Osoba fizyczna chce rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług finansowych. W jej ramach zamierza m.in. kupować jednostki uczestnictwa w funduszach kapitałowych. Jak będą opodatkowane dochody osiągane z tego tytułu?
Osoby fizyczne mogą osiągać przychody z różnych źródeł. Jednym z nich jest pozarolnicza działalność gospodarcza (art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych; dalej: ustawa o PIT). Jak jednocześnie stanowi art. 5a pkt 6 ustawy o PIT, pozarolniczą działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy o PIT jest działalność zarobkowa prowadzona we własnym imieniu, bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4–9 ustawy o PIT.
Mając to na uwadze, trzeba wyjaśnić, że jednym ze źródeł przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4–9 ustawy o PIT są kapitały pieniężne. Do przychodów z kapitałów pieniężnych należą zaś przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych (art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT; przez fundusze kapitałowe na gruncie ustawy o PIT rozumie się fundusze inwestycyjne oraz fundusze zagraniczne, o których mowa w przepisach o funduszach inwestycyjnych, oraz ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe działające na podstawie przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej, z wyjątkiem funduszy emerytalnych, o których mowa w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych – zob. art. 5a pkt 15 ustawy o PIT).
Dochody z tytułu udziału w takich funduszach (tj. nadwyżka przychodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych nad wydatkami na nabycie tytułów uczestnictwa w tych funduszach) opodatkowane są 19-proc. zryczałtowanym podatkiem dochodowym (art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT), który jest pobierany przez fundusze kapitałowe jako płatników (art. 41 ust. 4 ustawy o PIT).
Dotyczy to również dochodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych osiąganych w ramach działalności gospodarczej osób fizycznych (zob. interpretację indywidualną dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 10 marca 2010 r., nr IBPBII/2/415-1266/09/MW) oraz większości spółek osobowych (zob. interpretację indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 12 stycznia 2011 r., nr ITPB1/415-983/10/WM; wyjątek dotyczy spółki komandytowo-akcyjnej), w tym działalności finansowej. Należy bowiem zauważyć, że art. 30a ustawy o PIT nie zawiera przepisu podobnego do określonego w art. 30b ust. 4 ustawy o PIT (przepis ten wyłącza stosowanie art. 30b ust. 1 ustawy o PIT, jeżeli odpłatne zbycie udziałów lub akcji, papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacja praw z nich wynikających następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej).
Nie ma również w przypadku art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyłączenia jego stosowania w przypadkach, gdy inwestowanie w fundusze jest przedmiotem działalności gospodarczej (tego typu zastrzeżenie istnieje w przypadku art. 30a ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT) czy jest związane z wykonywaną działalnością gospodarczą (takie zastrzeżenie wynika z art. 30a ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 14 ust. 2 pkt 5 ustawy o PIT).
A zatem w przedstawionej sytuacji osoba fizyczna nie będzie osiągała dochodów z działalności gospodarczej, jak również dochodów kapitałowych opodatkowanych w ramach zeznania PIT-38. Dochody z odsprzedaży jednostek kapitałowych przez tę osobę opodatkowane będą zryczałtowanym podatkiem dochodowym, który pobierany powinien być przez fundusze kapitałowe.
Podstawa prawna
Art. 5a pkt 6, art. 10 ust. 1 pkt 7, art. 30a ust. 1 pkt 5 oraz art. 41 ust. 4 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).