Minister pracy i polityki społecznej przygotował projekt ustawy (o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywającym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej), który określa obowiązki pracodawcy w przypadku takiego zatrudnienia oraz okoliczności wyłączające odpowiedzialność pracodawcy.
Projekt zakłada również zmiany ustaw o podatkach dochodowych (PIT i CIT) polegające na dodaniu nowych przepisów dotyczących kosztów uzyskania przychodów.
Jacek Obidowski, radca prawny, doradca podatkowy z kancelarii Grzybkowski & Guzek w Poznaniu, wskazuje na niekonsekwencje projektu.
– Wykładnia językowa nowych przepisów prowadzi do wniosku, że nawet przy braku winy po stronie polskiego pracodawcy, np. na skutek wprowadzenia w błąd przez pracownika cudzoziemca, wydatek na wynagrodzenie czy ubezpieczenie tego pracownika nie będzie stanowić kosztów podatkowych – stwierdza nasz rozmówca.
Nowe przepisy podatkowe nie odwołują się jednak do treści projektowanej ustawy, w tym m.in. do okoliczności wyłączających odpowiedzialność pracodawcy. Z drugiej jednak strony, jak zauważa Jacek Obidowski, redakcja przepisów nie wyłącza możliwości zaliczenia do kosztów podatkowych innych wydatków, np. kosztu przesłania cudzoziemcowi zaległych należności do państwa, do którego powrócił.
Obecnie możliwość zaliczenia do kosztów podatkowych wydatków związanych z nielegalnym zatrudnieniem cudzoziemca nie jest jednoznacznie przesądzona.
Jacek Obidowski podkreśla, że przepisy podatkowe wyłączają z kosztów te wydatki, które wynikają z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy – w szczególności związane np. z przestępstwem łapownictwa.
Wątpliwości nie rozwiewa sprzeczne orzecznictwo sądów administracyjnych. Zdaniem naszego rozmówcy niektóre wyroki (np. sygn. akt I SA/Wr 2806/00) eliminują z kosztów podatkowych wydatki związane z nielegalnym zatrudnieniem. Inne z kolei wskazują na możliwość zaliczenia do kosztów podatkowych wydatków wynikających z wadliwych czynności cywilnoprawnych (np. sygn. akt II FSK 1352/05).