Firma kupiła mieszkanie na wynajem i zamierza zamówić u stolarza wykonanie zabudowy meblowej. Jaką stawkę VAT powinien w tym przypadku zastosować stolarz na fakturze?
Na podstawie art. 41 ust. 2 w zw. z art. 41 ust. 12 w zw. z art. 146aa pkt 2 ustawy o VAT obniżoną stawkę VAT 8 proc. stosuje się do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym. Naczelny Sąd Administracyjny podjął 24 czerwca 2013 r. uchwałę (sygn. akt I FPS 2/13), w której stwierdził, że „świadczenie kompleksowe polegające na zaprojektowaniu, dopasowaniu oraz montażu komponentów w sposób tworzący wraz z elementami konstrukcyjnymi obiektu budowlanego lub jego części trwałą zabudowę meblową, wykonywane w obiektach budowlanych zaliczanych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym stanowi usługę modernizacji opodatkowaną stawką obniżoną podatku od towarów i usług”.
Niestety uchwała ta nie usunęła wszelkich wątpliwości, gdyż NSA nie wskazał, kiedy zabudowę meblową można uznać za trwałą. Dlatego też minister finansów w interpretacji ogólnej z 31 marca 2014 r. (nr PT10/033/5/133/WLI/14/RD30577) zajął niekorzystne w istocie dla podatników stanowisko, że „aby wykonane na wymiar do konkretnego budynku lub lokalu i trwale powiązane z jego elementami komponenty meblowe stanowiły trwałą zabudowę meblową, nie mogą one (na potrzeby uznania ich za „modernizację” w VAT) funkcjonować w obrocie tak, jak to ma miejsce w przypadku mebli „wolnostojących”. Obniżona stawka podatku nie może zatem znaleźć zastosowania w sytuacji, gdy wykonana, nawet według indywidualnego projektu, zabudowa meblowa jest przytwierdzana do ściany lub podłogi jedynie w sposób, który może być również stosowany przy montażu mebli „wolnostojących” (np. „zakotwiczenie” za pomocą kołków lub listew montażowych), co skutkuje możliwością demontażu tej zabudowy bez uszkodzenia samej zabudowy, jak i konstrukcji budynku/lokalu (elementy mogą być bez uszkodzenia tego budynku/lokalu przeniesione, przy czym za uszkodzenie nie można uznać pozostawienia w ścianie lub podłodze np. otworów montażowych)”. Takie też stanowisko reprezentują najczęściej organy podatkowe (zob. np. interpretację indywidualną dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 26 września 2014 r., nr IPTPP1/443-482/14-4/MH czy interpretację indywidualną dyrektora IS w Warszawie z 9 października 2014 r., nr IPPP2/443-855/14-4/KOM).
Stanowisko fiskusa jest jednak niezgodne z wykładnią przyjmowaną przez sądy administracyjne, które prezentują bardziej liberalne podejście. Tytułem przykładu wskazać można wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 26 stycznia 2015 r. (sygn. akt III SA/Wa 240/15), w którym czytamy, że „w znaczeniu potrzebnym dla przedmiotowej kwalifikacji podatkowej «trwałość» zabudowy meblowej jest oderwana od faktycznego okresu wykorzystywania, lecz wynika, tak jak to wskazano, z jej zindywidualizowanego charakteru (dopasowania do konkretnego pomieszczenia) oraz odpowiedniego połączenia z elementami konstrukcyjnymi budynku, uniemożliwiającego przemieszczanie elementów zabudowy bez ich uprzedniego demontażu (rozłączenia z elementami obiektu budowlanego)”. Z kolei NSA w wyroku z 10 czerwca 2016 r. (sygn. akt I FSK 1796/14) orzekł, że „trwałość, o której mowa w uchwale o sygn. akt I FPS 1/14 na tle wykładni art. 41 ust. 12 w związku z ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (…), sprowadza się do wykorzystania tego rodzaju sposobów łączeń, które umożliwią powstanie z poszczególnych i różnych fizycznie elementów (...) zabudowy meblowej, którą cechować będzie trwałość w znaczeniu zapewnienia możliwej w danym miejscu – przez zespolenie z nim części meblowych – właściwej dla tej zabudowy funkcji użytkowej”.
A zatem w świetle stanowiska reprezentowanego najczęściej przez organy podatkowe stolarz może potraktować wykonywane czynności polegające na wykonaniu zabudowy meblowej jako świadczenie usługi opodatkowanej VAT według stawki 8 proc., o ile wykonane meble zostaną trwale połączone z lokalem mieszkalnym. Natomiast w świetle stanowiska reprezentowanego przez sądy administracyjne wystarczające dla zastosowania stawki 8 proc. jest, aby wykonane meble zostały zamontowane w sposób, który czyni niemożliwym ich wykorzystanie w innym miejscu. Wyjaśnienia organów podatkowych są jednak przez sądy administracyjne sukcesywnie uchylane. Powoduje to, że przyjęcie przez stolarza stanowiska reprezentowanego przez sądy administracyjne nie jest obarczone dużym ryzykiem.
Podstawa prawna
Art. 41 ust. 2 w zw. z art. 41 ust. 12 w zw. z art. 146aa pkt 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2174 ze zm.).
