Subskrybuj nas na Youtube
Fiskus może upubliczniać rejestry z informacjami o podejrzanych podatnikach. Musi jednak zadbać, aby nie skrzywdzić w ten sposób niewinnych – wynika z wyroku Trybunał Sprawiedliwości UE.
Zapadł on w sprawie słowackiego menedżera, którego tamtejsza administracja podatkowa wpisała go do publicznego rejestru osób kierujących osobami prawnymi. Mężczyzna znalazł się w kadrze kierowniczej ponad 3 tys. powiązanych ze sobą podmiotów. Powstało domniemanie, że celem może być podatkowe oszustwo.
Mężczyzna zażądał, aby jego dane osobowe wykreślono zarówno z wykazu, jak i z całego systemu teleinformatycznego słowackiego fiskusa. Ten jednak odmówił, a spór na tyle się zaognił, że w sprawie musiały się wypowiadać Trybunał Konstytucyjny i Sąd Najwyższy. Ten ostatni zawiesił postępowanie i zadał pytanie prejudycjalne unijnemu trybunałowi. Spytał m.in., czy fiskus ma prawo tworzyć i prowadzić dla swoich celów publiczne wykazy zawierające dane osobowe podatników.
TSUE orzekł, że słowaccy urzędnicy nie złamali prawa. Powołał się na art. 7 lit. e unijnej dyrektywy 95/46/WE z 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych oraz swobodnego przepływu tych danych (Dz. Urz. WE L 281 z 23.11.1995). Przepis ten pozwala organom państwowym przetwarzać dane osobowe, jeśli jest to konieczne dla realizacji zadań wykonywanych w interesie publicznym. Takim zadaniem jest m.in. pobór podatków i zwalczanie przestępstw podatkowych – podkreślił trybunał.
Zastrzegł jednak, że umieszczenie danych osobowych podatnika w publicznym wykazie musi być środkiem niezbędnym dla walki z oszustwami podatkowymi. Nie może przy tym istnieć żaden, mniej dolegliwy środek, który również pozwoliłby osiągnąć ten cel. Podatnicy mogą się znaleźć w publicznym wykazie tylko, gdy fiskus uprawdopodobni, że pozornie kierują organami powiązanych ze sobą osób prawnych. Inaczej urzędnicy naruszą dobre imię podatnika i zasadę domniemania niewinności.
Rejestry w Polsce
W 2018 r. zaczną u nas funkcjonować dwa publiczne wykazy podatników czynnych VAT: wykreślonych z rejestru oraz przywróconych do niego. Ministerstwo Finansów określa je roboczo jako czarna lista i biała lista. Z przygotowanych projektów nie wynika, aby rejestry miały zawierać informacje o powiązaniach (np. osobowych) między spółkami.
ORZECZNICTWO
Wyrok TSUE z 27 września 2017 r., sygn. akt C-73/16. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
