Procedowana obecnie nowelizacja Ordynacji podatkowej jest potrzebna do pilnego rozwiązania praktycznych problemów i uszczelnienia poboru podatków. Konieczna jest też kompleksowa kodyfikacja ogólnego prawa podatkowego, co nastąpi w dłuższej perspektywie.
Projekt założeń był szeroko i długo uzgadniany z partnerami społecznymi oraz organizacjami przedsiębiorców, a także z innymi resortami. Niektóre proponowane rozwiązania budzą wątpliwości Rządowego Centrum Legislacji oraz Ministerstwa Gospodarki – rozbieżności będą rozstrzygane na dalszych etapach prac.
Najważniejsze zmiany:
Wprowadzenie pełnomocnictw ogólnych w procedurach podatkowych. Aktualnie pełnomocnik ma obowiązek złożenia pełnomocnictwa oddzielnie do każdej sprawy. Proponuje się wprowadzenie pełnomocnictwa ogólnego do reprezentowania we wszystkich sprawach podatkowych. Pełnomocnictwo ogólne będzie składane w formie elektronicznej do centralnego rejestru i nie będzie podlegać opłacie skarbowej. Nadal będzie istnieć opcja złożenia pełnomocnictwa szczególnego (papierowego lub elektronicznego) ważnego tylko do konkretnej sprawy.
Informatyzacja sprawdzania dokumentacji księgowej. Proponuje się wprowadzenie ujednoliconej formy elektronicznych raportów z ksiąg podatkowych oraz dowodów księgowych, w której podatnicy, którzy prowadzą dokumentację elektronicznie, będą przekazywać dane na żądanie organu podatkowego w ramach trwającej procedury. Pozwoli to na szybszą analizę danych, skróci czas kontroli i ograniczy angażowanie podatnika.
Unowocześnienie doręczania pism urzędu. Będzie możliwe wskazanie adresu do korespondencji innego niż zamieszkania oraz doręczenie na skrytkę pocztową. Proponuje się przyspieszenie i zmniejszenie kosztów doręczania pism pełnomocnikom zawodowym (adwokat, radca prawny, doradca podatkowy) przez nakazanie doręczenia za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub w siedzibie urzędu.
Wprowadzenie klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Klauzula pozwoli na zwalczanie sztucznych konstrukcji prawnych, zwykle zawierających elementy zagraniczne, wykorzystywanych przez wielkie korporacje do unikania zapłaty podatku.
Klauzula jest powszechnie stosowana na świecie, a jej wprowadzenie zaleca Komisja Europejska. Polska należy do nielicznych krajów, które takich rozwiązań jeszcze nie wprowadziły. Stosowanie klauzuli będzie powiązane z licznymi rozwiązaniami zabezpieczającymi, takimi jak: wydawanie na wniosek opinii zabezpieczających, niezależna od fiskusa ekspercka Rada ds. Unikania Opodatkowania opiniująca sporne sprawy, niewykonalność spornych decyzji, wyłączna właściwość Ministra Finansów w sprawach klauzuli, możliwość korekty deklaracji w końcowej fazie postępowania podatkowego w zakresie stosowania klauzuli.
Rozszerzenie dostępu urzędów skarbowych do danych bankowych. Obecny zakres dostępu urzędów skarbowych do informacji polskich banków i instytucji finansowych jest bardzo ograniczony; węższy niż w przypadku banków zagranicznych. Zagraniczny fiskus może uzyskać szersze informacje z polskich banków niż urząd skarbowy. Proponuje się poszerzenie dostępu do danych posiadanych już przez bank, w szczególności o identyfikację tytułów operacji finansowych oraz nadawców i odbiorców wpłat. Ułatwi to zwalczanie szarej strefy, szczególnie w handlu internetowym i ukrywania dochodów. Tak jak obecnie informacje bankowe będą mogły być udostępniane urzędom skarbowym tylko w toku postępowania podatkowego i po wyczerpaniu możliwości uzyskania tych danych bezpośrednio od podatnika.
Elastyczność właściwości miejscowej urzędu. Projekt wprowadza zasadę, zgodnie z którą błędne ustalenie właściwości miejscowej nie będzie prowadziło do uchylenia decyzji. W razie zaskarżenia oceniać się będzie merytoryczną prawidłowość decyzji. Proponuje się też wprowadzenie nowego rozwiązania umożliwiającego wyznaczenie jednego „wiodącego" urzędu w sprawach powiązanych podmiotów objętych właściwością miejscową różnych urzędów. Rozwiązanie to będzie stosowane w przypadku uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa skarbowego lub zabezpieczenia dowodów jego popełnienia i ułatwi zwalczanie zorganizowanej przestępczości gospodarczej.
Usprawnienie wydawania indywidualnych interpretacji podatkowych. Proponuje się wydawanie interpretacji tylko do zdarzeń, dla których skutki podatkowe jeszcze nie powstały. Zamierza się wprowadzić „grupowy" wniosek o interpretację, który pozwoli na wyjaśnienie wątpliwości dotyczących transakcji dla wszystkich zainteresowanych kontrahentów. Zamiast powielania interpretacji indywidualnych po wydaniu interpretacji ogólnej proponuje się tylko potwierdzanie stosowania w przedstawionej sprawie interpretacji ogólnej.
Wprowadzenie możliwości zapłaty podatku w imieniu podatnika. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom podatników proponuje się umożliwić techniczną zapłatę podatku przez podmiot inny niż podatnik do wysokości 1000 zł. Ponadto dopuszcza się zapłatę podatku przez małżonka lub innego członka rodziny podatnika bez limitu kwotowego. W tych przypadkach przyjmuje się, że zapłata następuje ze środków podatnika, jeśli treść dowodu zapłaty nie budzi wątpliwości.
Projekt założeń jest zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji.