie saldo Ct (Ma). Oznacza ono nierozliczone jeszcze przychody przyszłych okresów sprawozdawczych. Saldo na koniec roku obrotowego wykazywane jest w pasywach bilansu.
Rozliczenia międzyokresowe przychodów wykazuje się w pasywach bilansu następująco:
● ujemna wartość firmy wykazywana jest w pozycji B.IV.1 Rozliczenia międzyokresowe – ujemna wartość firmy,
● pozostałe rozliczenia międzyokresowe przychodów inne niż ujemna wartość firmy i otrzymane zaliczki na dostawy, wykazuje się w pozycji B.IV.2 Rozliczenia międzyokresowe – inne rozliczenia międzyokresowe z podziałem na długo- i krótkoterminowe,
● zaliczki na poczet przyszłych dostaw i usług ujęte na koncie 84 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”, wykazuje się w pasywach bilansu jako zobowiązania krótkoterminowe – „Zaliczki otrzymane na dostawy” w pozycji B.III.2. lit. e.
PRZYKŁAD
Budowa hali
Spółka wystawiła fakturę zaliczkową w kwocie 61 500 zł brutto (w tym VAT 23 proc.) na poczet budowy hali produkcyjnej i w październiku 2017 r. na konto spółki wpłynęła pełna kwota zaliczki. Zakończenie pierwszego etapu robót, który obejmuje zaliczka, nastąpi w styczniu 2018 r. Jednostka zaewidencjonowała powyższe zdarzenie w następujący sposób.
Księgowania w 2017 roku
Dziennik Gazeta Prawna
Objaśnienia do schematu
1. FV zaliczkowa kwota:
a) kwota brutto 61 500 zł strona Wn konto 20 „Rozrachunki z odbiorcami”;
b) kwota netto 50 000 zł strona Ma konto 84 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”,
c) kwota VAT 11 500 zł strona Ma konto 22-2 „VAT należny”.
2. WB – wpływ zaliczki na rachunek bankowy spółki kwota 61 500 zł: Strona Wn konto13-0 „Rachunek bankowy” oraz strona Ma konto „Rozrachunki z odbiorcami”.
Księgowanie w 2018 roku
Objaśnienia do schematu
1. PK – na podstawie protokołu zdawczo-odbiorczego robot budowlanych kwota 50 000 zł: strona Wn konto 84 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów” oraz strona Ma konto 70-0 „Przychody ze sprzedaży”.
Podstawa prawna
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1047).
Dziennik Gazeta Prawna