Podział działalności na części, przekształcenie w spółkę jawną lub partnerską czy zmiana roku obrotowego to rozwiązania, z których mogą skorzystać wspólnicy. Nie sposób jednak wskazać, które wyjście jest najkorzystniejsze.
Dziś spółka komandytowa (SK) jest bardzo atrakcyjną formą prowadzenia działalności gospodarczej. Zapewnia dwie podstawowe korzyści: ograniczoną odpowiedzialność wspólników za zobowiązania oraz ich opodatkowanie według stawki 19 proc., podczas gdy sama firma daniny nie płaci.
Korzyści przepadną od stycznia 2014 r.
Jak wyjaśnia Artur Cmoch, doradca podatkowy i wspólnik kancelarii GWW Ladziński Cmoch i Wspólnicy, wynika to z konstrukcji prawnej tych spółek. Komandytariuszami są zwykle osoby fizyczne, którym przypada większość zysków, a funkcję komplementariusza, czyli wspólnika odpowiedzialnego za zobowiązania bez ograniczeń, pełni spółka z o.o.
– W praktyce zatem SK zapewnia komandytariuszom brak odpowiedzialności za zobowiązania i jednocześnie daje im możliwość opodatkowania dochodów wypracowanych przez firmę według liniowej stawki w wysokości 19 proc. – tłumaczy.
Korzyści podatkowe wkrótce jednak mają przepaść. Jeśli Ministerstwo Finansów przeforsuje projekt zmian w ustawach o PIT i CIT, to od 1 stycznia 2014 r. spółki komandytowe staną się podatnikami CIT. Jednocześnie jej wspólnicy zapłacą podatek dochodowy od zysków, którymi SK się z nimi podzieli.
– Doprowadzi to zapewne do spadku zainteresowania tą formą prowadzenia działalności gospodarczej – przewiduje Sławomir Łuczak, partner w Zespole Podatkowym w kancelarii Sołtysiński Kawecki & Szlęzak. – W miejsce spółek komandytowych pojawią się jednak inne formy i struktury, które pozwolą na osiąganie zbliżonych efektów podatkowych – dodaje.
Poproszeni przez DGP eksperci wskazali kilka sposobów, dzięki którym można będzie uniknąć płacenia podwójnej daniny lub ją zmniejszyć, zachowując przy tym – choćby w części – ograniczoną odpowiedzialność wspólników za zobowiązania.
Spółka jawna z ryzykiem
Pierwszą możliwością jest przekształcenie SK w spółkę jawną. Pozwala ona utrzymać opodatkowanie dochodów wspólników liniową 19-proc. stawką, przy czym sama SJ jako spółka osobowa podatku nie płaci.
– Wybór tej formy prowadzenia działalności gospodarczej ma jednak tę wadę, że odpowiedzialność wszystkich wspólników za zobowiązania firmy jest nieograniczona – zaznacza Sławomir Łuczak.
Zdaniem Grzegorza Szysza, doradcy podatkowego i menedżera w Grant Thornton, spółka jawna będzie dobrym rozwiązaniem, pod warunkiem że wspólnicy zaakceptują ryzyko związane z prowadzonym biznesem.
Można jednak zabezpieczyć prywatny majątek przed roszczeniami związanymi z działalnością prowadzoną w tej formie. – Przed przekształceniem SK w spółkę jawną osoby fizyczne pozostające w związku małżeńskim mogą znieść ustawową wspólność majątkową i w ramach podziału majątku jego większość przepisać na małżonka, który nie prowadzi działalności gospodarczej – radzi Artur Cmoch.
Zmiana roku to zyskanie na czasie
Wspólnicy SK mogą również zyskać na czasie, korzystając z tymczasowego rozwiązania.
– Przedsiębiorcy, którzy nie zdecydują się w tym roku na przekształcenie formy prowadzenia działalności, mogą rozważyć przeniesienie biznesu do nowej spółki komandytowej z wydłużonym rokiem obrotowym – proponuje Sławomir Łuczak. Tłumaczy, że pozwoli to na kontynuowanie rozliczenia podatkowego według obecnych, korzystnych zasad o kilkanaście miesięcy – do czasu zakończenia roku obrotowego rozpoczynającego się w 2013 i kończącego się już w 2014 r. Nie chce jednak mówić o szczegółach, aby – jak twierdzi – nie ułatwiać zadania urzędnikom, zwłaszcza że prace nad projektem noweli wprowadzającej CIT od SK i spółek komandytowo-akcyjnych jeszcze trwają.
Grzegorz Szysz doradza podział prowadzonego biznesu na dwie części – bezpieczną oraz obciążoną istotnym ryzykiem. W praktyce może to wyglądać tak: posiadane nieruchomości zostaną wydzielone do spółki jawnej, natomiast działalność operacyjna – taka jak produkcja czy handel – będzie prowadzona w formie spółki mniej atrakcyjnej podatkowo, lecz zapewniającej bezpieczeństwo majątków wspólników, czyli np. spółki z o.o.
Wydzielenie nieruchomości do spółki jawnej – tłumaczy ekspert – pozwoli na alokowanie w niej części zysków z prowadzonej obecnie działalności (np. poprzez uiszczanie opłat za korzystanie z tych nieruchomości). Następnie zyski te będę mogły być transferowane do wspólników przy jednokrotnym ich opodatkowaniu, analogicznie jak obecnie w przypadku spółki komandytowej.
Komandytariusz przedsiębiorcą
Pewnym rozwiązaniem może być również utrzymanie dotychczasowej formy działalności (SK) przy zmianie zasad współpracy. Artur Cmoch podpowiada, że dotychczasowi komandytariusze mogą założyć działalność gospodarczą i zacząć wystawiać faktury z tytułu usług wykonywanych na rzecz spółki. Dzięki temu w dalszym ciągu ich odpowiedzialność za zobowiązania spółki będzie znikoma, a dochód wypłacany w postaci wynagrodzenia za pracę i usługi wyłączony z CIT. Część z nich nadal będzie korzystać z opodatkowania według 19-proc. liniowej stawki podatku. Nie jest to jednak rozwiązanie dobre dla menedżerów, ponieważ w przypadku działalności wykonywanej osobiście rozlicza się PIT według skali podatkowej (stawki 18 lub 32 proc.).
– Oprócz tego należy pamiętać, że faktury muszą dotyczyć realnych, a nie pozornych czynności – podkreśla Artur Cmoch.
Wolne zawody w spółce partnerskiej
Spółki komandytowe to obecnie popularna forma prowadzenia działalności przez przedstawicieli wolnych zawodów, np. radców prawnych, adwokatów czy doradców podatkowych. Według Artura Cmocha w takim przypadku SK można przekształcić w spółkę partnerską (jako spółka osobowa nie podlega CIT). Jak wskazuje, istotne jest, że przepisy kodeksu spółek handlowych ograniczają odpowiedzialność partnera za zobowiązania powstałe w wyniku błędu w sztuce popełnionego przez innego z partnerów.
– Ta forma działalności daje oczywiście możliwość skorzystania z 19-proc. stawki podatku – podkreśla ekspert GWW. Dodaje, że wadą spółki partnerskiej jest odpowiedzialność partnerów za pracę, którą nadzorują. A zatem po przekształceniu dzisiejsi komandytariusze będą ponosić odpowiedzialność za działalność podlegających im prawników.
Rozpoczynający działalność
Do tej pory osoby szukające atrakcyjnej alternatywy dla indywidualnej działalności gospodarczej często decydowały się na spółkę komandytową. Teraz nie będzie to już opłacalne. Grzegorz Szysz proponuje takim przedsiębiorcom przekształcenie swojego biznesu w spółkę z o.o. Dzięki temu prywatny majątek wspólnika – tak jak w SK – będzie chroniony (odpowiedzialność za zobowiązania ograniczona). Następnie należy przeprowadzić umorzenie części udziałów, co spowoduje powstanie zobowiązania spółki wobec wspólnika. Może być ono następnie zamienione na zobowiązanie z tytułu pożyczki.
– Przy odpowiednio ustalonych parametrach taka pożyczka powoduje, że dochód firmy obniża się o wypłacane przez nią odsetki – wyjaśnia ekspert. Jednocześnie stanowią one przychód dla wspólnika opodatkowany według stawki 19 proc. Efektywna stopa opodatkowania części zysków transferowanych do wspólnika to 19 proc., analogicznie jak w spółce komandytowej.
– Tak więc odpowiednio zorganizowana transakcja prowadzi ostatecznie do sytuacji, w której działalność jest prowadzona w bezpiecznej formie spółki z o.o. gwarantującej jej właścicielom ograniczoną odpowiedzialność, a część zysków tej spółki sukcesywnie trafia do nich przy jednokrotnym opodatkowaniu na poziomie firmy albo wspólnika – wyjaśnia Grzegorz Szysz.
Ekspert Grant Thornton przyznaje jednak, że o ile spółka komandytowa była atrakcyjnym rozwiązaniem dla szerokiego grona przedsiębiorców, to nie sposób wskazać uniwersalnej alternatywy dla niej. Spektrum rozwiązań wartych rozważenia jest szerokie, przy czym poziom ich atrakcyjności różni się w zależności od konkretnych okoliczności biznesowych.
Spółka jawna to dobre rozwiązanie, pod warunkiem że wspólnicy zaakceptują ryzyko
Etap legislacyjny
Projekt przyjęty przez Radę Ministrów
