Urząd skarbowy, który chce wymierzyć osobie otrzymującej nieodpłatną rentę cywilną podatek od spadków i darowizn, nie może pobrać jednorazowej należności.
Renta jest świadczeniem pieniężnym, które pozwala zapewnić uprawnionym osobom utrzymanie. W praktyce taką rentę może przyznać każdy – każdemu.
Otrzymywaną rentę należy rozliczyć w urzędzie skarbowym zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 6 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 93, poz. 768 z późn. zm.). Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy renty, a wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. W przypadku osoby obcej (III grupa podatkowa) opodatkowaniu podlega nabycie od jednej osoby kwoty przekraczającej 4902 zł w okresie 5 lat.
Niektóre urzędy skarbowe niewłaściwie naliczają podatek od renty cywilnej nieodpłatnej, czyli bez świadczenia wzajemnego. Żądają zapłaty podatku jednorazowo za cały okres umowy i to nawet w sytuacji, gdy umowa jest zawarta na czas nieokreślony.
Tymczasem renta jest świadczeniem okresowym, czyli polega na czynnościach (jednorazowych), powtarzających się cyklicznie w określonych odstępach czasu.
Nie można z góry określić sumy wypłacanych świadczeń, które powinien otrzymać rentobiorca, nawet wtedy gdy umowa renty została zawarta na czas określony.
Rentodawca zobowiązuje się bowiem do spełniania określonych co do wysokości świadczeń w określonych odstępach czasu, a nie do spełnienia świadczenia w z góry określonej kwocie podzielonego na raty. Tym bardziej że renta wygasa np. gdy upłynie czas, na jaki strony zawarły umowę, bądź osoba uprawniona do renty umrze. Co więcej, rentodawca może rentę odwołać, stosując przepisy o darowiźnie (np. gdy pogorszy się jego stan majątkowy).

4902 zł wynosi kwota wolna od podatku dla osób niespokrewnionych

Podatek od renty ma więc charakter wymiarowy, jest ustalany co miesiąc przez urząd skarbowy. Po przekroczeniu kwoty wolnej otrzymanej w formie renty od jednej osoby w ciągu 5 lat, rentobiorca składa pierwszy raz zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych SD-3 jako „złożenie zgłoszenia” (kwadrat nr 1 w polu A poz. 6). Formularz SD-3 trzeba później składać co miesiąc, ale następne już jako „korektę zgłoszenia” (kwadrat nr 2 w polu A poz. 6).

Podatnicy podatku od spadków i darowizn obowiązani są dołączyć do zeznania dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania potwierdzające: nabycie rzeczy lub praw majątkowych, np. umowę

Każdorazowo to urząd skarbowy wylicza podatek do zapłaty (na podstawie złożonego zeznania). Pierwszy SD-3 należy złożyć w ciągu miesiąca od momentu podpisania umowy renty, do formularza należy dołączyć umowę renty.
Rentobiorca płaci podatek dopiero wtedy, gdy otrzyma decyzję ustalającą jego wysokość – w terminie 14 dni od daty doręczenia tej decyzji.