Nie można było od 2000 r. pozbawić podatników możliwości dokonywania odpisów od prawa użytkowania udziału w nieruchomości, jeśli zostało ono wprowadzone do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych przed 1 stycznia 1999 r.
Tak uznał wczoraj Trybunał Konstytucyjny. Powodem rozstrzygnięcia było pytanie prawne WSA w Krakowie.
Wątpliwości wzięły się z wyłączenia prawa użytkowania udziału w nieruchomości z katalogu wartości niematerialnych i prawnych. Nastąpiło to 1 stycznia 1999 r. w rozporządzeniu w sprawie amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (Dz.U. nr 6, poz. 39). Rozporządzenie wyraźnie jednak zastrzegało, że zmiana ta ma zastosowanie do składników wprowadzonych do ewidencji od dnia wejścia w życie nowych przepisów.
Analogiczne przepisy o wyłączeniu prawa użytkowania udziału w nieruchomości zostały wprowadzone do ustawy o CIT od 1 stycznia 2000 r. Z tą jednak różnicą, że w tym wypadku ustawodawca nie wprowadził przepisu przejściowego, który wskazywałby, że nowe zasady nie mają zastosowania do praw majątkowych wprowadzonych do ewidencji jeszcze przed 1 stycznia 1999 r.
Trybunał uznał, że z tego powodu została naruszona zasada ochrony interesów w toku. Jak przypomniał sędzia sprawozdawca Zbigniew Cieślak, ma ona zapewniać ochronę praw jednostki w sytuacji, gdy rozpoczęła ona określone przedsięwzięcia zgodnie z dotychczasowymi przepisami. Podkreślił, że zasada ta nie ma charakteru bezwzględnego. Ustawodawca musi ją jednak uwzględniać, gdy wystąpią następujące przesłanki: przepisy wyznaczają horyzont czasowy dla przedsięwzięć, przedsięwzięcie ma charakter rozłożony w czasie, a jednostka faktycznie je rozpoczęła – tłumaczył sędzia. Powołał się przy tym na wyrok TK w 1997 r. (sygn. akt K 26/97).
Sędzia Cieślak podkreślił, że z uwagi na ochronę interesów w toku, obowiązkiem ustawodawcy jest ustanowienie przepisów, które umożliwią dokończenie przedsięwzięć rozpoczętych stosownie do dotychczasowych regulacji, albo które stworzą inną możliwość dostosowania się do zmian.
Tak się nie stało przy nowelizacji ustawy o CIT, która weszła w życie w 2000 r. – uznał trybunał. Spółka straciła możliwość amortyzacji prawa użytkowania udziału w nieruchomości, mimo że jeszcze jej nie zakończyła. Zdaniem TK ustawodawca powinien uwzględnić taką sytuację przy uchwalaniu przepisów.
Zdania odrębne zgłosili sędziowie Maria Gintowt-Jankowicz i Mirosław Granat.
ORZECZNICTWO
Wyrok TK z 10 lutego 2015 r., sygn. akt P 10/11. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
