Kiedy powstanie przychód dla firmy przy nieodpłatnym stażu. Spółka w ramach staży przyjmuje osoby, którym nie jest płacone wynagrodzenie. Czy w takiej sytuacji powstanie dla nas przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń?
Wykupiłem na własność mieszkanie ze spółdzielni (stanowiące jej własność), w którym zamieszkiwałem od początku lat 90. W 2016 r. podpisałem umowę notarialną ze spółdzielnią na zakup tego mieszkania z bonifikatą, która wyniosła 60 proc. Czy udzielenie bonifikaty przy wykupie mieszkania od spółdzielni jest przychodem podlegającym opodatkowaniu na podstawie ustawy o PIT?
Kupiłem samochód ciężarowy za kwotę 100 000 zł. Zależy mi na jak największym obciążaniu kosztów. W zeszłym roku w ramach jednorazowej amortyzacji dokonałem odpisów na 150 000 zł. Czy mogę w tym roku skorzystać w odniesieniu do ciężarówki z jednorazowego odliczenia w ramach tzw. amortyzacji ekspresowej? Czy muszę się ubiegać o jakieś zaświadczenia?
Matka podarowała synowi udziały w polskiej spółce z o.o. Zarówno matka, jak i syn mieszkają w Niemczech i są niemieckimi rezydentami. Czy w tej sytuacji syn jest zobowiązany do zapłaty jakiegoś podatku w Polsce?


● Spółka w ramach staży przyjmuje osoby, którym nie jest płacone wynagrodzenie. Czy w takiej sytuacji powstanie dla nas przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń?
Rafał Styczyński
doradca podatkowy
Przez nieodpłatne świadczenia należy rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze w działalności gospodarczej, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku mające konkretny wymiar finansowy.
Generalnie, aby można było określone świadczenie zaliczyć do kategorii świadczeń nieodpłatnych stanowiących źródło przychodu podlegającego opodatkowaniu, musi dojść do stosunku prawnego, w wyniku którego jeden podmiot dokonuje określonego świadczenia, drugi natomiast to świadczenie otrzymuje nieodpłatnie, zwiększając w ten sposób swoje przychody podatkowe.
Poradnia rachunkowa z 8 sierpnia 2016
Poradnia rachunkowa z 8 sierpnia 2016

Zobacz również
Aby uznać dane świadczenie za nieodpłatne, działanie świadczeniobiorcy musi się wiązać z jego pozytywną wolą, tzn. że chce on przekazać świadczeniobiorcy świadczenie i czyni to nieodpłatnie.
Przychód z nieodpłatnych świadczeń nie powstanie wtedy, gdy świadczenia są ekwiwalentne. Z taką sytuacją mamy do czynienia, gdy przyjmujemy jakąś korzyść, ale jednocześnie przekazujemy coś od siebie.
Co do zasady celem praktyki jest uzyskanie doświadczenia i nabycie umiejętności praktycznych przez osobę ją odbywającą. To stażysta korzysta na praktyce, a nie firma, która przyjęła go na praktykę. Firma przyjmująca na praktykę nie uzyskuje więc żadnego świadczenia nieodpłatnego. Firma musi zainwestować siły i środki w celu praktycznego pokazania praktykantowi systemu funkcjonowania w biznesie. Należy więc uznać, że firma nie wykazuje przychodu z tego tytułu.
Stanowisko takie potwierdzają również organy podatkowe, czego przykładem może być interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 29 czerwca 2011 r., nr ILPB2/415-436/11-2/WS. Można w niej przeczytać: „(...) Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że osoby odbywają praktykę w celu uzyskania doświadczenia i nabycia umiejętności praktycznych niezbędnych do wykonywania pracy, korzystając jednocześnie z wiedzy i doświadczenia przedsiębiorcy. Reasumując, uznać należy, że świadczenie pracy w ramach bezpłatnej praktyki nie jest nieodpłatnym świadczeniem ani dla odbywającego praktykę, ani dla przedsiębiorcy. Można uznać, że świadczenia te są ekwiwalentne (...)”.
Podstawa prawna
Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).
● Wykupiłem na własność mieszkanie ze spółdzielni (stanowiące jej własność), w którym zamieszkiwałem od początku lat 90. W 2016 r. podpisałem umowę notarialną ze spółdzielnią na zakup tego mieszkania z bonifikatą, która wyniosła 60 proc. Czy udzielenie bonifikaty przy wykupie mieszkania od spółdzielni jest przychodem podlegającym opodatkowaniu na podstawie ustawy o PIT?
Rafał Styczyński
doradca podatkowy
Na gruncie prawa podatkowego przychodem jest również wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez zakłady budżetowe, gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych, spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie. Zatem za nieodpłatne lub częściowo odpłatne świadczenia na potrzeby prawa podatkowego uważa się te zdarzenia, których skutkiem jest przysporzenie w majątku podatnika. Należy przy tym zauważyć, że przychód podatkowy powstaje, gdy podatnik faktycznie otrzyma takie świadczenie.
Trzeba zauważyć, że ustawa o PIT nie definiuje pojęcia bonifikaty, rabatu. „Słownik języka polskiego” (pod red. E. Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005 r., s. 62) definiuje pojęcie bonifikaty jako zniżkę, ustępstwo od ustalonej ceny towaru na rzecz nabywcy. W praktyce udzielenie bonifikaty polega więc na obniżeniu ceny zakupu usług lub towarów.
Ceną, zgodnie z definicją zawartą w art. 3 ust. 1 pkt 1 zdanie pierwsze ustawy z 5 lipca 2001 r. o cenach (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 385), jest wartość wyrażona w jednostkach pieniężnych, którą kupujący jest zobowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę. W cenie uwzględnia się podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów sprzedaż towaru (usługi) podlega obciążeniu podatkiem od towarów i usług oraz podatkiem akcyzowym. Skoro cena sprzedaży ulega zmniejszeniu, u nabywcy następuje przysporzenie majątku stanowiące różnicę pomiędzy wartością towaru a faktycznie zapłaconą ceną.
Dlatego też należy uznać, że w opisanej sytuacji udzielenie bonifikaty na zakup mieszkania skutkuje powstaniem przychodu. Stanowisko takie potwierdził dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 24 kwietnia 2015 r., nr IPTPB2/4511-53/15-2/AK, w której możemy przeczytać: „(...) Należy stwierdzić, że udzielona bonifikata jako różnica między ceną rynkową mieszkania a ceną zakupu jest przysporzeniem skutkującym powstaniem przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegającym opodatkowaniu. Zatem u wnioskodawcy dotychczasowego najemcy (nabywcy) lokalu mieszkalnego, który nie jest lokalem zakładowym, wystąpi przychód z tzw. innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (...)”.
Generalnie wartość nieodpłatnych świadczeń ustala się:
- jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia – według cen stosowanych wobec innych odbiorców,
- jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione – według cen zakupu,
- jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu – w wysokości równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu,
ww pozostałych przypadkach – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.
W przypadku otrzymania częściowo odpłatnych rzeczy lub praw bądź świadczeń częściowo odpłatnych przychód ustala się jako różnicę pomiędzy wartością rzeczy lub praw bądź świadczeń ustaloną według zasad obowiązujących dla świadczeń nieodpłatnych a odpłatnością ponoszoną przez podatnika.
Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, że podatnicy powinni ustalić wartość nieodpłatnego świadczenia w postaci bonifikaty według wartości rynkowych, tzn. przyjąć taką wartość, jaką podmiot musiałby zapłacić, gdyby miał kupić takie mieszkanie na rynku.
Podstawa prawna
Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).
● Kupiłem samochód ciężarowy za kwotę 100 000 zł. Zależy mi na jak największym obciążaniu kosztów. W zeszłym roku w ramach jednorazowej amortyzacji dokonałem odpisów na 150 000 zł. Czy mogę w tym roku skorzystać w odniesieniu do ciężarówki z jednorazowego odliczenia w ramach tzw. amortyzacji ekspresowej? Czy muszę się ubiegać o jakieś zaświadczenia?
Rafał Styczyński
doradca podatkowy
Z ekspresowej amortyzacji mogą korzystać osoby rozpoczynające prowadzenie działalności gospodarczej oraz mali podatnicy.
Z szybkiej amortyzacji polegającej na możliwości jednorazowego zaliczenia w koszty uzyskania przychodów wydatków na nabycie środków trwałych do wartości 50 000 euro mogą korzystać dwie grupy podatników:
- podatnicy, którzy rozpoczęli działalność,
- mali podatnicy, czyli firmy, w których przychód ze sprzedaży, wraz z kwotą należnego VAT, nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym 1 200 000 euro (w 2016 r. jest to kwota 5 092 000 zł); przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu NBP ogłaszanego na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego w zaokrągleniu do 1000 zł.
Jednorazowa amortyzacja nie przysługuje podatnikom podatku dochodowego od osób fizycznych rozpoczynającym działalność, którzy w roku rozpoczęcia tej działalności, a także w okresie dwóch lat, licząc od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia:
- prowadzili działalność gospodarczą samodzielnie,
- prowadzili działalność gospodarczą jako wspólnicy spółki niemającej osobowości prawnej, lub
- małżonek podatnika prowadził wyżej wskazaną działalność, gdy jednocześnie między małżonkami istniała w tym czasie wspólność majątkowa.
Amortyzacji jednorazowej mogą podlegać tylko środki trwałe zaliczane do grupy 3–6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych, z wyłączeniem samochodów osobowych. Amortyzacja jednorazowa jest więc możliwa do zastosowania wobec następujących grup środków trwałych:
Grupa 3 – Kotły i maszyny energetyczne
Grupa 4 – Maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania
Grupa 5 – Specjalistyczne maszyny, urządzenia i aparaty
Grupa 6 – Urządzenia techniczne
Grupa 7 – Środki transportu (z wyłączeniem samochodów osobowych)
Grupa 8 – Narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie.
Jednorazowych odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych można dokonywać w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Jak wiadomo, odpisów amortyzacyjnych przy amortyzacji zwykłej dokonujemy zasadniczo od miesiąca następującego po miesiącu przekazania ich do używania. Natomiast jednorazowego odpisu można dokonać w miesiącu, w którym środki trwałe zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych.
Należy pamiętać, że limit 50 000 euro jest limitem rocznym. Tak więc jeżeli w kolejnych latach przedsiębiorstwo spełni definicję małego podatnika, każdego roku będzie możliwość dokonywania jednorazowych odpisów do łącznej wysokości 50 000 euro. Bez znaczenia jest ilość środków trwałych, od których podatnik będzie dokonywał specjalnych odpisów.
Warto również zauważyć, że przy obliczaniu wspominanego limitu nie uwzględnia się odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych o wartości początkowej nieprzekraczającej 3500 zł.
W sytuacji gdy podatnik korzysta z jednorazowej amortyzacji, może zgłosić ten fakt w urzędzie skarbowym, aby uzyskać zaświadczenie o pomocy de minimis. Jednak dokonanie zgłoszenia nie jest obowiązkiem. W przypadku gdy podatnik nie zgłosi we właściwym urzędzie skarbowym faktu skorzystania z jednorazowej amortyzacji, a skorzysta z pomocy de minimis udzielonej przez inny organ, może dojść do sytuacji, w której zostanie przekroczony limit pomocy de minimis. Tak udzielona pomoc byłaby pomocą udzieloną bezprawnie, a w konsekwencji podlegałaby zwrotowi wraz z odsetkami.
Podstawa prawna
Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).
● Matka podarowała synowi udziały w polskiej spółce z o.o. Zarówno matka, jak i syn mieszkają w Niemczech i są niemieckimi rezydentami. Czy w tej sytuacji syn jest zobowiązany do zapłaty jakiegoś podatku w Polsce?
Tomasz Krywan
doradca podatkowy
Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem darowizny. Udziały w polskiej spółce z o.o. są prawami wykonywanymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a zatem ich nabycie tytułem darowizny podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.
Należy jednak zauważyć, że na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę. Warunkiem tego zwolnienia jest zgłoszenie nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2–5, 7 i 8 oraz ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn (dodatkowy, nieistotny w omawianej sytuacji warunek dotyczy nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy środków pieniężnych).
Powoduje to, że w przedstawionym stanie faktycznym syn może wyłączyć obowiązek zapłaty podatku od spadków i darowizn. W tym celu powinien złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego (w terminie 6 miesięcy od dnia nabycia w drodze darowizny udziałów) zgłoszenie SD-Z2. W sprawie złożenia tego zgłoszenia właściwym naczelnikiem urzędu skarbowego jest w omawianej sytuacji naczelnik urzędu skarbowego właściwy według ostatniego dnia pobytu syna w Polsce przed dniem powstania obowiązku podatkowego, tj. dokonania darowizny udziałów (zob. par. 7 ust. 1 pkt 2 lit. c rozporządzenia w sprawie właściwości organów podatkowych).
Dodać przy tym należy, że w przedstawionym stanie faktycznym nie powstał u syna obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepisów ustawy o PIT nie stosuje się bowiem m.in. do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn (zob. art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT).
Podstawa prawna
Art. 1 ust. 1 pkt 2 oraz art. 4a ust. 1 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 205 ze zm.).
Par. 7 ust. 1 pkt 2 lit. c rozporządzenia ministra finansów z 22 sierpnia 2005 r. w sprawie właściwości organów podatkowych (Dz.U. nr 165, poz. 1371 ze zm.).
Art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).