Renowację budynków i budowli trzeba rozliczyć według 23-proc. stawki VAT. Taka działalność nie ma w sobie niczego kreatywnego – stwierdził dyrektor KIS.
We wniosku o interpretację konserwator zabytków podkreślił, że przy każdej renowacji wykonuje zarówno czynności typowo techniczne, jak i twórcze, polegające m.in. na rekonstrukcji całych fragmentów malowideł i rzeźb. Za czynności techniczne dostaje zwykłe wynagrodzenie, które jest opodatkowane VAT, i konserwator tego nie kwestionował. Sądził natomiast, że skoro za pozostałe prace twórcze otrzymuje honorarium, to powinno być ono zwolnione z podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy o VAT.
Dyrektor KIS uznał jednak, że w renowacji zabytków nie ma niczego twórczego, a więc konserwator musi również od honorarium zapłacić 23 proc. VAT. Odwołał się do wyroku Sądu Najwyższego z 25 stycznia 2006 r. (sygn. akt I CK 231/05), z którego wynika, że nie „każdy proces intelektualny” prowadzi do powstania nowego dzieła, a działalność twórcza powinna prowadzić do powstania jego nowych elementów. Nie dotyczy to więc renowacji zabytku, bo w jej rezultacie nie powstaje żadna nowość, a dochodzi jedynie do odtworzenia poprzedniego stanu budynku. Brak tu więc indywidualnego, kreatywnego działania, przez co konserwator nie jest twórcą – stwierdził dyrektor KIS.
Takie stanowisko fiskusa nie uwzględnia jednak korzystnych dla konserwatorów zabytków orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego. Wynika z nich, że niektóre prace renowacyjne mogą mieć charakter twórczy (m.in. wyroki z 31 stycznia 2018 r., sygn. akt I FSK 588/16, z 11 maja 2017 r., sygn. akt I FSK 1649/15 i z 9 listopada 2016 r., sygn. akt I FSK 558/15).

W wyroku z 31 stycznia 2018 r. NSA podkreślił jednak, że zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b nie dotyczy przypadków, gdy prace konserwatorskie i restauratorskie obejmują jedynie czynności o charakterze czysto technicznym. Usługi konserwatorskie i restauratorskie są zwolnione tylko, jeśli mają charakter działalności twórczej i charakteryzują się indywidualnością – orzekł NSA.

Interpretacja dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 15 marca 2018 r., nr 0115-KDIT1-1.4012.61.2018.1.RH