Jak po zmianach wchodzących w życie od października ujmować w ewidencji sprzedaż w procedurze VAT marża?
Która stawka VAT obowiązuje dla opłat za parking ponoszonych przez osoby jednocześnie wynajmujące mieszkanie?
Czy uregulowanie części faktury w drodze potrącenia ustawowego narusza obowiązek dokonania płatności w split paymencie?
Dokonuję sprzedaży w procedurze VAT marża, w związku z czym wystawiam faktury VAT marża. Taką sprzedaż rejestruję też w kasie fiskalnej. Czy w ewidencji ujmuję raport fiskalny, czy fakturę? Jeżeli fakturę, to czy z oznaczeniem „FP”?
W przepisach rozporządzenia z 15 października 2019 r. minister wskazał, że w ewidencji sprzedaży VAT należy uwzględnić wartość sprzedaży bez podatku (netto) oraz wysokość podatku należnego, w podziale na stawki podatku oraz sprzedaż zwolnioną od podatku, wynikające ze zbiorczych informacji z ewidencji sprzedaży, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy o VAT. Oczywiście taki zbiorczy raport powinien być oznaczony w rejestrze sprzedaży, a następnie w JPK_V7M lub JPK_V7K jako „RO”. Dodatkowo w wydanej przez resort finansów „Broszurze informacyjnej dotyczącej struktury JPK_VAT z deklaracją” została zamieszczona informacja, że: „Sprzedaż ewidencjonowaną przy użyciu kasy rejestrującej oraz sprzedaż nieudokumentowaną fakturami i nieobjętą obowiązkiem prowadzenia ewidencji sprzedaży przy użyciu kasy rejestrującej należy wykazać w ewidencji w wysokościach zbiorczych w podziale na stawki podatku oraz sprzedaż zwolnioną od podatku”. Faktury wystawione do takiej sprzedaży są ujmowane w ewidencji VAT z oznaczeniem „FP”.
Jednak mimo takiego brzmienia przepisów oraz wyraźnej wskazówki zamieszczonej w broszurze informacyjnej podatnik dokonujący sprzedaży opodatkowanej według procedury VAT marża musi zastosować inną metodę ewidencjonowania sprzedaży. Trzeba bowiem przypomnieć, że podatnicy prowadzący ewidencję sprzedaży, u których podstawą opodatkowania jest kwota prowizji lub inna postać wynagrodzenia za wykonywane usługi w ramach umowy agencyjnej, zlecenia, pośrednictwa lub innej umowy o podobnym charakterze, albo marża, ewidencjonują – na potrzeby obliczenia osiąganej przez nich wysokości podstawy opodatkowania i podatku należnego – całą wartość sprzedaży własnej oraz prowadzonej na rzecz lub w imieniu innych podatników. W przepisach wykonawczych dotyczących fiskalizacji w kasach rejestrujących prawodawca wskazał, że ujmując w kasie sprzedaż opodatkowaną VAT marża, podatnik powinien posługiwać się tzw. zerem technicznym. Wynika to z faktu, że marża podlegająca opodatkowaniu VAT w przypadku takiej transakcji, a co za tym idzie i kwota VAT, to wyłącznie sprawa pomiędzy podatnikiem a fiskusem. Informacje takie nie są ujawniane nabywcy.
Skoro zatem fiskalizując w kasie sprzedaż VAT marża, podatnik stosuje stawkę VAT 0 proc. (zero techniczne) i faktycznie prezentuje wyłącznie kwotę brutto, do zapłaty przez nabywcę, to ujmując taką sprzedaż w rejestrze sprzedaży VAT, podatnik nie posłuży się dobowym ani miesięcznym raportem kasowym „RO”. Pozostaje zatem uwzględnienie sprzedaży opodatkowanej VAT marża na podstawie faktury VAT marża lub dowodu wewnętrznego „WEW”. Przy czym – w moim przekonaniu – jeżeli podatnik wystawił fakturę VAT marża, to powinien ten dokumenty ujawnić w ewidencji sprzedaży VAT. Przy czym jako podstawa opodatkowania – w pozycji właściwej według mającej zastosowanie stawki – wykazywana jest marża netto obliczona metodą w stu z kwoty marży wyliczonej w wyniku pomniejszenia kwoty należnej o kwotę brutto zakupów. Oczywiście kwota VAT wyliczona od takiej marży prezentowana jest w odpowiednim według stawki VAT polu ewidencji. W takim przypadku, nawet jeżeli sprzedaż była „nabita na kasę” (ale z zerem technicznym), uwzględniona w ewidencji sprzedaży faktura VAT marża nie może być oznaczona jako „FP”. ©℗
Podstawa prawna
• art. 111 ust. 1 i 3b, art. 119, art. 120 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1106)
• par. 10 ust. 1 pkt 7, 8 oraz ust. 5 rozporządzenia ministra finansów, inwestycji i rozwoju z 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (Dz.U. poz. 1988; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1127)
• par. 6 ust. 1 pkt 5 lit. f rozporządzenia ministra finansów z 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz.U. poz. 816; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 732)
Podatnik nabył lokal mieszkalny w celu świadczenia usług wynajmu krótkoterminowego, opodatkowanych VAT według stawki 8 proc. Kupił on również miejsce parkingowe w garażu podziemnym, które będzie za dodatkową opłatą udostępniane osobom wynajmującym mieszkanie. Czy w takim przypadku opłata za miejsce parkingowe jest opodatkowana VAT według stawki 8 proc. czy 23 proc.? Czy ma znaczenie to, czy opłata ta zostanie wykazana w odrębnej pozycji faktury wystawianej klientowi?
Nie zawsze świadczenia wykonywane przez podatników mają charakter jednolity. Często bywa, że świadczenia składają się z pewnej grupy czynności. W takich przypadkach pojawiają się wątpliwości, czy czynności te należy traktować łącznie (jako jedno świadczenie o charakterze kompleksowym składające się z czynności zasadniczej oraz czynności pomocniczych), czy odrębnie (jako dwa lub więcej świadczeń).
Z orzecznictwa wynika m.in., że czynność należy uznać za pomocniczą, jeśli nie stanowi ona celu samego w sobie, lecz jest środkiem do pełnego zrealizowania lub wykorzystania czynności zasadniczej (zob. wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 25 lutego 1999 r., sygn. C-349/96 czy wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 1 sierpnia 2019 r., sygn. akt I SA/Kr 609/19). W mojej ocenie tak właśnie jest w przypadku udostępniania miejsca parkingowego osobie korzystającej z usługi wynajmu krótkoterminowego mieszkania, gdyż jest to sytuacja, w której czynność (tj. udostępnienie miejsca parkingowego) nie stanowi celu samego w sobie, lecz jest środkiem do pełnego zrealizowania lub wykorzystania czynności zasadniczej (tj. usługi wynajmu krótkoterminowego mieszkania).
Dlatego opłaty za parking ponoszone przez klientów korzystających z wynajmu krótkoterminowego stanowić będą element kompleksowej usługi wynajmu krótkoterminowego, opodatkowanej VAT według stawki 8 proc. Co istotne, według mnie będzie tak nie tylko wówczas, gdy opłaty te nie będą wykazywane w odrębnej pozycji faktury, ale również w przypadkach, gdy opłaty te będą w ten sposób wykazywane na fakturach. Odrębne wykazywanie na fakturach kosztów, którymi obciążani są nabywcy towarów lub usługobiorcy (co poniekąd stanowi błąd – zob. przykładowo interpretację indywidualną dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 4 sierpnia 2017 r., nr 0112-KDIL1-3.4012.194.2017.2.AP), nie wyłącza bowiem ani stosowania wskazanych zasad, ani art. 29a ust. 6 pkt 2 ustawy o VAT, który stanowi, że podstawa opodatkowania obejmuje koszty dodatkowe pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.
A zatem uważam, że w przypadkach gdy wynajem miejsca parkingowego następować będzie łącznie z krótkoterminowym wynajmem lokalu, świadczenie usługi wynajmu miejsca parkingowego zawsze będzie opodatkowane VAT według stawki 8 proc. (nawet w przypadku wykazywania opłat za parking w odrębnej pozycji faktury). Wynajem tego miejsca parkingowego będzie natomiast opodatkowany VAT według stawki 23 proc. tylko wtedy, gdy mieć będzie charakter usługi świadczonej samodzielnie (a więc jeżeli nabywcą tej usługi nie będzie osoba aktualnie korzystająca z usługi wynajmu krótkoterminowego mieszkania).
Zastrzec jednak należy, że omawiana kwestia nie jest całkowicie oczywista, o czym świadczy interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 28 kwietnia 2017 r. (nr 0461-ITPP1.4512.80.2017.2.EA), w której czytamy, że „w opisanym przypadku mamy do czynienia z odrębnymi świadczeniami, które należy opodatkować wg stawek VAT właściwych dla poszczególnych, oferowanych świadczeń – tj. usługę zakwaterowania w lokalu mieszkalnym wg stawki VAT w wysokości 8 proc. (…), a dodatkową usługę najmu miejsca postojowego wg stawki podstawowej 23 proc. właściwej dla tej usługi”. Jednak interpretacja ta dotyczyła wynajmu lokalu mieszkalnego oraz miejsca postojowego na rzecz firmy pośredniczącej w wynajmie tego lokalu wraz z miejscem postojowym. Jest to sytuacja istotnie odmienna od omawianej, co według mnie powoduje, że przytoczona interpretacja nie ma odpowiedniego zastosowania w przedstawionym stanie faktycznym. Pewność w tej kwestii podatnik może uzyskać tylko w jeden sposób, a mianowicie występując z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej. ©℗
Podstawa prawna
• art. 29a, art. 41, art. 146aa ust. 1 pkt 1 i 2, poz. 47 załącznika nr 3 do ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1106)
Spółka X otrzymała od kontrahenta Y fakturę, którą była zobowiązana uregulować z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności (ponieważ faktura była na kwotę ponad 15 tys. zł i dotyczyła towarów z załącznika nr 15 do ustawy o VAT). Fakturę tę spółka zamierza opłacić z zastosowaniem split paymentu w części przekraczającej wierzytelność przysługującą spółce wobec kontrahenta Y, w pozostałej zaś części – po upływie terminu płatności wspomnianej wierzytelności oraz zobowiązania spółki wobec kontrahenta Y – uregulować w drodze potrącenia. Czy spółka postąpi prawidłowo? Czy w tej sytuacji spółce grozi jednak wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów kwoty wynikającej z otrzymanej faktury?
Regulacje określające obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności (art. 108a ust. 1a ustawy o VAT) weszły w życie 1 listopada 2019 r. Przepisu nakładającego ten obowiązek nie stosuje się jednak – w zakresie, w jakim kwoty są potrącane – w przypadku dokonania potrącenia, o którym mowa w art. 498 kodeksu cywilnego (art. 108a ust. 1d ustawy o VAT).
Zauważyć jednak należy, że przedmiotem potrącenia, o którym mowa w art. 498 kodeksu cywilnego (tzw. potrącenia ustawowego), mogą być wyłącznie wierzytelności wymagalne (czyli te, których termin zapłaty już upłynął). W praktyce obrotu gospodarczego potrącane są zaś najczęściej wierzytelności, które jeszcze nie są wymagalne (tzw. potrącenie umowne). W mojej ocenie wskazane wyłączenie stosowania mechanizmu podzielonej płatności powinno mieć zastosowanie również w przypadku dokonywania takich potrąceń (kompensat), jednak organy podatkowe reprezentują w tej kwestii (na razie) odmienne stanowisko (zob. interpretację indywidualną dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 19 czerwca 2020 r., nr 0114-KDIP1-1.4012.161.2019.2.JO).
Wątpliwości te nie dotyczą jednak omawianej sytuacji, gdyż – jak wynika z treści pytania – potrącenia spółka X dokona po upływie terminu obu wierzytelności, a więc będzie to potrącenie ustawowe. Powoduje to, że w potrąconej części spółka X nie będzie miała obowiązku dokonania płatności z zastosowaniem split paymentu.
W przedstawionej sytuacji jak najbardziej prawidłowe będzie zatem zapłacenie przez spółkę X z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności jedynie nadwyżki kwoty ponad kwotę potrąconą. W takim przypadku spółka X nie naruszy przepisów o obowiązku dokonywania płatności z zastosowaniem split paymentu i nie znajdzie zastosowania wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów ze względu na dokonanie płatności z naruszeniem tego obowiązku, o którym mowa w art. 22p ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT oraz w art. 15d ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT.
Podstawa prawna
• art. 108a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1106)
• art. 22p ust. 1 pkt 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1426; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1565)
• art. 15d ust. 1 pkt 3 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1406; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1565)