W jaki sposób rozliczyć zakup towaru z polskiego magazynu brytyjskiej firmy? Kiedy rozliczać korekty dotyczące wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów? Czy sprzedaż towaru wysyłanego do Wielkiej Brytanii na rzecz podatnika z państwa UE to eksport? Jaki kurs przeliczeniowy zastosować przy dokonywaniu wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów? Czy można odliczyć VAT z faktury dokumentującej zakup wiązanki pogrzebowej?
Polska spółka kupuje towar od firmy z siedzibą w Wielkiej Brytanii. Firma ta posiada zakład produkcyjny w Polsce, z którego dostarcza towary spółce. Firma brytyjska dokumentuje dostawy tych towarów fakturami z polskim VAT, na których umieszcza swój polski NIP. Czy brytyjska firma postępuje prawidłowo? Czy w związku z wystąpieniem Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej polska spółka powinna traktować zakupy wskazanych towarów jako import towarów?
Jedną z czynności podlegających opodatkowaniu VAT jest import towarów na terytorium kraju (art. 5 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT), czyli przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium Unii Europejskiej (art. 2 pkt 7 ustawy o VAT), którego miejsce – w świetle art. 26a ustawy o VAT – znajduje się na terytorium Polski. W przedstawionej sytuacji nabywane przez spółkę towary nie są przywożone z terytorium państwa trzeciego, lecz z Polski. W konsekwencji we wskazanej sytuacji w żadnym razie nie ma miejsca import towarów.
Jednocześnie należy wyjaśnić, że rejestracja firmy brytyjskiej jako podatnika VAT w Polsce wyłącza obowiązek rozliczania VAT z tytułu przedmiotowych dostaw przez spółkę w ramach mechanizmu odwrotnego obciążenia (art. 17 ust. 1 pkt 5 lit. a ustawy o VAT). A zatem podatnikiem VAT z tytułu tych dostaw towarów (będących dostawami towarów na terytorium kraju, a więc podlegających opodatkowaniu VAT w Polsce) jest brytyjska firma, a w konsekwencji dostawy te powinny być przez nią dokumentowane polskimi fakturami z VAT naliczanym według stawki krajowej (zapewne 23 proc.).
Brytyjska firma postępuje zatem prawidłowo, wystawiając w omawianej sytuacji faktury z polskim VAT. Jednocześnie dla spółki zakupy dokumentowane tymi fakturami nie różnią się od innych zakupów krajowych, w szczególności spółce na zasadach ogólnych przysługuje prawo do odliczenia VAT z tych faktur.
Podstawa prawna
art. 2 pkt 7, art. 5 ust. 1 pkt 3, art. 17 ust. 1 pkt 5, art. 26a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 2419)
Kiedy na gruncie przepisów obowiązujących od 1 stycznia 2021 r. należy rozliczać korekty dotyczące wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów? Czy nadal należy to czynić w miesiącach otrzymania faktur korygujących?
Z art. 30a ust. 1 ustawy o VAT wynika, że do ustalenia podstawy opodatkowania w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (dalej: WNT) stosuje się odpowiednio art. 29a ust. 1–1b, 6, 7, 10, 11 i 17 ustawy o VAT. Przepis ten – jak widać – nie przewiduje odpowiedniego stosowania art. 29a ust. 13 ustawy o VAT, a więc przepisów dotyczących rozliczania faktur korygujących obniżających podstawę opodatkowania. W związku z tym dokonana z początkiem 2021 r. zmiana treści tego przepisu nie wpłynęła na sposób rozliczania faktur korygujących dotyczących WNT. W konsekwencji takie faktury korygujące nadal powinny być przez podatników rozliczane co do zasady w dacie otrzymania dokumentów korygujących od unijnych dostawców (aktualne w tym zakresie pozostają wyjaśnienia organów podatkowych wydawane na gruncie poprzednio obowiązujących przepisów, np. interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 30 sierpnia 2016 r., nr IPPP3/4512-492/16-2/PC).
Z art. 30a ust. 1 ustawy o VAT wynika natomiast odpowiednie stosowanie art. 29a ust. 17 ustawy o VAT, który dotyczy faktur korygujących podwyższających podstawę opodatkowania. W efekcie faktury korygujące podwyższające dotyczące WNT powinny być przez podatników rozliczane w okresach rozliczeniowych zaistnienia przyczyny korekty.
W świetle powyższego otrzymywane faktury korygujące (i dokumenty o podobnym charakterze) dotyczące WNT dzielą się na gruncie obecnych przepisów na:
1) faktury korygujące obniżające – takie faktury korygujące należy rozliczać zawsze w okresach rozliczeniowych ich otrzymania,
2) faktury korygujące podwyższające wystawiane z przyczyn istniejących od początku – takie faktury należy zawsze rozliczać wstecznie (także w przypadku otrzymania tych faktur korygujących z dużym opóźnieniem),
3) faktury korygujące podwyższające wystawiane z przyczyn powstałych później – takie faktury korygujące należy rozliczać w okresach rozliczeniowych, w których powstała przyczyna korekty.
Podstawa prawna
art. 29a, art. 30a ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 2419)
Polski podatnik sprzedał towar dla hiszpańskiej firmy zarejestrowanej jako podatnik VAT UE, jednak towar nie jest wysyłany z Polski do Hiszpanii, lecz do Wielkiej Brytanii. Czy taką sprzedaż należy potraktować jako wewnątrzwspólnotową dostawę towarów czy eksport?
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT jedną z czynności podlegających w Polsce opodatkowaniu VAT jest wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (dalej: WDT). Do WDT dochodzić może przede wszystkim na skutek dostaw towarów wywożonych z terytorium kraju na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju (art. 13 ust. 1 ustawy o VAT).
W przedstawionej sytuacji warunek ten jest spełniony tylko wtedy, gdy towar wysyłany jest do Irlandii Północnej. Od 1 stycznia 2021 r. w obrocie towarowym Irlandia Północna jest bowiem traktowana nadal jako terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej. A zatem jeżeli przedmiotowy towar jest wysyłany do Irlandii Północnej, to jego dostawa może stanowić WDT (jeżeli spełnione są również pozostałe warunki wynikające z art. 13 ustawy o VAT). W przeciwnym razie (np. jeżeli towar jest wysyłany do Anglii) wskazana dostawa nie stanowi WDT, gdyż od 1 stycznia 2021 r. (z upływem okresu przejściowego) terytorium Wielkiej Brytanii (za wyjątkiem – w zakresie obrotu towarowego – terytorium Irlandii Północnej) nie jest traktowane jako terytorium państwa członkowskiego. A zatem jeżeli przedmiotowy towar jest wysyłany do innej części Wielkiej Brytanii niż Irlandia Północna, to jego dostawa nie może stanowić WDT. Dostawa ta może natomiast stanowić eksport towarów (zob. art. 2 pkt 8 ustawy o VAT).
Bez znaczenia z punktu widzenia udzielonej odpowiedzi pozostaje to, że nabywcą jest hiszpański podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT UE. Fakt, że nabywcą jest podatnik VAT UE z innego państwa członkowskiego, nie powoduje, że dostawa dokonywana poza terytorium Unii Europejskiej może stanowić WDT.
Podstawa prawna
art. 2 pkt 8, art. 5 ust. 1 pkt 5, art. 13 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 2419)
Spółka z o.o. wybrała stosowanie dla celów VAT kursów przeliczeniowych właściwych dla celów podatku dochodowego. Spółka ta 9 lutego 2021 r. wydała towar będący przedmiotem WDT, a 11 lutego 2021 r. wystawiła fakturę w euro dokumentującą tę dostawę. Czy w tej sytuacji do przeliczenia kwoty z faktury dla celów VAT spółka powinna zastosować kurs średni euro ogłoszony przez Narodowy Bank Polski 8 lutego 2021 r.?
W art. 31a ustawy o VAT określone są obowiązujące na gruncie VAT zasady przeliczania na złote wyrażonych w walucie obcej kwot stosowanych do określenia podstawy opodatkowania. Do końca 2020 r. podatnicy obowiązani byli stosować zasady określone tymi przepisami odrębnie od zasad dokonywania przeliczeń stosowanych dla celów przepisów o podatku dochodowym.
Z początkiem 2021 r. stan prawny uległ zmianie, gdyż dodane zostały przepisy umożliwiające podatnikom stosowanie dla celów VAT kursów przeliczeniowych właściwych do rozliczenia danej transakcji na gruncie przepisów o podatku dochodowym (art. 31a ust. 2a ustawy o VAT). Nie dotyczy to jednak transakcji niepodlegających przeliczeniu zgodnie z zasadami stosowanymi w podatku dochodowym, np. WNT czy importu usług. W takich przypadkach podatnicy nadal są bezwzględnie obowiązani stosować podstawowe zasady dokonywania przeliczeń VAT (art. 31a ust. 2d ustawy o VAT). Rozwiązanie to zostało wprowadzone na zasadzie dobrowolności, tj. podatnicy mają prawo, lecz nie obowiązek stosowania nowych zasad dokonywania przeliczeń. Jednakże podatnicy, którzy wybiorą stosowanie tych zasad, mają obowiązek ich stosowania przez co najmniej 12 kolejnych miesięcy, licząc od początku miesiąca, w którym je wybrali (zob. art. 31a ust. 2b ustawy o VAT). Po takiej rezygnacji podatnicy przez kolejne 12 miesięcy obowiązani są stosować podstawowe zasady dokonywania przeliczeń VAT, tj. zasady określone w art. 31a ust. 1 lub 2 ustawy o VAT (zob. art. 31a ust. 2c ustawy o VAT).
Kursy przeliczeniowe właściwe do rozliczenia danej transakcji na gruncie przepisów o podatku dochodowym mogą więc być stosowane m.in. przy dokonywaniu WDT. Jednocześnie w przedstawionej sytuacji kursem przeliczeniowym stosowanym na gruncie przepisów o podatku dochodowym jest kurs średni euro ogłoszony przez NBP 8 lutego 2021 r., tj. w ostatnim dniu roboczym poprzedzającym dzień uzyskania przychodu (art. 12 ust. 2 w zw. z art. 12 ust. 3a ustawy o CIT). Powoduje to, że ten właśnie kurs powinien zastosować podatnik, o którym mowa, do przeliczenia kwoty z faktury dla celów VAT (a nie kurs średni waluty obcej ogłoszony przez NBP 10 lutego 2021 r. lub odpowiedni kurs opublikowany przez Europejski Bank Centralny, jak rzecz się miałaby przy stosowaniu standardowych zasad dokonywania przeliczeń dla celów VAT).
Podstawa prawna
art. 31a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 2419)
art. 12 ust. 2 w zw. z art. 12 ust. 3a ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1406; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 255)
Podatnik kupił wiązankę na pogrzeb zmarłego pracownika. Czy może odliczyć VAT z faktury dokumentującej zakup tej wiązanki?
Prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje przede wszystkim w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane przez podatników do wykonywania czynności opodatkowanych (art. 86 ust. 1 ustawy o VAT). Pojawia się pytanie, czy w świetle tego przepisu możliwe jest odliczanie podatku naliczonego przy nabywaniu wiązanek pogrzebowych i wieńców dla zmarłych pracowników.
W przeszłości można się było spotkać z wyjaśnieniami organów podatkowych dopuszczających taką możliwość (np. interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 18 grudnia 2013 r., nr IPTPP2/443-751/13-4/JN, czy interpretacja indywidualna dyrektora IS w Bydgoszczy z 26 czerwca 2014 r., nr ITPP1/443-423/14/DM). Z czasem jednak organy podatkowe zmieniły reprezentowane w tej kwestii stanowisko i obecnie najczęściej odmawiają podatnikom możliwości odliczania VAT przy nabywaniu wiązanek pogrzebowych i wieńców dla zmarłych pracowników (np. interpretacja indywidualna dyrektora IS w Poznaniu z 22 lipca 2015 r., nr ILPP1/4512-1-295/15-4/MD, czy interpretacja indywidualna dyrektora IS w Łodzi z 16 stycznia 2017 r., nr 1061-IPTPP1.4512.648.2016.1.MW).
Prawidłowość tego stanowiska potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 19 sierpnia 2020 r. (sygn. akt I FSK 7/18), stwierdzając, że „należy zgodzić się z organem, że wydatki związane z udziałem w uroczystościach pogrzebowych nie pozostają w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą, mimo że wynikają z prowadzonej wewnętrznej polityki kadrowej oraz dobrego zwyczaju. Mają bezpośredni i jednoznaczny związek z czynnościami niepodlegającymi VAT, więc nie ma możliwości doszukiwania się ich pośredniego wpływu na prowadzoną działalność opodatkowaną. Taki związek jest zbyt mało konkretny w porównaniu do jednoznacznego powiązania tych wydatków z czynnościami niepodlegającymi opodatkowaniu”. Prowadzi to do wniosku, że podatnikowi w przedstawionej sytuacji nie przysługuje prawo do odliczenia VAT ze wskazanej faktury dokumentującej zakup wiązanki pogrzebowej.
Podstawa prawna
art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 2419)
