Dopiero w chwili spłaty części nabytej wierzytelności bank rozpozna w kwocie spłaty przychód i może zaliczyć do kosztów podatkowych wydatki na zakup wierzytelności.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA: Bank w ramach prowadzonej działalności świadczy usługi finansowe (bankowe) na rzecz swoich klientów, w szczególności usługi polegające na nabywaniu od nich niewymagalnych wierzytelności, które mają przyszłe, niekiedy odległe terminy zapłaty. Bank w szczególności nabywa wierzytelności z tytułu zbycia towarów lub świadczenia usług bez prawa regresu wobec zbywcy, a więc zbywca wierzytelności nie ponosi odpowiedzialności za wypłacalność dłużnika. W związku z nabywaniem wierzytelności bank pobiera opłatę prowizyjną oraz nabywa wierzytelności z dyskontem, a więc płaci za nie poniżej ich wartości nominalnej. Usługi te, polegające na nabywaniu wierzytelności, powszechnie zwane są faktoringiem lub forfaitingiem. W jakich okresach bank powinien rozpoznawać przychód i koszty jego uzyskania z tytułu nabycia wierzytelności niewymagalnych bez prawa regresu w przypadku, gdy wierzytelności te będą spłacane przez dłużnika?
ODPOWIEDŹ IZBY: Bank jako nabywca wierzytelności staje się wierzycielem, co nie wywołuje skutków podatkowych w zakresie podatku dochodowego. Do czasu faktycznej realizacji wierzytelności – spłaty wierzytelności w części lub w całości, bank nie uzyskuje przychodu i nie rozpoznaje kosztów jego uzyskania. Dopiero w chwili spłaty części nabytej wierzytelności bank rozpoznana w kwocie spłaty przychód i może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów koszt zakupu wierzytelności proporcjonalnie do odzyskanych kwot wierzytelności, a więc w części w jakiej spłacona należność pozostaje w stosunku do całej wierzytelności.
Powyższe oznacza, że jeśli bank nabył wierzytelności o wartości nominalnej 100, za kwotę 70, a w roku podatkowym uzyskał spłatę tych wierzytelności w terminach wymagalności spłaty w wartości 20, to w tym roku podatkowym rozpoznaje jako przychód kwotę 20, jako koszty uzyskania tego przychodu proporcjonalnie do uzyskanej spłaty (20/100=20 proc.) rozpoznaje kwotę 20 proc. x 70 = 14.
Interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 24 czerwca 2009 r. (nr IPPB3/423-246/09-2/JB)