Miasta na prawach powiatu będą płacić podatek od odszkodowań za nieruchomości przekazane pod budowę dróg. Tak mówi uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego.
NSA potwierdził tym samym stanowisko wyrażone w wyroku siódemki w ubiegłym roku (sygn. akt I FSK 1211/12). Uchwała wiąże wszystkie sądy i kończy dyskusję dotyczącą obowiązku zapłaty VAT przez powiaty miejskie.
Jeszcze wczoraj przekonywały one, że w przeciwieństwie do innych jednostek samorządu nie powinny płacić VAT od odszkodowań za wywłaszczenie z nieruchomości. Tłumaczyły, że ich specyficzny status polega na tym, że łączą w sobie kompetencje gmin i powiatów. W związku z tym w sytuacji wywłaszczenia pod budowę drogi cała transakcja odbywa się w zasadzie w ramach jednej jednostki samorządu. Argumentowały, że sprowadza się do tego, że powiat miejski wywłaszcza się sam, składając stosowny wniosek do wojewody, a ten z powrotem powierza mu zarząd nad nieruchomością. Oprócz tego sam sobie wypłaca odszkodowanie za utratę prawa własności gruntu, bo w jego budżecie przewidziano środki na zadania gminne i powiatowe. Dlatego powiaty uważały, że takie transakcje nie mogą być objęte VAT, bo nie prowadzą do przeniesienia ekonomicznego władztwa nad rzeczą i realnej wypłaty odszkodowania.
Szansą dla nich były wątpliwości, które zrodziły się po niekorzystnym zeszłorocznym wyroku siódemki. NSA zdecydował, że wywłaszczane z nieruchomości miasta na prawach powiatu występują w roli podatnika i dokonują czynności opodatkowanych, ale nie był w tej sprawie jednomyślny. Zdanie odrębne zgłosiła sędzia Małgorzata Niezgódka-Medek, do której z czasem dołączali kolejni sędziowie orzekający w zwykłych sprawach. Na tle tych wątpliwości NSA podjął decyzję o uchwale, ta jednak niczego nie zmieniła, a jedynie doprecyzowała wcześniejsze orzeczenie.
Wczoraj NSA nie miał żadnych wątpliwości. Stwierdził, że przeniesienie własności nieruchomości z nakazu władzy publicznej w zamian za odszkodowanie przez miasto na prawach powiatu stanowi dostawę towarów i nie skutkuje ekonomicznym obciążeniem wywłaszczonego ciężarem uiszczenia podatku. Uzasadniając uchwałę, sędzia Janusz Zubrzycki wyjaśnił, że transakcje takie zarówno powodują przeniesienie prawa własności nieruchomości na Skarb Państwa, jak i dają w zamian realne odszkodowanie pochodzące z budżetu państwa.
ORZECZNICTWO
Uchwała NSA z 12 października 2015 r., sygn. akt I FPS 1/15.
