Z członkami zarządu spółki z o.o. podpisano umowy o pracę. Uchwałą wspólników podjęto decyzję, że będą oni mieli wypłacane premie, gdy podmiot będzie dysponował wolnymi środkami finansowymi, a ich wypłata nie zakłóci utrzymania płynności finansowej. Wobec tego w 2016 roku wypłacono premie za cały 2015 rok. Czy wypłata premii stanowi składnik wynagrodzenia członków zarządu, od którego należy naliczać odsetki za zwłokę? Czy w związku z opóźnieniem wypłaty należności w spółce powstanie przychód z nieodpłatnych świadczeń?
Organy skarbowe uważają, że premia jest składnikiem wynagrodzenia z umowy o pracę i powinna zostać wypłacona w terminie wynikającym z przepisów prawa pracy. Przytaczają następujące argumenty:
● takie niewypłacenie powoduje po stronie zarządu roszczenie o wypłatę, a spółka staje się dłużnikiem do czasu dokonania wypłaty,
● po stronie spółki powstaje przychód z nieodpłatnych świadczeń, ponieważ spółka dysponuje pieniędzmi członków zarządu od momentu, w jakim roszczenie stało się wymagalne, do momentu wypłaty.
Bez odsetek
Członkowie zarządu nie są zwykłymi pracownikami spółki, w związku z tym nie dotyczy ich część przepisów prawa pracy, a przede wszystkim regulacje kodeksu pracy związane z regulaminem wynagradzania, co wynika wprost z art. 772 par. 5 w związku z art. 24126 par. 2 oraz z art. 128 par. 2 pkt 2 tego aktu prawnego. Na podstawie zawartych umów o pracę pobierają oni za tę pracę wynagrodzenie zasadnicze.
Podstawą wypłaty należności w postaci premii jest uchwała wspólników dotycząca powołania i wynagradzania. Dokument ten przyznaje premie członkom zarządu, ale nie określa terminu wypłat, bo zależą one od kondycji finansowej spółki i posiadania wolnych środków pieniężnych. Określenie takich warunków wypłaty należności nie ma charakteru roszczeniowego.
Jeżeli spółka nie będzie miała wolnych środków, to premii nie wypłaci. Nie można więc wypłaty premii dla zarządu powiązać z wymagalnością tego świadczenia. Nie da się określić terminu spełnienia tego świadczenia, od którego biegną odsetki za zwłokę w związku z opóźnieniem jego wypłaty.
Premię trzeba opodatkować
Wypłacona w 2016 r. zaległa należność w postaci premii stanowi dla członków zarządu przychód z działalności wykonywanej osobiście na podstawie art. 13 pkt 7 ustawy o PIT. Do przychodów tych należą przychody otrzymywane przez osoby należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych. Nie ma znaczenia sposób ich powoływania. Spółka wypłacająca członkom zarządu ww. należności ma obowiązek jako płatnik pobierać zaliczkę na podatek dochodowy. W celu obliczenia zaliczki płatnik ma obowiązek pomniejszyć uzyskane przychody o miesięczne pracownicze koszty uzyskania przychodu określone w art. 22 ust. 9 pkt 5 w związku z art. 22 ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT, które wynoszą 111,25 zł miesięcznie.
Po zmniejszeniu przychodów o koszty uzyskania należy wyliczyć zaliczkę na podatek z zastosowaniem stawki 18 proc. Trzeba zauważyć, że pracownicze niepodwyższone koszty uzyskania przychodu stosuje się również, gdy członek zarządu dojeżdża do firmy z innej miejscowości, w której mieszka.
Spółka ma następujące obowiązki związane z wynagradzaniem:
● wpłacać zaliczkę na podatek w terminie do 20. dnia następnego miesiąca, w którym pobrano zaliczkę, do urzędu skarbowego właściwego według siedziby płatnika,
● w terminie do końca stycznia złożyć informację PIT-4R również do urzędu skarbowego właściwego według siedziby płatnika,
● w terminie do końca lutego sporządzić i przekazać członkowi zarządu oraz urzędowi właściwemu dla miejsca zamieszkania podatnika roczną informację o uzyskanych przychodach PIT-11.
Po zakończeniu roku podatkowego członek zarządu ma obowiązek rozliczyć swoje przychody w zeznaniu podatkowym.
Nie ma nieodpłatnego świadczenia
W spółce nie powstanie przychód z tytułu świadczenia. Pełnienie przez jej wspólników funkcji członka zarządu lub prezesa zarządu zarówno bez wynagrodzenia, jak i z dodatkowym wynagrodzeniem nie jest nieodpłatnym świadczeniem w rozumieniu ustawy o CIT, ponieważ osoby pełniące te funkcje mogą w przyszłości uzyskać wzajemną korzyść majątkową w postaci dodatkowego wynagrodzenia albo prawa do dywidendy. W ramach stosunków łączących spółkę kapitałową z jej wspólnikami pierwszoplanową rolę odgrywają świadczenia wynikające z umowy spółki, do których należy m.in. obowiązek pełnienia funkcji w organach spółki. Cechą świadczenia nieodpłatnego jest to, aby otrzymujący takie świadczenie nie był zobowiązany do wykonania jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego.
W świetle art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT warunkiem zaliczenia określonego świadczenia do kategorii nieodpłatnych stanowiących źródło przychodu podlegającego opodatkowaniu musi dojść do stosunku prawnego, w wyniku którego jeden podmiot dokonuje określonego świadczenia, a drugi świadczenie otrzymuje nieodpłatnie i zwiększa w ten sposób swoje przychody podatkowe.
Dla celów podatkowych za nieodpłatne świadczenia należy przyjmować te wszystkie zdarzenia prawne lub gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, czyli niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie w majątku podatnika mające konkretny wymiar finansowy. Takie stanowisko potwierdza Izba Skarbowa w Bydgoszczy w interpretacji z 3 kwietnia 2013 r., nr ITPB3/423-23/13/PST, w której czytamy, że świadczenie otrzymane przez spółkę w postaci pełnienia przez jej wspólnika funkcji prezesa bez wynagrodzenia w sytuacji gdy spełniający może uzyskać w przyszłości wzajemną korzyść majątkową (prawo do dywidendy) nie jest nieodpłatnym świadczeniem w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT.
W omawianym przypadku członkowie zarządu otrzymują od spółki wynagrodzenie zasadnicze wynikające z umowy o pracę, a także dostali dodatkowe należności wypłacone na podstawie uchwały wspólników, wobec tego mamy do czynienia z ekwiwalentnością, odpłatnością świadczeń w formie pieniężnej. Nie ma zatem mowy o powstaniu przychodu z nieodpłatnego świadczenia w spółce.
Wnioski
Skoro premie członków zarządu nie znajdują uzasadnienia w ich umowach o pracę, a nie można do nich stosować regulaminu wynagradzania, to podstawą do naliczenia i wypłaty premii dla członków zarządu są jedynie uchwały wspólników przyznające te premie na warunkach określonych w tych dokumentach. Wobec tego członkowie zarządu nie mogą się domagać wypłaty premii w określonym terminie, nie przysługuje im roszczenie w określonym terminie o wypłatę premii i nie powstaje również przychód z nieodpłatnych świadczeń w spółce. Dlaczego? Powodem jest wzajemna korzyść majątkowa otrzymana przez członków zarządu w formie premii i wynagrodzenia za pracę.
WAŻNE Członków zarządu nie dotyczy część przepisów prawa pracy, przede wszystkim te dotyczące wynagradzania.
Podstawa prawna
Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).
Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.).
Ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.).