Polska mogła ustanowić dodatkowe warunki, od których zależy możliwość obniżenia podstawy opodatkowania VAT o podatek wynikający z nieopłaconych faktur – uznał NSA.
Sprawa dotyczyła spółki, która w korekcie deklaracji VAT-7 wykazała nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym. Było to skutkiem skorzystania z ulgi na złe długi. Spółka skorygowała więc podstawę opodatkowania o VAT wynikający z faktur niezapłaconych przez kontrahenta.
Naczelnik urzędu skarbowego uznał jednak, że spółka nie mogła skorzystać z ulgi, bo w dniu poprzedzającym dzień złożenia korekty deklaracji dłużnik był w trakcie postępowania upadłościowego.
Spółka tłumaczyła, że na dzień przed złożeniem przez nią korekty w Krajowym Rejestrze Sądowym nie było wpisu o ogłoszeniu upadłości kontrahenta. Podkreślała, że podatnik powinien mieć możliwość zweryfikowania na dzień poprzedzający złożenie korekty, czy dłużnik jest w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji. Zweryfikować to można jedynie, sprawdzając wpisy w KRS lub CEIDG.
Dyrektor izby skarbowej wyjaśnił jednak, że żaden przepis nie uzależnia możliwości skorzystania z ulgi za złe długi od wiedzy podatnika o ogłoszeniu upadłości dłużnika. Ustawa o VAT wskazuje na okoliczność obiektywną; jest nią warunek, aby dłużnik nie był w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji.
W skardze do sądu spółka podniosła jeszcze jeden argument – że ulga na złe długi jest niezgodna z dyrektywą VAT. Artykuł 90 ust. 1 dyrektywy wymaga bowiem tylko, aby podatnik wykazał, że po zawarciu transakcji nie doszło do zapłaty.
Z zarzutami spółki nie zgodził się WSA w Białymstoku ani NSA. Sąd I instancji stwierdził, że w świetle art. 89a ust. 2 ustawy o VAT istotny jest stan faktyczny dotyczący sytuacji dłużnika, a nie wiedza wierzyciela o tej sytuacji.
Z kolei NSA uznał, że polskie przepisy dotyczące ulgi na złe długi są zgodne z dyrektywą. Sędzia Marek Kołaczek zwrócił uwagę na to, że art. 90 ust. 1 daje państwom członkowskim możliwość wprowadzenia ulgi na złe długi. Nie jest to więc obowiązek. Państwa mogą również ustanawiać dodatkowe warunki do skorzystania z niej. – Artykuł 273 dyrektywy pozwala nałożyć na podatników inne obowiązki, które dane państwo uzna za niezbędne dla zapewnienia prawidłowego poboru VAT i zapobieżenia oszustwom podatkowym – tłumaczył sędzia Kołaczek.
Dodał, że art. 90 ust. 1 oraz 273 dyrektywy pozostawiają państwom członkowskim do swobodnego uznania zakres formalności, jakie muszą zostać dochowane przez podatników, którzy chcą obniżyć podstawę opodatkowania. – Takie wnioski płyną też z wyroków Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawach C-588/12 oraz C-337/13 – przypomniał sędzia Kołaczek.
O zgodności z dyrektywą polskich przepisów o uldze na złe długi orzekł też NSA w wyroku z 19 listopada 2015 r. (sygn. akt I FSK 1298/14).
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 17 lutego 2017 r., sygn. akt I FSK 1338/15. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia