Działając w zmiennych warunkach gospodarczych, przedsiębiorcy nieustannie weryfikują swoje plany biznesowe. Negatywne oceny efektywności prowadzonych inwestycji mogą w oczywisty sposób prowadzić do decyzji o ich zaniechaniu. Jak rozliczać koszty takich inwestycji?
Do końca 2008 roku funkcjonował art. 16 ust. 1 pkt 41 ustawy o CIT, który ograniczał działania innowacyjne i rozwojowe podmiotów gospodarczych. Jeśli bowiem przedsiębiorca ponosił wydatki na inwestycje, których nie ukończył, to nie mógł zaliczyć ich do kosztów uzyskania przychodów (zob. wyrok NSA z 20 listopada 1998 r., sygn. akt I SA/Gd 527/97).
Z początkiem ubiegłego roku ustawodawca stworzył jednak korzystniejsze warunki dla działań inwestycyjnych podatników. Restrykcyjny art. 16 ust. 1 pkt 41 ustawy o CIT został uchylony i pojawił się nowy przepis – art. 15 ust. 4f – wprowadzający szczególny moment potrącenia kosztów zaniechanych inwestycji. Nowe regulacje umożliwiają podatnikom zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych w związku z zaniechanymi inwestycjami w zależności od decyzji podatnika, tj. w dacie ich zbycia lub likwidacji (zob. interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 16 lipca 2009 r., nr IPPB5/423-352/09/JC). Pamiętać przy tym należy o generalnej zasadzie potrącalności wydatków (art. 15 ust. 1 ustawy o CIT), zgodnie z którą wydatki inwestycyjne muszą być poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów podatnika.
Warto zaznaczyć, że zbycie nie musi być odpłatne. Wydaje się, że w pewnych przypadkach również nieodpłatne przekazania zaniechanych inwestycji będą generować koszty podatkowe. Istnieją natomiast pewne wątpliwości, czy likwidacja inwestycji oznacza jej fizyczne zniszczenie, uniemożliwiające dalsze wykorzystanie inwestycji, czy też dokonanie odpowiednich wpisów w ewidencji prowadzonych inwestycji, tj. likwidacji inwestycji w ujęciu rachunkowym.