Nieodpłatne objęcie ochroną ubezpieczeniową skutkuje powstaniem przysporzenia majątkowego po stronie pracownika. Pracodawca powinien pobrać zaliczki na PIT.
Pracodawca postanowił wykupić dodatkowe ubezpieczenia dla swoich pracowników. W części składka przeznaczana jest na ochronę ubezpieczeniową. Pozostała część jest inwestowana w fundusze kapitałowe o różnym poziomie ryzyka.
– Czy takie świadczenie trzeba opodatkować – pyta pan Karol z Tczewa.
Według Agnieszki Morskiej, doradcy podatkowego w Sendero Tax & Legal, nieodpłatne objęcie ochroną ubezpieczeniową skutkuje powstaniem określonego przysporzenia majątkowego po stronie pracownika.
W przypadku tej części składki, która jest przeznaczona na ochronę ubezpieczeniową, kwestia opodatkowania nie przysparza większych problemów – wartość pieniężna przychodu pracownika powinna być ustalona na podstawie kosztów poniesionych przez pracodawcę (czyli ochronną część składki), a przychód powinien powstać z chwilą uiszczenia składki na rzecz ubezpieczyciela.
– Natomiast w odniesieniu do części inwestycyjnej składki wątpliwości budzi zarówno moment powstania przychodu, jak i sposób jego ustalenia – ostrzega Agnieszka Morska.
Ekspert dodaje, że można argumentować, że – analogicznie jak w przypadku części ochronnej składki – przychód dla celów PIT powinien powstać już w momencie objęcia pracownika funduszem kapitałowym (niezależnie od faktycznego uprawnienia pracownika do dysponowania środkami zgromadzonymi na rachunku funduszu). Wartość przychodu po stronie pracownika powinna być ustalona na podstawie wydatków poniesionych przez pracodawcę na sfinansowanie części inwestycyjnej składki. Stanowisko takie potwierdza m.in. interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 5 marca 2008 r. (nr IPPB2/415-284/08-5/SP).
– Takie podejście pomija jednak ekonomiczną istotę funduszu kapitałowego. Uwzględnić bowiem należy, że przekazywana przez pracodawcę składka (albo przynajmniej jej część) jest obarczona ryzykiem inwestycyjnym, a zatem – np. na skutek nierentownych inwestycji – pracownik może faktycznie otrzymać niższą kwotę niż suma składek uiszczonych przez pracodawcę – opisuje Agnieszka Morska.
Ponadto w wielu przypadkach objęcie funduszem kapitałowym ma charakter lojalnościowy – tzn. pracodawca może ograniczyć uprawnienia pracownika do otrzymania środków z funduszu np. w przypadku nieosiągnięcia określonego stażu pracy. Może się zatem zdarzyć, że pracownik faktycznie otrzyma jedynie część środków wpłaconych przez pracodawcę tytułem składki lub nie otrzyma ich w ogóle.
– Ustalenie przychodu w momencie objęcia pracownika funduszem (w wysokości składki faktycznie uiszczonej przez pracodawcę) może zatem powodować, że opodatkowana będzie korzyść, której pracownik faktycznie nie uzyskał – ostrzega nasza rozmówczyni.
Jej zdaniem taka sytuacja byłaby sprzeczna z istotą opodatkowania podatkiem dochodowym (opodatkowaniu PIT powinien podlegać przychód rozumiany jako definitywne, faktyczne przysporzenie, nie natomiast ekspektatywa korzyści majątkowej). Wydaje się zatem, że przychód dla celów PIT powinien powstać w momencie, gdy pracownik uzyska prawo do dysponowania określoną kwotą środków zgromadzonych na rachunku funduszu i w kwocie, którą pracownik będzie mógł faktycznie rozporządzać. Prawidłowość takiego stanowiska potwierdza m.in. interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 20 marca 2008 r. (nr IBPB2/415-578/07/BD).
Podstawa prawna
Art. 11, 12 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 z późn. zm.).