Firmy wpłacają zaległy podatek od abonamentów medycznych, nie czekając na kontrole. Dlatego urzędnicy skarbowi nie prowadzą w tym zakresie specjalnej akcji.
Urzędy skarbowe i kontroli skarbowej nie prowadzą kontroli ukierunkowanych tylko na pozapłacowe świadczenia pracownicze. Jeśli urzędnicy natkną się na nieprawidłowości w tym zakresie, to są one wynikiem kontroli kompleksowych. Przypadki nieodprowadzenia PIT od pakietu medycznego zdarzają się bardzo rzadko. To wnioski z sondy, którą przeprowadziliśmy w 16 izbach skarbowych i 16 urzędach kontroli skarbowej (UKS).

Obowiązki płatnika

W zasadzie wszyscy urzędnicy, z którymi rozmawialiśmy, podkreślali, że w ramach kontroli kopleksowych sprawdzane jest m.in., czy płatnicy wywiązują się z obowiązków płatnika PIT i CIT.
– W 2010 r. przeprowadzono trzy kontrole, których głównym celem było sprawdzenie opodatkowania PIT abonamentów medycznych – stwierdza Jolanta Kaszczyszyn z Izby Skarbowej w Opolu.
Maciej Cichański z Izby Skarbowej w Bydgoszczy, wyjaśnia, że podmioty do kontroli typowane są na podstawie prowadzonych analiz i oceny ryzyka wystąpienia nieprawidłowości.
– Najczęściej badane jest opodatkowanie świadczeń z tytułu wykorzystywania przez pracowników przedsiębiorcy samochodów służbowych do celów prywatnych oraz abonamentów medycznych – potwierdza Mirosław Kucharczyk z Izby Skarbowej w Warszawie.

Wyniki kontroli

Do najczęściej spotykanych w trakcie kontroli świadczeń pozapłacowych finansowanych przez pracodawcę na rzecz pracowników urzędnicy zaliczają: usługi medyczne, zajęcia rekreacyjno-sportowe (basen, siłownia, fitness), dodatkowe ubezpieczenia, dofinansowanie studiów, wynajem mieszkania, bezpłatne pożyczki lub organizację imprez integracyjnych i jubileuszowych.

W uchwale NSA stwierdził, że praktycznie każde świadczenie pozapłacowe dla pracownika powinno być opodatkowaneZ uchwały wynika, że pracownik, otrzymując pakiet medyczny wykupiony przez pracodawcę, uzyskuje korzyść majątkową, a wartość ta powinna być opodatkowana jako otrzymanie nieodpłatnego świadczenia. Ważne jest samo uprawnienie do skorzystania z usług medycznych, a nie to, czy pracownik rzeczywiście z nich skorzystał.

– W przypadkach wystąpienia świadczeń pozapłacowych w większości przypadków koszty tych usług pokrywane są przez zakłady pracy w całości. Rzadziej można spotkać przypadki, gdy koszty tych świadczeń dzielone są pomiędzy pracodawcę i pracownika – zauważa Wojciech Prawdzic-Lewandowski z UKS w Krakowie.
Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania dodatkowe świadczenia oferowane pracownikom stanowią ich przychód ze stosunku pracy. Wyjątek stanowią przypadki, gdy dodatkowe świadczenie jest wymienione wprost w ustawie jako zwolnione z podatku.
Urzędnicy sporadycznie ujawniają sytuacje niepłacenia PIT od abonamentów medycznych. Stwierdzają jednak wypłaty innych świadczeń. Agnieszka Pawlak z Izby Skarbowej w Łodzi wymienia tu ryczałty z używania przez pracowników prywatnych samochodów do celów działalności prowadzonej przez pracodawców; świadczenia rzeczowe oraz ekwiwalenty za te świadczenia przysługujące na podstawie przepisów o bhp.
– W zakresie świadczeń pozapłacowych ujawniono sytuacje niepłacenia podatku od takich świadczeń jak nieodpłatne korzystanie z mieszkania czy otrzymywanie ryczałtu pieniężnego z tytułu używania samochodu na potrzeby podatnika – potwierdza Marta Szpakowska z Izby Skarbowej w Lublinie.
W woj. mazowieckim w wyniku kontroli ujawniono 87 przypadków niepłacenia zaliczek PIT z tytułu zawarcia umów o świadczenie usług medycznych z wyspecjalizowaną firmą.
– Większość podmiotów złożyła korekty deklaracji oraz wpłaciła podatek wraz z odsetkami – mówi Mirosław Kucharczyk.
Wojciech Prawdzic-Lewandowski z UKS w Krakowie podaje przypadek pracodawcy, który wykupił pakiet świadczeń medycznych dla określonej grupy pracowników i potrącał zaliczki na PIT tylko od świadczeń pracowników, którzy skorzystali z usług. Zapomniał natomiast, że u pracowników, którzy nie skorzystali z usług medycznych w ramach pakietu, również powstał przychód z tytułu uprawnienia do nieodpłatnego korzystania z prywatnej opieki medycznej.
– Był też pracodawca, który udzielił pracownikowi nieoprocentowanej pożyczki i nie uznał tego świadczenia za przychód pracownika z tytułu stosunku służbowego i tym samym nie potrącił należnej zaliczki na PIT – opisuje Wojciech Prawdzic-Lewandowski.
W wielu urzędach nie odnotowano żadnych nieprawidłowości w zakresie opodatkowania pozapłacowych świadczeń pracowniczych. Tak jest w izbach skarbowych z woj.: dolnośląskego, świętokrzyskiego, małopolskiego, warmińsko-mazurskiego, pomorskiego, zachodniopomorskiego. Podobnie jest w większości urzędów kontroli skarbowej.

Świadomi podatnicy

Prawodawcy mają świadomość opodatkowania świadczeń pozapłacowych dla pracowników.
– Wynika to m.in. z nagłośnienia w mediach uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego wydanej w tym roku w składzie siedmiu sędziów (sygn. akt II FPS 1/10) dotyczącej opodatkowania abonamentów medycznych – uważa Maria Bojczuk z Izby Skarbowej w Kielcach.
Maciej Cichański dodaje, że w zakresie opodatkowania świadczeń dla pracowników, w postaci fundowania abonamentów medycznych, w Biurze Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu od 2007 r. do października 2011 r. wydano 35 interpretacji indywidualnych. Po podjęciu uchwały przez NSA nie odnotowano przypadków składania wniosków o interpretacje. Świadczyć to może o tym, że płatnicy i podatnicy są już świadomi swoich obowiązków związanych z otrzymaniem nieodpłatnych świadczeń.
Z tego względu – według Konrada Zawady z Izby Skarbowej w Krakowie – wielu pracodawców nie stosuje tej formy pozapłacowego wynagradzania pracowników.