Stypendia dla osób bezrobotnych finansowane z Funduszu Pracy są opodatkowane. Od 2010 roku PIT nie pobiera się od kwot finansowanych ze środków europejskich. Niektóre urzędy pracy pobierają podatek od wszystkich wypłat dokonanych bezrobotnym.
Na początku roku urzędy pracy pobierały zaliczki na PIT stypendystom biorącym udział w stażu finansowanym ze środków europejskich. Wiosną zaczęły te zaliczki zwracać. Tłumaczono to nowelizacją ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
– Niestety niektóre urzędy nie zastosowały nowych regulacji i pobierają zaliczki od osób biorących udział w stażach europejskich – sygnalizuje nam pan Paweł w liście do redakcji.
W czym jest problem? W finansowaniu stypendiów. Staże bezrobotnych są finansowane ze środków pochodzących z Funduszu Pracy. Jednak niektóre są finansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (m.in. Działanie 6.1 Poprawa dostępu do zatrudnienia oraz wspieranie aktywności zawodowej w regionie, Poddziałanie 6.1.3 Poprawa zdolności do zatrudnienia oraz podnoszenie poziomu aktywności zawodowej osób bezrobotnych).
Przykładowo Powiatowy Urząd Pracy w Częstochowie na swojej stronie internetowej tłumaczy, że wszystkie świadczenia wypłacane od 1 stycznia 2010 r. uczestnikom projektu Program Operacyjny Kapitał Ludzki, współfinansowanego ze środków unijnych, (w tym stypendia wypłacane z tytułu odbywania stażu i uczestnictwa w szkoleniach osobom bezrobotnym) są wolne od podatku dochodowego, tzn. są wypłacane w kwotach brutto. Z kolei od stypendiów wypłacanych z tytułu odbywania stażu i uczestnictwa w szkoleniach finansowanych z Funduszu Pracy jest pobierana i odprowadzana zaliczka na podatek.
Wysokość wynagrodzenia
Wysokość wynagrodzenia w związku z uczestnictwem bezrobotnego w stażu jest określona przepisami prawa i w każdym przypadku wynosi 860 zł brutto. Jerzy Kuprianowicz, konsultant w TPA Horwath, wskazuje, że kwota netto wypłacana stażystom zależy jednak od tego, z jakich środków staż jest finansowany. W przypadku stażu finansowanego przez EFS zastosowanie znajdzie art. 21 ust. 1 pkt 137 ustawy o PIT, zgodnie z którym dochody uzyskiwane w ramach programu finansowanego z udziałem środków europejskich są zwolnione z opodatkowania.
Marcin Retka, ekspert w KPMG, dodaje, że problematyka zagadnienia w dużej części sprowadza się do sposobu finansowania świadczeń wypłacanych w ramach środków europejskich. Do końca 2009 roku podatnicy próbowali uzyskać zwolnienie podatkowe, powołując się na art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o PIT, tj. środków pochodzących z UE w ramach bezzwrotnej pomocy, w tym również, gdy przekazanie tych środków było dokonane za pośrednictwem podmiotu upoważnionego do rozdzielenia środków (np. urzędu pracy).
– Niestety urzędnicy stosowali w tym zakresie interpretację ministra finansów, zgodnie z którą pomoc, jaką otrzymują beneficjenci, pochodzi ze środków pożyczonych z budżetu państwa na prefinansowanie realizowanych programów i projektów pomocowych. W związku z tym nie jest to pomoc otrzymana ze środków bezzwrotnej pomocy i jako taka nie może korzystać ze zwolnienia od podatku – wyjaśnia Marcin Retka.
Ekspert podkreśla, że od 1 stycznia 2010 r. podatnicy mogą powoływać się na nową regulację, tj. zwolnienie od podatku środków otrzymanych w ramach programów finansowanych z udziałem środków europejskich.
– Regulacja wydaje się dość czytelna i nie powinna pozostawiać wątpliwości, że w sytuacji, gdy to stypendium zostało sfinansowane w części ze środków europejskich (w rozumieniu ustawy o finansach publicznych), to powinno korzystać ze zwolnienia od podatku – komentuje ekspert KPMG.
Obowiązki urzędów
Zwolnieniem z PIT nie są jednak objęte dochody otrzymywane przez stażystów, lecz finansowane ze środków krajowych, co nakłada na urzędy pracy obowiązek poboru zaliczki na podatek dochodowy od wypłacanych bezrobotnym wynagrodzeń. Jerzy Kuprianowicz stwierdza, że wywołuje to uzasadnione oburzenie wśród aktywizowanych bezrobotnych, którzy w obu przypadkach uzyskują ten sam rodzaj dochodów.
Choć to zróżnicowanie wynika bezpośrednio z literalnego brzmienia przepisów, to wskazana jest ich zmiana w celu zrównania podatkowego traktowania obu rodzajów podatników.
– Źródło, z którego finansowane są dochody stażystów, nie powinno stanowić kryterium zwolnienia – stwierdza Jerzy Kuprianowicz.
Powstanie nadpłata
Jak pokazują praktyka i zgłaszane nam przez czytelników problemy, niektóre urzędy pracy nie zastosowały nowego zwolnienia, potrącając nienależnie zaliczkę na podatek dochodowy. Jest to częsty błąd w przypadku częstych nowelizacji ustaw. Paweł Jabłonowski, szef departamentu podatkowego Chałas i Wspólnicy Kancelaria Prawna, zuważa, że pobrana w zawyżonej wysokości zaliczka na podatek tworzy nadpłatę, o którą może wystąpić podatnik, czyli beneficjent środków pomocowych.
Nie będzie żadnego problemu, kiedy po zakończeniu roku otrzymujący świadczenie będzie miał świadomość nadpłaty podatku. W złożonym przez niego rozliczeniu rocznym powinien odzyskać nadpłacone środki.
Ministerstwo Finansów wyjaśniło „DGP”
Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych (Dz.U. nr 157, poz. 1241) znowelizowała od 1 stycznia 2010 r. ustawę z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 z późn. zm.), wprowadzając do katalogu zwolnień przedmiotowych określonego w art. 21 ust. 1 pkt 136 i 137.
Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 137 tej ustawy wolne od podatku dochodowego są środki finansowe otrzymane przez uczestnika projektu jako pomoc udzielona w ramach programu finansowanego z udziałem środków europejskich, o których mowa w ustawie o finansach publicznych.
Przez uczestników projektu, o których mowa w cytowanym przepisie, należy rozumieć osoby, dla których faktycznie przeznaczona jest pomoc udzielona w ramach projektu. Brzmienie tego przepisu wprost wskazuje na intencje ustawodawcy, którego celem było zwolnienie od podatku środków współfinansowanych ze środków europejskich otrzymanych wyłącznie przez uczestnika projektu finansowanego z tych środków.
Zatem środki finansowe wypłacone stażystom – uczestnikom projektu finansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki m.in. Działanie 6.1 Poprawa dostępu do zatrudnienia oraz wspieranie aktywności zawodowej w regionie, Poddziałanie 6.1.3 Poprawa zdolności do zatrudnienia oraz podnoszenie poziomu aktywności zawodowej osób bezrobotnych, mieszczą się w dyspozycji powyższego przepisu ustawy podatkowej i korzystają ze zwolnienia od podatku.