Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Przedstawiciele fiskusa otrzymali uprawnienie do odmowy wydania interpretacji indywidualnych, jeśli do stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionych przez podatnika we wniosku może mieć zastosowanie klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania. Wynika to z art. 14na ordynacji podatkowej. Przepis ten obowiązuje od 15 lipca 2016 r. i – jak przekonują eksperci – jest już stosowany.
Pytani przez nas eksperci z kilku kancelarii przyznają, że dyrektorzy izb skarbowych odmawiają w niektórych sprawach wydawania interpretacji indywidualnych, powołując się na możliwość zastosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania.
– Niestety dyrektorzy izb skarbowych odmawiają wydania interpretacji bardzo często i to w podstawowych sprawach – mówi Marek Kolibski, radca prawny, doradca podatkowy i partner w KNDP.
Jak dodaje prof. Adam Mariański, doradca podatkowy, adwokat i partner w Mariański Group, zauważalna niepokojąca tendencja odmawiania wydania interpretacji indywidualnych nie dotyczy jakiegoś określonego katalogu spraw, dlatego brak jest możliwości jednoznacznego wskazania sytuacji, w których podatnik może spodziewać się takiej decyzji organu. – Wynika to z tego, że wprowadzone do ordynacji podatkowej przepisy dotyczące klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania posługują się pojęciami nieostrymi. Dają więc organowi możliwość zakwestionowania zasadności praktycznie każdej czynności, w przypadku gdy prowadzić może ona do osiągnięcia korzyści podatkowej – mówi profesor.
Marek Kolibski jako przykład podaje przypadki odmowy wydania interpretacji w zakresie prawa do zwolnienia z podatku dla darowizn w najbliższej rodzinie. Z kolei Tomasz Napierała, partner i doradca podatkowy z ABC Tax, dodaje, że odmowy wydania interpretacji otrzymali m.in. podatnicy, którzy zamierzali przekształcić spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w spółkę komandytową, wdrożyć program motywacyjny dla pracowników (premie w postaci instrumentów pochodnych) [wywiad] czy dokonać darowizny w rodzinie.
Co więcej, zapadł już pierwszy, precedensowy wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie (z 13 stycznia 2017 r., sygn. akt I SA/Kr 1380/16, nieprawomocny) dotyczący odmowy wydania interpretacji indywidualnej ze względu na stosowanie klauzuli. Sąd uznał, że podatnik, który przed 15 lipca 2016 r. otrzymał korzystną dla siebie interpretację indywidualną i chciałby się do niej zastosować po tej dacie, może wystąpić do ministra finansów o wydanie kolejnej interpretacji, w której minister odpowie, czy pierwotne stanowisko ma zastosowanie. Sąd nie wyjaśnił jednak, czy podatnik po 15 lipca 2016 r. korzysta z ochrony wynikającej z interpretacji uzyskanej przed tą datą. Stanowisko w tej kwestii musi najpierw zająć minister finansów.
PYTANIA DO EKSPERTA
Zastosowanie klauzuli do programów motywacyjnych nie powinno mieć miejsca
/>
Dlaczego organy odmawiają wydania interpretacji dotyczącej np. programów motywacyjnych? Do tej pory raczej nie było z tym kłopotu, a zainteresowanie wciąż jest duże...
Podatnicy coraz częściej zainteresowani są wdrażaniem programów motywacyjnych dla kadry zarządzającej, w których wypłata premii uzależniona jest od osiągnięcia przez spółkę określonych wskaźników finansowych. Do tej pory fiskus akceptował podejście, że premia wypłacona w związku z programem motywacyjnym nie podlega skali podatkowej, lecz stawce 19 proc. Ale to się skończyło. Obecnie organy odmawiają wydania interpretacji w tej kwestii. Ich zdaniem wdrożenie programu motywacyjnego opartego na instrumentach pochodnych może rodzić istotne korzyści podatkowe – obniżenie stawki PIT do 19 proc. dla części dochodów oraz opóźnienie terminu zapłaty podatku. Efekty tych działań byłyby, w ocenie organu, sprzeczne z celem i przedmiotem regulacji PIT.
Czy odmowa jest zasadna?
Argumentacja fiskusa wydaje się bezzasadna. Ewentualna korzyść podatkowa nie dotyczy bowiem wnioskodawcy (spółki), tylko jej pracowników. Ponadto, aby czynność mogła być objęta decyzją o zastosowaniu klauzuli, korzyść podatkowa z niej wynikająca musiałaby wynieść w okresie rozliczeniowym co najmniej 100 000 zł. Organ, po pierwsze, nie dopytał o wysokość planowanych premii, a po drugie, wydaje się mało prawdopodobne, aby korzyść w takiej wysokości została uzyskana przez jednego pracownika. Dodatkowo, aby zastosowanie klauzuli było zasadne, działanie podatnika w ramach danej czynności musiałoby być sztuczne. W przypadku premii opartych na instrumentach pochodnych tak nie jest. Zasadniczym celem takich umów jest bowiem zmotywowanie pracowników oraz zwiększenie ich efektywności, a w konsekwencji poprawa wyników finansowych spółki. Potwierdzeniem zaś ważności zagadnienia programów motywacyjnych jest przyznanie w 2016 r. Nagrody Banku Szwecji w dziedzinie nauk ekonomicznych za pracę nad teorią kontraktów. W ramach teorii laureaci przeanalizowali różnorodne zagadnienia związane z tworzeniem umów, np. wynagrodzenie oparte na wydajności dla kadry kierowniczej.
Co dalej po odmowie?
W przypadku otrzymania odmowy wydania interpretacji podatnikowi przysługuje prawo do złożenia zażalenia, a w dalszej kolejności złożenia skargi do sądu administracyjnego.
Czy zatem już wydane interpretacje nadal chronią podatników?
To bardzo dobre pytanie. Od 1 stycznia 2017 r. obowiązuje bowiem przepis, w świetle którego nie chronią interpretacje uzyskane przed 15 lipca 2016 r., jeżeli korzyść podatkowa wynikająca ze wskazanego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego zostanie uzyskana po 1 stycznia 2017 r. Zatem w takich przypadkach podatnicy nie mogą spać spokojnie. Według najnowszych informacji (patrz wyrok WSA w Krakowie z 13 stycznia 2017 r.) mogą wystąpić o wydanie nowej interpretacji indywidualnej w tej sprawie.
W kontekście wszystkich powyższych argumentów zastosowanie klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania do programów motywacyjnych nie powinno mieć miejsca. Jednak, jak widać, nie można wykluczać odmiennego podejścia organów podatkowych.
Podstawa prawna
Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 201).
