Zbyt wysokie tempo podwyżek akcyzy na papierosy powoduje gwałtowny wzrost szarej strefy i prowadzi do załamania się wpływów budżetowych z tytułu akcyzy. Agresywna polityka akcyzowa Ministerstwa Finansów przyniosła 530 mln strat budżetowych na akcyzie tytoniowej do sierpnia 2013 r. wynika z raportu Centrum im. Adama Smitha (CAS) pt. "Rynek wyrobów tytoniowych a polityka fiskalna państwa".

"Zbyt wysokie tempo podwyżek akcyzy na papierosy wypycha konsumentów do szarej strefy i prowadzi do załamania się wpływów budżetowych z tytułu akcyzy. Jedynym pozytywnym elementem dotychczasowej polityki akcyzowej rządu jest utrzymanie obecnej struktury akcyzy. Dzięki temu budżet państwa nie ponosi dodatkowych strat wynikających z jeszcze szybszej ucieczki najmniej zamożnych konsumentów do szarej strefy. Ta polityka zapewnia jednocześnie równe traktowanie wszystkich uczestników rynku wyrobów tytoniowych w Polsce" - czytamy w komunikacie poświęconym raportowi.

Według CAS, do sierpnia b.r. straty budżetu państwa z tytułu akcyzy tytoniowej wyniosły już 530 mln w porównaniu z rokiem poprzednim. Było to spowodowane spadkiem wolumenu legalnie konsumowanych papierosów i ucieczką konsumentów do szarej strefy, szczególnie z obszaru papierosów segmentu taniego.

Producenci papierosów ratują rentowność. Najtańsze za 12, najdroższe nawet za 15 złotych
Producenci papierosów ratują rentowność. Najtańsze za 12, najdroższe nawet za 15 złotych

Zobacz również

"Niewspółmiernie wysokie tempo podnoszenia akcyzy względem zmian sytuacji makroekonomicznej w Polsce wykreowało efekt załamania historycznego trendu wzrostu wpływów podatkowych od wyrobów tytoniowych, ilustrując klasyczne działanie krzywej Laffera. Wymagania formalne prawa europejskiego dotyczące poziomu akcyzy minimalnej w żaden sposób nie usprawiedliwiają ukształtowania obciążeń podatkowych na poziomie bliskim tym wymogom, jeśli do końca okresu przejściowego dla Polski pozostają 4 lata i możliwe jest stosowanie stawek niższych" - wskazują autorzy raportu.

W materiale podkreślono, że akcyza minimalna w 2013 roku wynosi 87,5 euro/1000 szt. papierosów, podczas gdy minimalny poziom 90 euro/1000 szt. Polska powinna osiągnąć dopiero w 2018 roku.

"Niestety, polityka wysokiego opodatkowania wyrobów tytoniowych kreuje dogodne środowisko dla rozwoju szarej strefy, której udział w całkowitym rynku wyrobów tytoniowych wzrósł z 12,3% w 2008 roku do ponad 21% w 2012 roku, utracone zaś przez budżet państwa wpływy podatkowe szacowane są na 4,5 mld zł w skali roku" - czytamy dalej.

Robert Gwiazdowski, pod kierunkiem którego przygotowano raport, negatywnie ocenił dotychczasową politykę państwa wobec branży tytoniowej.

"Jednoznacznie oceniamy dotychczasową politykę państwa wobec branży tytoniowej. Jej jedynym pozytywnym elementem było stosowanie w ostatnich latach instrumentu wzrostu akcyzy neutralnego dla branży producentów, poprzez utrzymanie obecnej struktury akcyzy. W pozostałych aspektach polityka ta przynosi porażkę wynikającą ze skutków zbyt agresywnych podwyżek" – konkluduje Gwiazdowski.

Branża tytoniowa ma kluczowe znaczenie dla budżetu z uwagi na niemal 10-proc. udział całkowitych podatków pośrednich od wyrobów tytoniowych w ogólnych wpływach budżetowych Polski. Co więcej, łańcuch biznesowy producentów surowca, pierwszych przetwórców tytoniu, producentów wyrobów tytoniowych, jak też dystrybucja hurtowa oraz detaliczna kreuje bezpośrednio lub pośrednio ponad 500 tys. miejsc pracy.