Kto uzyskał dochody lub poniósł straty, sprzedając akcje na giełdzie, musi rozliczyć się z fiskusem do 30 kwietnia. Formularz należy wypełnić na podstawie informacji PIT-8C, którą biuro maklerskie miało obowiązek dostarczyć do końca lutego.
Czy dochód z akcji rozliczyć na PIT-37
Pan Mariusz pracuje na etacie w firmie. W wolnych chwilach inwestuje jednak na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych. W zeszłym roku osiągnął niewielki dochód ze sprzedaży akcji. Czy może rozliczyć ten dochód razem z dochodem z pracy?
NIE
Dochodów z pracy i ze sprzedaży akcji nie można ani ze sobą łączyć i wspólnie rozliczać, ani wykazać na tym samym formularzu PIT. Co do zasady, przychody osiągnięte w zeszłym roku z pracy na etacie rozlicza się na formularzu PIT-37, natomiast do rozliczenia przychodów (strat) ze sprzedaży akcji na GPW służy formularz PIT-38. Ustawa o PIT nie pozwala też kompensować ze sobą przychodów z pracy i z giełdy.
Pan Mariusz musi więc złożyć fiskusowi dwa formularze: PIT-37 i PIT-38. Oba trzeba złożyć w terminie do 30 kwietnia i zapłacić podatek w nich wykazany.
Dodajmy, że zgodnie z art. 30b ust. 1 ustawy o PIT, od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych podatek wynosi 19 proc. dochodu (przychód pomniejszamy o poniesione koszty). Pan Mariusz powinien rozliczyć podatek na podstawie formularza PIT-8C, który dostał z biura maklerskiego.
Podstawa prawna
Art. 30 b ust. 1, art. 45 ust. 1a pkt 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).
Czy brak przychodu też trzeba rozliczyć
Pan Grzegorz w zeszłym roku posiadał akcje polskich spółek notowanych na giełdzie. Nie dokonywał jednak żadnych transakcji, a więc nie uzyskał przychodów. Czy musi złożyć zeznanie roczne?
NIE
Trzeba rozliczyć jedynie dochody lub straty uzyskane ze sprzedaży akcji. Co więcej, jak wynika z art. 45 ust. 1a pkt 1 ustawy o PIT, do 30 kwietnia należy złożyć do urzędu skarbowego zeznanie o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu (poniesionej straty). Skoro pan Grzegorz nie przeprowadził żadnej transakcji, z której uzyskałby dochód lub poniósł stratę, to nie ma obowiązku w ogóle rozliczać się z fiskusem. Będzie się musiał rozliczyć dopiero, gdy sprzeda akcje. Samo ich posiadanie na rachunku maklerskim nie wiąże się z obowiązkami podatkowymi.
Podstawa prawna
Art. 45 ust. 1a pkt 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).
Czy koszty zakupu akcji pomniejszą przychód
Pani Kasia kupiła trzy lata temu 100 akcji po 10 zł. Dom maklerski, w którym posiada rachunek inwestycyjny, pobrał od zakupu prowizję w wysokości 12 zł. W zeszłym roku kurs akcji wzrósł i sprzedała je po 24 zł. Tym razem dom maklerski pobrał prowizję w wysokości 20 zł. Czy prowizje może zaliczyć do kosztów podatkowych?
TAK
Zgodnie z art. 30b ust. 2 ustawy o PIT dochodem jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów. Podatnik powinien rozliczyć przychody i koszty w PIT-38 na podstawie informacji PIT-8C, które powinien dostać z biura maklerskiego. W informacji tej biuro powinno było wskazać przychód, który oblicza się, mnożąc cenę, po jakiej podatnik sprzedał akcje, przez liczbę papierów wartościowych oraz koszty. Kosztem co do zasady jest cena zakupu akcji oraz poniesione wydatki związane z ich nabyciem i zbyciem, a więc pobrane prowizje dotyczące tych transakcji, a nawet opłaty za prowadzenie rachunku maklerskiego.
Oznacza to, że pani Kasia może zaliczyć do kosztów kwotę 1032 zł (koszty nabycia + prowizje) powiększoną o ewentualne wydatki na prowadzenie rachunku. Taką kwotę powinno wykazać biuro maklerskie w PIT-8C.
Podstawa prawna
Art. 30b ust. 2 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).
Czy nierozliczoną stratę można teraz uwzględnić
Pani Krzysztofa w 2012 r. sprzedała akcje i tym samym poniosła stratę. Nie wiedziała, że mimo to musi złożyć zeznanie roczne i rozliczyć się z fiskusem. W zeszłym roku zyskała na sprzedaży innych akcji. Czy stratę z 2012 r. pani Krzysztofa może rozliczyć w tym roku?
NIE
Przepisy pozwalają uwzględnić stratę z poprzednich lat w rozliczeniu za pięć kolejnych lat, ale warunkiem jest rozliczenie w stosownym czasie tych strat. Pani Krzysztofa powinna rozliczyć stratę za 2012 r. do 30 kwietnia 2013 r. Wystarczyło złożyć zeznanie roczne na formularzu PIT-38. Skoro tego nie zrobiła, to nie może też pomniejszyć przychodu osiągniętego w 2014 r. o nierozliczoną wcześniej stratę, chyba że naprawi swój błąd. W tym celu musi złożyć zeznanie PIT-38 na formularzu obowiązującym w 2013 r. i dołączyć do niego czynny żal. Jest to pismo, w którym podatniczka powinna przyznać, że nie rozliczyła straty, bo nie była świadoma, że ciąży na niej taki obowiązek. Składa zeznanie teraz, gdy dowiedziała się, że musi się rozliczyć. W efekcie złożenia czynnego żalu organ podatkowy nie może ukarać podatnika za brak wcześniejszego rozliczenia. Zgodnie bowiem z art. 16 par. 1 kodeksu karnego skarbowego, nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu.
Następnie pani Krzysztofa powinna złożyć zeznanie za 2014 r. i rozliczyć w nim stratę za 2012 r. Musi jednak pamiętać, że nie powinno to być więcej niż 50 proc. kwoty straty.
Podstawa prawna
Art. 9 ust. 2 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).
Art. 16 par. 1 ustawy z 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 186 ze zm.).
Czy indywidualną ekspertyzę mogę zaliczyć do kosztów
Pan Wiesław zamówił w serwisie internetowym specjalizującym się w sprawach giełdowych ekspertyzę dotyczącą analizy jednej ze spółek. Następnie kupił akcje tej spółki i w zeszłym roku sprzedał z zyskiem. Czy w kosztach uzyskania przychodów może uwzględnić koszty, jakie poniósł na tę analizę?
TAK
Podatnik może taki koszt uwzględnić w kosztach uzyskania przychodów, ponieważ jest on pośrednio związany z uzyskaniem przychodu – zysku ze sprzedaży akcji na giełdzie. Takie stanowisko potwierdził dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 21 września 2011 r. (nr IBPBII/2/415-744/11/MW). Ponadto, podatnik powinien uwzględnić w kosztach podatkowych takie wydatki jak np. opłata za prowadzenie rachunku za dany rok podatkowy, prowizje od transakcji zawartych za pośrednictwem biura maklerskiego, opłaty za dostęp do notowań giełdowych, opłata za zarządzanie portfelem instrumentów finansowych. Wszystkie te wydatki również mają związek z uzyskaniem przychodów. W praktyce tego rodzaju koszty powinno uwzględnić w informacji PIT-8C biuro maklerskiego, w którym pan Wiesław posiada rachunek.
Podstawa prawna
Art. 30b ust. 2 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).
Czy wolno mi rozliczyć stratę z lat ubiegłych
Pan Łukasz w 2012 i 2013 r. stracił na giełdzie. W obu latach łącznie 3 tys. zł. W zeszłym roku wreszcie odrobił straty i zyskał 2 tys. zł. Czy stratę z lat ubiegłych może uwzględnić w rozliczeniu za 2014 r.?
TAK
Dochód, co do zasady, powstaje gdy w jednym roku podatkowym przychody ze zbycia akcji będą wyższe niż koszty uzyskania przychodów. Natomiast jeśli koszty uzyskania przychodów będą wyższe od kwoty przychodów, powstanie strata. Przekładając te zasady na zyski i straty z akcji, należy wyjaśnić, że z dochodem będziemy mieli do czynienia, gdy przychód ze sprzedaży akcji będzie wyższy od ceny ich zakupu powiększonej np. o prowizje. Jeśli cena zakupu powiększona o prowizje przewyższy kwotę uzyskaną ze sprzedaży, to będziemy mieli do czynienia ze stratą.
W obu przypadkach trzeba rozliczyć się z fiskusem. Ustawa o PIT pozwala jednak rozliczyć straty przez pięć kolejnych lat. Zgodnie bowiem z art. 9 ust. 3 dochód uzyskany z jednego źródła przychód (np. ze zbycia papierów wartościowych) można obniżyć o wysokość straty z tego samego źródła, poniesionej w roku podatkowym, w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50 proc. kwoty tej straty.
Pan Łukasz może więc rozliczyć straty osiągnięte na giełdzie w latach 2012 i 2013 w rozliczeniu za 2014 r. Może jednak uwzględnić 50 proc. kwoty tej straty. Musi również pamiętać, że nie może skompensować strat z akcji z zyskiem, np. ze sprzedaży jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych ani z lokat bankowych.
Podstawa prawna
Art. 9 ust. 2 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).