Subskrybuj nas na Youtube
Moment powstania prawa do odliczenia podatku naliczonego może być uzależniony od otrzymania faktury – orzekł WSA w Warszawie.
/>
Z art. 86 ust. 10 ustawy o VAT wynika, że prawo do odliczenia podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług. Jednak w art. 86 ust. 10b przewidziano szczegółowe warunki, które muszą zostać spełnione, żeby można było odliczyć podatek naliczony. Zgodnie z tym przepisem prawo do odliczenia VAT powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę.
Regulacje unijne są podobne, choć nie identyczne. Artykuł 178 dyrektywy VAT nie warunkuje bowiem momentu odliczenia podatku od momentu otrzymania faktury. Wprowadza jedynie zasadę, zgodnie z którą w celu odliczenia VAT podatnik musi posiadać prawidłowo wystawioną fakturę.
W sprawie rozpatrzonej przez WSA chodziło o odliczenie podatku z faktur dokumentujących zakup energii i gazu. Spytała o to Izba Rozliczeniowa Giełd Towarowych, która rozlicza transakcje swoich członków. W związku z tym na fakturach widnieje zarówno jako nabywca, jak i sprzedawca, i tym samym zobowiązana jest do rozliczenia VAT naliczonego oraz należnego.
Jej wątpliwości dotyczyły wyłącznie VAT naliczonego, a konkretnie sytuacji, gdy faktury dokumentujące zakup w danym okresie rozliczeniowym (X) otrzymuje w kolejnym okresie rozliczeniowym (Y), jednak nie później niż w terminie, w którym składa deklarację VAT za okres X.
Izba była zdania, że może odliczyć VAT w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy w odniesieniu do nabytych towarów. Uważała więc, że VAT wynikający z faktury wystawionej np. w czerwcu i dotyczącej czerwca powinien zostać odliczony w tym samym okresie, z uwagi na to, że w tym samym okresie rozpoznany jest obowiązek podatkowy w odniesieniu do nabytych towarów.
Izba przekonywała, że bez znaczenia jest moment otrzymania faktury, o ile zostanie ona otrzymana nie później niż w momencie składania deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym ujmuje się przedmiotowe faktury dla celów VAT.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przypomniał jednak, że VAT można odliczyć nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę (interpretacja o sygn. 0114-KDIP4.4012.560.2019.2.EK).
Izba nie zgadzała się z taką wykładnią. Argumentowała, że system odliczeń ma na celu całkowite uwolnienie przedsiębiorcy od ciężaru VAT, a prawo do odliczenia nie powinno zależeć od spełnienia przesłanek formalnoprawnych, skoro spełnione zostały warunki materialnoprawne.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie nie podzielił jednak jej stanowiska. Uznał, że krajowe przepisy nie są niezgodne z unijną dyrektywą i nie naruszają zasady neutralności VAT.
‒ Podatnik nie traci w żadnym przypadku prawa do odliczenia i nie zostaje ostatecznie obciążony podatkiem należnym, ponieważ po otrzymaniu faktury wolno mu dokonać odliczenia. Tym samym nie można mówić o naruszeniu zasady neutralności VAT, a co najwyżej o pewnej niedogodności ‒ wyjaśniła sędzia Ewa Fiedorowicz.
Dodała, że przepisy unijnej dyrektywy dają państwom członkowskim swobodę w ustalaniu warunków formalnych warunkujących prawo do odliczenia VAT, o ile warunki te nie są nadmiernie uciążliwe.
Wyrok jest nieprawomocny.
OPINIA
Pozornie drobna różnica ma niebagatelne znaczenie
Tomasz Michalik, doradca podatkowy, partner w MDDP
Jeżeli ograniczymy się jedynie do samej ustawy oVAT, to wyrokowi nie można niczego zarzucić. Na gruncie ustawy prawo do odliczenia powstaje wrozliczeniu za okres, wktórym wodniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy (art. 86 ust. 10), ale nie wcześniej niż wrozliczeniu za okres, wktórym podatnik otrzymał fakturę (art. 86 ust. 10b pkt 1). Jeżeli więc podatnik kupił towary wsierpniu, ale fakturę otrzymał we wrześniu, to prawo do odliczenia powstaje dopiero wrozliczeniu za wrzesień.
Problem polega na tym, że dyrektywa VAT nie została wtej części poprawnie implementowana przez polskiego ustawodawcę. Rozdziela ona bowiem dwa elementy. Jeden to powstanie prawa do odliczenia podatku naliczonego. Prawo to powstaje wzwiązku zpowstaniem obowiązku podatkowego iw tej mierze art. 86 ust. 10 ustawy jest właściwą implementacją art. 167 dyrektywy.
Drugi element to przesłanki warunkujące skorzystanie zprawa do odliczenia podatku naliczonego. Wart. 178 lit. adyrektywy przewidziano, że warunkiem skorzystania ztego prawa wodniesieniu do transakcji krajowej jest posiadanie poprawnie wystawionej faktury. Tak więc dyrektywa nie warunkuje powstania prawa do odliczenia od otrzymania faktury; uprawnienie to powstaje automatycznie wwyniku dokonanej czynności opodatkowanej.
To pozornie drobna różnica, ale wistocie mająca dość fundamentalne znaczenie. Oznacza bowiem, że wświetle dyrektywy, jeżeli podatnik nabył towary wsierpniu, wówczas prawo do odliczenia podatku naliczonego powstało wsierpniu. Aponieważ warunkiem skorzystania ztego prawa jest posiadanie faktury, wzwiązku ztym, jeżeli podatnik kupił towar wsierpniu, aw momencie składania deklaracji rozliczeniowej za sierpień (np. we wrześniu) był wposiadaniu faktury, to na gruncie dyrektywy był uprawniony do odliczenia podatku naliczonego już za sierpień.
Tu właśnie ujawnia się konsekwencja błędnej implementacji tych regulacji dyrektywy isamą tę okoliczność sąd powinien był wziąć pod uwagę.
orzecznictwo
Wyrok WSA w Warszawie z 9 października 2020 r., sygn. akt III SA/Wa 2881/19. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
