Zakup maszyny do produkcji jednorazowej medycznej odzieży ochronnej ma związek ze sprzedażą opodatkowaną (gdyż taką będzie sprzedaż odzieży wyprodukowanej za pomocą tej maszyny). Zatem spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od nabycia tej maszyny.
PYTANIE
Y spółka z o.o. (podatnik VAT czynny) od 2008 r. zajmuje się produkcją odzieży (T-shirty, bluzki, spodnie itd.). W związku z sytuacją wywołaną COVID-19 spółka zdecydowała się na rozszerzenie zakresu działalności o szycie medycznej odzieży ochronnej. W tym celu spółka nabyła 20 kwietnia 2020 r. od firmy X (podatnik VAT czynny) maszynę do produkcji jednorazowej medycznej odzieży ochronnej.
Zakup ten został udokumentowany fakturą z 20 kwietnia 2020 r. na kwotę 73 800 zł (w tym VAT 13 800 zł). Spółka otrzymała fakturę wraz z urządzeniem 20 kwietnia 2020 r. W dniu przyjęcia maszyny była ona kompletna i zdatna do użytku i jeszcze tego samego dnia została oddana do używania i wprowadzona do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Spółka zamierza wykorzystywać maszynę dłużej niż rok. Spółka Y 20 kwietnia 2020 r. dokonała zapłaty (w mechanizmie podzielonej płatności) za nabyte urządzenie przelewem na rachunek rozliczeniowy dostawcy, figurujący na białej liście podatników VAT w dniu złożenia polecenia przelewu. Spółka nie ma statusu małego podatnika, a jej rokiem podatkowym jest rok kalendarzowy. Dla Y właściwa jest stawka CIT w wysokości 19 proc. VAT i zaliczki na CIT i spółka rozlicza za okresy miesięczne. Jak spółka powinna rozliczyć na gruncie VAT i CIT zakup maszyny? Czy może skorzystać z jednorazowej amortyzacji przewidzianej dla środków trwałych nabytych w celu produkcji towarów związanych z przeciwdziałaniem COVID-19?
VAT
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (art. 86 ust. 1 ustawy o VAT). Prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje więc, gdy odliczenia tego dokonuje podatnik VAT czynny, towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych VAT (związek ten może mieć charakter bezpośredni lub pośredni) oraz nie zachodzą okoliczności wymienione w art. 88 ustawy o VAT (rozumiem, że tak jest w przypadku spółki Y).
Zakup maszyny do produkcji jednorazowej medycznej odzieży ochronnej ma związek ze sprzedażą opodatkowaną (gdyż taką będzie sprzedaż odzieży wyprodukowanej za pomocą tej maszyny). Zatem spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od nabycia tej maszyny.
Kwotę podatku naliczonego stanowi m.in. suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT). W analizowanym przypadku kwota podatku naliczonego wynikającego z otrzymanej faktury dokumentującej zakup tej maszyny wynosi 13 800 zł.
Należy także ustalić, w rozliczeniu za który miesiąc spółka może skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego. Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy (art. 86 ust. 10 ustawy o VAT). W analizowanej sprawie obowiązek podatkowy – zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy o VAT – powstał z chwilą dokonania dostawy maszyny, tj. 20 kwietnia 2020 r. Zakładam, że otrzymana faktura nie zawierała wyrazów „metoda kasowa”. Zatem po stronie Y prawo do odliczenia podatku naliczonego od nabytej maszyny (w wysokości 13 800 zł) powstaje w rozliczeniu za kwiecień 2020 r. Odliczeniu podatku naliczonego w deklaracji VAT-7 za kwiecień 2020 r. nie sprzeciwia się, w analizowanej sprawie, art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT, gdyż faktura, z której wynika ten podatek naliczony, została odebrana 20 kwietnia 2020 r.
Na potrzeby schematu rozliczenia zakładam, że spółka Y odliczenia tego dokona w deklaracji VAT-7 za kwiecień 2020 r. Nie skorzysta z możliwości przesunięcia odliczenia na jeden z dwóch kolejnych okresów stosownie do art. 86 ust. 11 ustawy o VAT.
Zatem w deklaracji VAT-7 za kwiecień 2020 r. spółka wykaże w poz. 43 (wartość nabycia w zł) kwotę 60 000 zł, a w poz. 44 (podatek naliczony w zł) kwotę 13 800 zł.
Schemat rozliczenia nabycia maszyny*
1. JAKI PODATEK
CIT:
Przychody: nie wystąpią
Koszty uzyskania przychodów: jednorazowy odpis amortyzacyjny w wysokości 60 000 zł dokonany w maju 2020 r.
VAT:
Podatek należny: nie wystąpi
Podatek naliczony: 13 800 zł
2. W JAKIEJ DEKLARACJI WYKAZAĆ PODATEK
CIT: spółka nie ma obowiązku składać deklaracji zaliczkowej, ale obliczając zaliczkę na CIT za maj 2020 r., a potem składając deklarację CIT-8 za 2020 r., powinna jednak uwzględnić w kosztach uzyskania przychodów jednorazowy odpis amortyzacyjny w wysokości 60 000 zł z tytułu nabycia maszyny
VAT: deklaracja VAT-7 za kwiecień (w poz. 43 wartość netto: 60 000 zł i w poz. 44 podatek naliczony: 13 800 zł)
3. TERMIN ZŁOŻENIA DEKLARACJI
CIT-8: do 31 marca 2021 r.
VAT-7 i JPK-VAT(3): 25 maja 2020 r.
* W schemacie rozliczenia pominięte zostały inne zdarzenia/czynności.
CIT
Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT (art. 15 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy o CIT). Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów m.in. wydatków na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie środków trwałych (zob. art. 16 ust. 1 ustawy o CIT). Kosztem uzyskania przychodów są natomiast odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z art. 16a‒16m, z uwzględnieniem art. 16 ustawy o CIT (zob. art. 15 ust. 6 ustawy o CIT).
Stosownie do art. 16a ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 16c ustawy o CIT, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania: maszyny, urządzenia i środki transportu. Te środki trwałe mają przewidywany okres używania dłuższy niż rok, są wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 17a pkt 1 ustawy o CIT.
W analizowanej sprawie spełnione są warunki do uznania zakupionej maszyny za środek trwały, gdyż stanowi ona własność podatnika, została nabyta, jest kompletna i zdatna do użytku w dniu przyjęcia do używania, przewidywany okres jej używania jest dłuższy niż rok oraz będzie wykorzystywana przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą (tj. produkcji jednorazowej odzieży ochronnej).
Prawidłowo zatem spółka wprowadziła te maszynę do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych z 20 kwietnia 2020 r.
Za wartość początkową środków trwałych uważa się w razie odpłatnego nabycia cenę ich nabycia (zob. art. 16g ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT). Za cenę nabycia uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji oraz pomniejszoną o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług (art. 16g ust. 2 zdanie pierwsze ustawy o CIT). W przypadku zakupionej maszyny wartością początkową będzie jej cena netto nabycia, tj. kwota 60 000 zł (73 800 zł – 13 800 zł), gdyż VAT od jej nabycia podlega odliczeniu w deklaracji VAT-7.
Stosownie do przepisu epizodycznego zawartego w art. 38k ust. 1 ustawy o CIT podatnicy mogą dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych, które zostały nabyte w celu produkcji towarów związanych z przeciwdziałaniem COVID-19 i wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych w 2020 r. Przez „przeciwdziałanie COVID-19” rozumie się wszelkie czynności związane ze zwalczaniem zakażenia, zapobieganiem rozprzestrzenianiu się, profilaktyką oraz zwalczaniem skutków, w tym społeczno-gospodarczych, choroby (zob. art. 2 ust. 2 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19…). Za towary, które zostały nabyte w celu produkcji towarów związanych z przeciwdziałaniem COVID-19, uważa się w szczególności: maseczki ochronne, respiratory, środki odkażające, medyczną odzież ochronną, ochraniacze na obuwie, rękawiczki, okulary, gogle, środki do dezynfekcji i higieny rąk (zob. art. 38k ust. 2 ustawy o CIT).
W analizowanej sprawie spółka Y nabyła maszynę do produkcji jednorazowej medycznej odzieży ochronnej. Można ją uznać za towar (środek trwały) nabyty w celu produkcji towarów związanych z przeciwdziałaniem COVID-19. Spółka może zatem dokonać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od nabytej maszyny na podstawie art. 38k ust. 1 ustawy o CIT. Nie ma przy tym znaczenia, że Y nie jest podatnikiem rozpoczynającym działalność ani małym podatnikiem. Jednorazowa amortyzacja przewidziana art. 38k ustawy o CIT jest odrębnym rozwiązaniem od jednorazowych amortyzacji przewidzianych w art. 16k ust. 7 i ust. 14 ustawy o CIT.
Artykuł 38k ustawy o CIT nie określa, kiedy (za jaki miesiąc) spółka może dokonać tego jednorazowego odpisu amortyzacyjnego od wartości początkowej środków trwałych, które zostały nabyte w celu produkcji towarów związanych z przeciwdziałaniem COVID-19. Należy zatem zastosować regułę ogólną zawartą w art. 16h ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT, zgodnie z którą odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. W analizowanym przypadku spółka wprowadziła tę maszynę do ewidencji 20 kwietnia 2020 r., a zatem jednorazowego odpisu w wysokości 60 000 zł (tj. całej wartości początkowej) może dokonać w maju 2020 r.
Uwaga! Podatnik może, ale nie musi dokonywać amortyzacji jednorazowej na podstawie art. 38k ustawy o CIT. Może wybrać inną, właściwą w danym przypadku metodę amortyzacji, a w szczególności metodę liniową z zastosowaniem ustawowej 14-proc. stawki amortyzacyjnej właściwej dla tego typu maszyn. Z przedstawionego stanu faktycznego wynika jednak, że spółce zależy na metodzie z art. 38k ustawy o CIT.
Spółka dokonała zapłaty za nabytą maszynę przelewem (w podzielonej płatności) na rachunek rozliczeniowy dostawy, figurujący na białej liście podatników VAT w dniu złożenia polecenia przelewu. Zatem zaliczeniu dokonanego odpisu amortyzacyjnego w ciężar kosztów uzyskania przychodów nie sprzeciwia się art. 15d ustawy o CIT. ©℗
Podstawa prawna
•art. 5, art. 16‒16m, art. 38k ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 865; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 568)
•art. 15, 19a oraz 86 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 568)
•art. 2 ust. 2 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 374; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 568)