Wydatki podlegające odliczeniu można podzielić na te, które nie są w żaden sposób limitowane, czyli cała wydana kwota na określony cel może być odliczana od dochodu, i te, które są ograniczone limitem.
Listę wszystkich wydatków uprawniających do odliczeń dokonywanych w ramach ulg rehabilitacyjnych zawiera art. 26 ust. 7a ustawy o PIT.

Ustawowa lista wydatków

Przepisy tego artykułu do nielimitowanych wydatków na cele rehabilitacyjne dających prawo do pomniejszenia dochodu przed jego opodatkowaniem zaliczają:
• wydatki na adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,
• wydatki na przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,
• wydatki na zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,
• wydatki na zakup wydawnictw i materiałów (pomocy) szkoleniowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,
• odpłatność za pobyt na turnusie rehabilitacyjno-usprawniającym,
• odpłatność za pobyt na leczeniu sanatoryjnym, za pobyt w placówkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych, leczniczo-opiekuńczych, opiekuńczo-pielęgnacyjnych, leczniczo-wychowawczych i szkolno-wychowawczych oraz odpłatność za zabiegi rehabilitacyjno-usprawniające,
• wydatki na opiekę pielęgniarską w domu nad osobą niepełnosprawną w okresie przewlekłej choroby uniemożliwiającej poruszanie się oraz usługi opiekuńcze świadczone dla osób niepełnosprawnych zaliczonych do I grupy inwalidztwa,
• wydatki na opłacenie tłumacza języka migowego,
• wydatki na kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych,
• wydatki na odpłatny, konieczny przewóz na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne: osoby niepełnosprawnej karetką transportu sanitarnego, zaś osoby niepełnosprawnej, zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa, oraz dzieci niepełnosprawnych do lat 16 również innymi środkami transportu,
• wydatki na odpłatne przejazdy środkami transportu publicznego związane z pobytem na: turnusie rehabilitacyjno-usprawniającym, leczeniu sanatoryjnym w placówkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych, leczniczo-opiekuńczych, opiekuńczo-pielęgnacyjnych, leczniczo-wychowawczych oraz szkolno-wychowawczych, koloniach i obozach dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych.
Z kolei do wydatków objętych limitem ten sam przepis zalicza:
• wydatki na opłacenie przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa - odliczyć można wydatki faktycznie poniesione na ten cel, jednak odliczona kwota nie może być wyższa niż 2280 zł,
• wydatki na utrzymanie przez osoby niewidome I lub II grupy inwalidztwa psa przewodnika - odliczyć można wydatki faktycznie poniesione na ten cel, jednak odliczona kwota nie może być wyższa niż 2280 zł,
• wydatki na używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne do lat 16, dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne - odliczyć można wydatki faktycznie poniesione na ten cel, jednak odliczona kwota nie może być wyższa niż 2280 zł,
• wydatki na leki - odliczeniu podlega kwota stanowiąca w danym miesiącu nadwyżkę ponad 100 zł, stanowiąca różnicę miedzy tym limitem a wydatkami rzeczywiście poniesionymi w tym miesiącu.
Należy zwrócić uwagę, że przedstawiony katalog wydatków podlegających odliczeniu w ramach ulgi rehabilitacyjnej ma charakter listy zamkniętej. Oznacza to, że odliczeniu podlegają tylko te wydatki, które zostały na niej wprost wymienione. Organy podatkowe stosunkowo często zwracają na to uwagę w swoich interpretacjach. Wyraźnie to podkreślił m.in. Pierwszy Urząd Skarbowy w Gdańsku. W postanowieniu wydanym w sprawie interpretacji prawa podatkowego z 27 marca 2007 r. (nr WP/415-57/2007) odmówił prawa do odliczenia wydatków na opłacenie wizyty u lekarza specjalisty, jako wydatku niewymienionego na liście wydatków rehabilitacyjnych w ustawie o PIT.

Wydatki ponoszone osobiście

Wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych podlegają odliczeniu od dochodu tylko wtedy, gdy podatnik nie otrzymał ani dofinansowania na ich zakup, ani też zwrotu poniesionych na ten cel wydatków. Gdy dofinansowanie lub zwrot dotyczy tylko części wydatków, tę część wydatków, która nie została objęta dofinansowaniem lub zwrotem, można odliczyć.
Ustawa o PIT przewiduje, że wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie były finansowane ze środków Zakładowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, ze środków kas chorych, a także jeżeli nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek innej formie. Jeżeli wydatki te były częściowo finansowane z tych funduszy (lub środków), odliczeniu podlega różnica między poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną z Zakładowego albo Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, środków Narodowego Funduszu Zdrowia lub zwróconą podatnikowi w innej postaci. Zastrzeżenie dotyczące zwrotu w jakiejkolwiek formie oznacza, że odliczyć nie można także takich wydatków, które zostały zwrócone przez inne osoby niż wskazane fundusze, w tym osoby prywatne i fundacje.
WAŻNE!
Niektóre wydatki na cele rehabilitacyjne muszą być udokumentowane
Trzeba pamiętać, że ograniczenie to odnosi się do wszystkich odliczeń rehabilitacyjnych. Oznacza to, że przedstawione w tym miejscu zasady mają zastosowanie do wszystkich ulg - zarówno tych, które są objęte limitem odliczeń, jak i nielimitowanych.
Ustawa o PIT nakłada na podatnika dokonującego odliczeń obowiązek wykazania wysokości wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych.
Wysokość wydatków na te cele ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie.

Potwierdzenie wydatków

Co do zasady obowiązku takiego nie ma przy tych odliczeniach, które objęte są limitami. Konieczne natomiast może być przedstawienie w urzędzie skarbowym innych dowodów, np. potwierdzających fakt utrzymywania psa przewodnika. Dowodem takim wbrew pozorom nie musi być koniecznie sam pies, urzędom skarbowym, wystarcza często np. potwierdzenie opłacenia podatku od psa.
O tym, jak ważne jest zgromadzenie odpowiednich dokumentów, dowodzi np. postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego Pierwszego Urzędu Skarbowego w Gdańsku z 27 czerwca 2007 r. (nr WP/415-59/2007). W interpretacji tej, odpowiadając na pytanie podatniczki, naczelnik urzędu stwierdził, że nie może ona odliczyć wydatków na zakup leków, indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności z uwagi na niespełnienie wymogu art. 26 ustawy o PIT, a zatem dlatego, że nie posiadała dokumentów potwierdzających poniesienie przedmiotowych wydatków.
PRZYKŁAD:PRZYJACIÓŁKA NA UTRZYMANIU
Podatniczka przyjęła na utrzymanie niepełnosprawną przyjaciółkę i jej małoletnią córkę. Przyjaciółka z tytułu renty otrzymuje około 7200 zł rocznie. Córka przyjaciółki nie ma żadnego dochodu. Podatniczka finansuje obydwu przyjętym na utrzymanie osobom potrzebne leki i opłaca zabiegi rehabilitacyjne. Mimo że dochody przyjaciółki są niższe niż 9120 zł, wydatków na jej rehabilitację podatniczka nie odliczy od swojego dochodu. Ustawa o PIT mówi, że podatnik, który sam nie jest osobą niepełnosprawną, z ulgi rehabilitacyjnej może skorzystać tylko wtedy, gdy na jego utrzymaniu pozostają takie osoby niepełnosprawne, jak: małżonek, dzieci własne i przysposobione (czyli adoptowane), dzieci obce przyjęte na wychowanie, pasierbowie, rodzice, rodzice małżonka, rodzeństwo, ojczym, macocha, zięciowie i synowe. Podobnie wygląda sprawa córki przyjaciółki. Co prawda można odliczyć wydatki dotyczące niepełnosprawnych dzieci obcych, ale tylko takich, które podatnik wziął na wychowanie. Tymczasem podatniczka tylko pomaga córce przyjaciółki, ale jej nie wychowuje.
PRZYKŁAD:DOCHÓD OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ
Podatnik ma na utrzymaniu niepełnosprawną córkę. Przez część 2007 roku córka była zatrudniona na podstawie umowy o pracę. Uzyskane przez nią wynagrodzenie brutto za cały okres pracy wyniosło 24 000 zł. W takim przypadku dochodem córki podatnika uwzględnianym dla potrzeb określenia jego prawa do ulg rehabilitacyjnych jest kwota 24 000 zł pomniejszona o pracownicze koszty uzyskania przychodów. Niestety nawet po odjęciu tych kosztów, dochód córki jest wyższy od obowiązującego w 2007 roku limitu. To zaś oznacza, że podatnik nie ma prawa do korzystania z ulg.
PRZYKŁAD:KONSEKWENCJE BRAKU DOKUMENTÓW
Podatnik jest osobą niepełnosprawną zaliczoną do I grupy inwalidztwa. W 2007 roku poniósł on wydatki na zakupu leków, kul, laski, opłacenie zabiegów rehabilitacyjnych. Wydatki te chciałby odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej w zeznaniu składanym za 2007 rok. Podatnik nie posiada jednak dokumentów poniesienia tych wydatków. Odliczenie nie będzie zatem możliwe. Z nielicznymi wyjątkami dotyczącymi tych wydatków rehabilitacyjnych, które są limitowane, podstawą odliczenia wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne, jest posiadanie dowodu poniesienia tych wydatków. Wydatki, które chciałby odliczyć podatnik, są wydatkami nielimitowanymi, które wymagają udokumentowania. W tym przypadku brak dokumentów potwierdzających poniesienie wydatków na wymienione przez podatnika zakupy oznacza, że nie będzie on mógł ich odliczyć.