Subskrybuj nas na Youtube
Do końca 2015 r. urząd mógł wymierzyć karę porządkową jedynie spółce, jeśli to wobec niej prowadził postępowanie. Od 1 stycznia 2016 r. może nałożyć karę również na wspólników – orzekł NSA.
Sprawa dotyczyła jednego z trzech wspólników spółki cywilnej, w stosunku do której urząd kontroli skarbowej prowadził postępowanie kontrolne w zakresie VAT. Gdy wspólnicy wyjaśnili, że firma sprzedawała towary w procedurze VAT marża, dyrektor UKS wezwał ją do przedłożenia paragonów oraz dokumentów potwierdzających nabycie towarów sprzedanych później w tej procedurze. Na ich dostarczenie dał spółce siedem dni, a potem ponowił wezwanie.
Ta jednak dwukrotnie nie reagowała. Dopiero po kilku miesiącach przedstawiła zestawienia kwot otrzymanych od nabywców i numery paragonów fiskalnych. Nie było jednak samych paragonów, mimo że urzędnicy o nie prosili. W związku z tym dyrektor UKS po raz trzeci wezwał spółkę do przedłożenia paragonów, a gdy ta po raz kolejny nie odpowiedziała, nałożył na wspólników karę porządkową. Uznał bowiem, że bezzasadnie uchylają się od przedłożenia żądanych dokumentów.
Wspólnicy twierdzili, że organ nie mógł ich ukarać, bo stroną postępowania była spółka i to do niej kierowane były wezwania. Tłumaczyli ponadto, że wspólnik spółki cywilnej nie jest podatnikiem, płatnikiem, inkasentem, ich następcą prawnym ani osobą trzecią. Zatem organ mógł nałożyć karę porządkową jedynie na spółkę, bo to ona była podatnikiem VAT i to wobec niej było prowadzone postępowanie kontrolne.
Wspólnicy uważali również, że wysokość kary powinna być adekwatna do przewinienia, a organ powinien wyjaśnić, dlaczego żąda jej w maksymalnym wymiarze (obecnie jest to 2800 zł). Brak takiego uzasadnienia nie pozwala ocenić, czy była ona właściwa – argumentowali.
WSA w Poznaniu uznał skargę złożoną przez jednego z nich za zasadną. Orzekł, że kara powinna być wymierzona spółce, a nie wspólnikowi. Zgodził się także, że w postanowieniu o wymierzeniu kary powinno się znaleźć uzasadnienie jej wysokości.
Tego samego zdania był Naczelny Sąd Administracyjny. Sędzia Janusz Zubrzycki wyjaśnił, że art. 262 ordynacji podatkowej w brzmieniu obowiązującym do końca 2015 r. dawał organom możliwość wymierzenia kary porządkowej jedynie spółce, gdy to wobec niej było prowadzone postępowanie. Możliwość nałożenia kary na wspólnika została wprowadzona dopiero od 1 stycznia 2016 r.
NSA potwierdził, że kara porządkowa musi być adekwatna do przewinienia podatnika, a to oznacza, że organ musi uzasadnić, dlaczego przyjął taką, a nie inną wysokość sankcji.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 7 września 2017 r., sygn. akt II FSK 39/16. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
