Zgodnie z przedstawioną przez NSA wykładnią dochody akcjonariuszy opodatkowane są na zasadzie kasowej.
Michał Krawczyk doradca podatkowy, menedżer w dziale doradztwa podatkowego Deloitte
Przedsiębiorcy rozpoczynający działalność gospodarczą często mają problem z wyborem optymalnej formy prawnej dla prowadzenia biznesu – która będzie najkorzystniejsza z podatkowego punktu widzenia?
Z podatkowego punktu widzenia niedocenianą, a mającą liczne zalety jest spółka komandytowo-akcyjna. Jej specyficzny charakter, polegający na połączeniu cech spółek kapitałowych i osobowych, daje przedsiębiorcom elastyczne możliwości uzyskiwania zwrotu z inwestycji przy jednoczesnym ograniczeniu odpowiedzialności.
Podobnie jak inne spółki osobowe, dochód spółki komandytowo-akcyjnej nie jest podwójnie opodatkowany. Podatek dochodowy płacą jedynie wspólnicy spółek osobowych, one same nie są podatnikami. Jest to duża różnica w porównaniu ze spółkami kapitałowymi, gdzie poza opodatkowaniem dochodu spółki, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlega dywidenda wypłacana wspólnikom (akcjonariuszom).
Istotną korzyścią dla akcjonariuszy w spółce komandytowo-akcyjnej jest wyłączenie z obowiązku prowadzenia spraw spółki (ta funkcja przypada komplementariuszom) przy partycypowaniu w jej zyskach. Mogą oni oczywiście reprezentować spółkę, ale jedynie jako pełnomocnicy. W świetle niedawnej uchwały 7 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z 16 stycznia 2012 r. (sygn. akt II FPS 1/11) ich sytuacja stała się jeszcze lepsza.
Jakie konsekwencje ma dla podatników wspomniana uchwała NSA?
Zgodnie z przedstawioną przez NSA wykładnią dochody akcjonariuszy opodatkowane są na zasadzie kasowej. Najważniejszą konsekwencją przyjęcia takiego podejścia jest to, że akcjonariusze spółek komandytowo-akcyjnych nie muszą wpłacać comiesięcznych zaliczek na PIT, jak inni wspólnicy spółek osobowych: zyski przez nich osiągane są opodatkowane dopiero w momencie faktycznej wypłaty dywidendy. Samo wypracowanie przez spółkę zysku przy braku decyzji co do wypłaty dywidendy nie rodzi zatem po stronie akcjonariuszy konsekwencji podatkowych. Na komplementariuszach natomiast spoczywa obowiązek uiszczania zaliczek na podatek dochodowy na zasadach ogólnych, niezależnie od tego, czy faktycznie otrzymają środki z tego tytułu.
Jakie są wady spółki komandytowo-akcyjnej?
Brak osobowości prawnej spółek tego rodzaju powoduje, że komplementariusze nie są zwolnieni z odpowiedzialności za zobowiązania spółki. W konsekwencji, gdy egzekucja z jej majątku okaże się bezskuteczna, ponoszą oni odpowiedzialność przed wierzycielami całym swoim majątkiem. Co istotne, w żaden sposób za zobowiązania tych spółek nie odpowiadają akcjonariusze.