Kapitalizacja rezerw, których źródłem było agio, nie jest jednoznacznie uregulowana w przepisach i zdaniem niektórych organów może powodować powstanie przychodu dla wspólnika. Nie jest to jednak przychód faktycznie otrzymany.
Jednym z rodzajów przychodów wspólników z tytułu udziału w zyskach osób prawnych jest dochód przeznaczony na podwyższenie kapitału zakładowego oraz dochód stanowiący równowartość kwot przekazanych na ten kapitał z innych kapitałów osoby prawnej. Pewne operacje kapitałowe mogą jednak budzić wątpliwości w zakresie ustalenia dochodu wspólników.
Jeśli wspólnicy objęli udziały po cenie wyższej od wartości nominalnej, to powstała z tego tytułu nadwyżka, tj. agio, jest obligatoryjnie przekazywana na kapitał zapasowy i nie zalicza się jej do kapitału zakładowego. W jaki jednak sposób zakwalifikować przeniesienie środków z kapitału zapasowego utworzonego z agio na kapitał zakładowy? Czy taka kapitalizacja rezerw jest źródłem udziału w zyskach osób prawnych?
Z jednej strony, jeżeli opodatkowaniu podlega przychód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, w tym dochód stanowiący równowartość kwot przekazanych z innych kapitałów osoby prawnej na kapitał zakładowy, to należałoby przez to rozumieć, że przekazanie agio nie jest czynnością skutkującą powstaniem dochodu dla akcjonariuszy. Operacja ta nie jest bowiem źródłem rzeczywistego zysku osoby prawnej, ale jedynie czynnością techniczną powodującą przepisanie środków na inny kapitał spółki. Udziałowiec nie powinien być zatem obciążany nałożeniem podatku na dochód, którego w istocie nie otrzymuje.
Z drugiej jednak strony w części interpretacji podatkowych oraz orzeczeniach sądów administracyjnych podtrzymywane jest stanowisko, że każde podwyższenie kapitału zakładowego ze środków własnych spółki powoduje powstanie obowiązku podatkowego po stronie udziałowców. Nie ma przy tym znaczenia fakt, czy środki na utworzenie kapitału zapasowego pochodziły z agio czy też z wypracowanego przez spółkę zysku. W tym przypadku, jeśli uznać, że kapitalizacja rezerw, których źródłem było agio, powoduje jednak powstanie przychodu dla wspólnika, to na spółce ciążą obowiązki płatnika zryczałtowanego podatku dochodowego z tego tytułu.
Ważne!
Agio powstaje w sytuacji, gdy wartość wnoszonych wkładów do spółki kapitałowej jest wyższa niż wartość nominalna obejmowanych udziałów. Powstała w ten sposób nadwyżka jest przelewana na kapitał zapasowy spółki
Podstawa prawna
● Art. 154 par. 3 ustawy z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2000 r. nr 94, poz. 1037).
● Art. 24 ust. 5 pkt 4, art. 41 ust. 1, 4 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).