Pan Zenon prowadzi niewielką firmę w formie spółki z o.o. Zatrudnia siedmiu pracowników. Kupił ostatnio do firmy samochód osobowy, który będzie wykorzystywał zarówno do działalności gospodarczej, jak i do własnych celów – zakupów po godzinach pracy, wyjazdów z rodziną itp. – Czy od paliwa do samochodu mogę odliczać VAT – pyta pan Zenon
Zasady odliczania VAT od paliwa do samochodów osobowych kupowanych do firmy zmieniły się 1 kwietnia 2014 r. Przed zmianą można było odliczyć cały VAT od wydatków na paliwo (paliwa silnikowe, olej napędowy, gaz), jeśli samochód osobowy posiadał homologację ciężarową (N1). Zasada ta obowiązywała jednak tylko od 1 stycznia do 31 marca 2014 r. W tym okresie można też było odliczyć cały cały VAT od nabycia auta z homologacją ciężarową.
Od 1 kwietnia zeszłego roku obowiązują nowe zasady dotyczące odliczania VAT od samochodów osobowych. Podzielono je na dwie grupy: wykorzystywane wyłącznie do prowadzenia działalności gospodarczej i takie, które służą i do działalności firmy, i do celów prywatnych (działalność mieszana). Jednocześnie wprowadzone zostały zmiany w odliczaniu VAT od paliwa do samochodów osobowych i wydatków eksploatacyjnych.
Jeśli chodzi o samochody osobowe wykorzystywane wyłącznie do biznesu, to po spełnieniu dodatkowych warunków (patrz opinia eksperta) można odliczyć 100 proc. podatku od paliwa do takiego pojazdu. Większość małych przedsiębiorców – podobnie jak pan Zenon – kupuje jednak samochody do firmy i jednocześnie wykorzystuje je do celów prywatnych. Niestety, obecne przepisy przewidują, że do 30 czerwca tego roku w zasadzie nie można odliczać paliwa do tych aut. Obowiązuje bowiem całkowity zakaz odliczania podatku od paliw do napędu samochodów osobowych. Nie można również odliczać VAT od paliw do samochodów innych niż osobowe, w których liczba miejsc łącznie z miejscem dla kierowcy wynosi:
● 1 – jeżeli dopuszczalna ładowność jest mniejsza niż 425 kg,
● 2 – jeżeli dopuszczalna ładowność jest mniejsza niż 493 kg,
● 3 lub więcej – jeżeli dopuszczalna ładowność jest mniejsza niż 500 kg.
Jeśli więc samochód kupiony przez pana Zenona jest osobowy i wykorzystywany do działalności mieszanej, to do 30 czerwca tego roku nie ma on prawa do odliczenia VAT od paliwa. Podobnie, jeśli nie jest to auto osobowe, ale jego ładowność jest mniejsza niż powyższe normy. Będzie mógł to zrobić dopiero od 1 lipca tego roku.
Obecnie można odliczać 50 proc. VAT od paliwa do samochodów innych niż osobowe, pod warunkiem że liczba miejsc łącznie z miejscem dla kierowcy wynosi:
● 1 – jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 425 kg,
● 2 – jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 493 kg,
● 3 lub więcej – jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 500 kg.
Trzeba więc sprawdzić ładowność pojazdu. Jak to zrobić? Dopuszczalna ładowność pojazdu i liczba miejsc są określane na podstawie dokumentów wydanych zgodnie z przepisami o ruchu drogowym. W praktyce chodzi np. o świadectwo homologacji typu pojazdu albo świadectwo homologacji typu WE , a także dowód rejestracyjny, o ile znalazły się w nim dane o ładowności. Jeśli w dokumentach nie została określona dopuszczalna ładowność lub liczba miejsc, to niestety fiskus uznaje, że są to samochody osobowe. Zwróćmy również uwagę, że gdyby pan Zenon zmienił przeznaczenie samochodu – z wykorzystywanego do celów mieszanych na wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej – lub sprzedał go w okresie 5 lat (60 miesięcy), licząc od dnia zakupu, to będzie miał obowiązek skorygować podatek naliczony, który odliczył w związku z nabyciem pojazdu.
Zasady korekty podatku zostały określone w art. 90b ust. 1 ustawy o VAT. Co ważne, dotyczą one jedynie wydatków z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia pojazdu. System korekt podatku naliczonego nie dotyczy więc wydatków związanych z używaniem pojazdu na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu (operacyjnego) lub innej umowy o podobnym charakterze. Odliczenie tych wydatków, jak wyjaśniało Ministerstwo Finansów w specjalnej broszurze, odbywa się bowiem na bieżąco.
Podstawa prawna
Art. 86 a ust. 1, ust. 2 pkt 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.). Art. 12 ustawy z 7 lutego 2014 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 312).
OPINIA EKSPERTA
Jacek Matarewicz, adwokat, doradca podatkowy w kancelarii Ożóg Tomczykowski
W przypadku samochodów osobowych obowiązuje zakaz odliczania VAT od nabywanego do nich paliwa, chyba że samochód jest wykorzystywany przez podatnika wyłącznie do działalności gospodarczej (art. 12 ust. 2 ustawy z 7 lutego 2014 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw; Dz.U. z 2014 r. poz. 312). Oznacza to, że wykorzystywanie takiego samochodu wyłącznie w działalności gospodarczej opodatkowanej VAT daje prawo do odliczenia 100 proc. VAT naliczonego nie tylko od wydatków eksploatacyjnych, lecz również – właśnie – od paliwa. Podatnik musi jednak tę okoliczność udowodnić. W pierwszej kolejności ma obowiązek złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego informację o nabytych pojazdach w terminie 7 dni od dnia, w którym poniesie pierwszy wydatek związany z autem (np. w ciągu 7 dni od dnia zakupu paliwa, od którego zamierza odliczyć 100 proc. VAT). Informację musi złożyć na formularzu VAT-26. Następnie ma obowiązek prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu potwierdzającą jego wykorzystanie wyłącznie do działalności gospodarczej, wykluczającą jazdy prywatne (art. 86a ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT). Obowiązek prowadzenia ewidencji został w pewnych przypadkach wyłączony – m.in. w przypadku wykorzystywania pojazdu samochodowego wyłącznie do jednej z następujących czynności stanowiących przedmiot działalności gospodarczej podatnika: odprzedaży pojazdu, oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu itp. Nie ma również obowiązku prowadzenia ewidencji w odniesieniu do określonych w przepisach pojazdów specjalnych w rozumieniu VAT, których konstrukcja wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub powoduje, że ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą jest dla fiskusa nieistotne (art. 86a ust. 4 pkt 2 ustawy o VAT). Dodatkowo, jeżeli sprawa dotyczy większej firmy (dużego podatnika), to zwykle posiada on regulamin użytkowania samochodów. Powinien on wykluczać nieodpłatny użytek prywatny.