Podatnik, który otworzył własną firmę i wykonuje zlecenie na rzecz byłego pracodawcy, przez dwa lata nie może korzystać z liniowego podatku dochodowego od osób fizycznych. Takie ograniczenie dotyczy jednak tylko osób zatrudnionych wcześniej na podstawie umowy o pracę.

Czy można skorzystać z podatku liniowego

Chcę od nowego roku przejść na samozatrudnienie. Będę dalej wykonywał to samo (naprawa kserokopiarek) na rzecz firmy, która mnie do tej pory zatrudniała. Czy mogę się rozliczać jako osoba prowadząca działalność gospodarczą i korzystać z podatku liniowego?
Nie
Nawet jeśli umowa o świadczenie usług na rzecz byłego pracodawcy zostanie zredagowana tak, iż wynikać z niej będzie, że jest pan przedsiębiorcą (osobą uzyskującą dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej), to w roku 2009 oraz kolejnym nie może pan korzystać z rozliczania dochodu z działalności gospodarczej według art. 30c ustawy PIT - w formie podatku o stałej wysokości 19 proc.
Zgodnie z tym przepisem, jeżeli podatnik, który wybrał sposób opodatkowania w formie podatku w stałej wysokości 19 proc., uzyska z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie lub z tytułu prawa do udziału w zysku spółki niemającej osobowości prawnej przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadających czynnościom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników wykonywał w roku poprzedzającym rok podatkowy, lub wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy, podatnik ten traci w roku podatkowym prawo do opodatkowania podatkiem liniowym i jest obowiązany do wpłacenia zaliczek od dochodu osiągniętego od początku roku, obliczonych przy zastosowaniu skali podatkowej oraz odsetek za zwłokę od zaległości z tytułu tych zaliczek.
Podstawa prawna
• Art. 10, 9a i 5a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Czy zleceniobiorca musi przejść na etat

Od dwóch lat działam na rzecz byłego pracodawcy, ale nie mam zarejestrowanej działalności gospodarczej (co pół roku podpisuję umowę zlecenia). Czy w końcu będę musiała wrócić na etat?
Nie
Co prawda inspekcja pracy może kwestionować zasadność zatrudniania na podstawie umowy cywilnej zamiast etatu, ale w ostatnim czasie zmieniła się linia orzecznictwa sądów pracy. Generalnie uznają one, że to, czy strony wiążą się umowa o pracę czy umową cywilną (zlecenia lub o dzieło), wynika wyłącznie ze zgodnej woli obu stron.
W przypadku osoby wykonującej działalność osobiście, np. na podstawie umowy zlecenia, zleceniodawca jako płatnik powinien zawsze pobierać zaliczki na podatek od osób uzyskujących przychody z działalności wykonywanej osobiście. I tu się nic od nowego roku nie zmieni. Nadal zgodnie z art. 41 ustawy o podatku dochodowym osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności osobom z tytułu wykonywanej przez nie osobiście działalności, są obowiązane jako płatnicy pobierać zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 19 proc. należności pomniejszonej o koszty uzyskania przychodów oraz pomniejszonej o składki potrącone przez płatnika w danym miesiącu na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe. Zaliczkę taką zmniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne pobranej przez płatnika. Płatnicy nie są obowiązani do poboru zaliczek od wypłaconych należności z tytułu umów o dzieło lub umów zlecenia, jeżeli podatnik złoży oświadczenie, że wykonywane przez niego usługi wchodzą w zakres prowadzonej działalności gospodarczej.
Podstawa prawna
• Art. 13 i art. 41 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Czy można płacić obniżone składki

Od nowego roku przechodzę na samozatrudnienie. Zarejestrowałem działalność gospodarczą, w ramach której będę też wykonywał zlecenia na rzecz byłego pracodawcy. Wiem, że nie mogę skorzystać z podatku w wysokości 19 proc., ale czy mogę płacić składki na ZUS w obniżonej wysokości, skoro nigdy wcześniej nie prowadziłem działalności gospodarczej?
Nie
Sam fakt wykonywania zleceń w ramach rozpoczętej działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy pozbawia prawa do skorzystania z płacenia składek na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne według preferencyjnych zasad.
Powyższa zasada ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie ma zastosowania do osób, które już prowadzą działalność lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność. Ponadto jeśli wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.
Podstawa prawna
• Art. 18a. ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. nr 137, poz. 887 z późn. zm.).

Czy zlecenie pozwala na podatek liniowy

Od nowego roku chcę rozpocząć działalność gospodarczą. W jej ramach będę wykonywała te same czynności co poprzednio, z tym że nie byłam pracownikiem, ale zleceniobiorcą. Czy to oznacza, że będę mogła skorzystać z podatku liniowego od działalności gospodarczej?
Tak
Zgodnie z art. 30c ustawy PIT, jeśli podatnik, który wybrał sposób opodatkowania w formie podatku w stałej wysokości 19 proc. uzyska z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie lub z tytułu prawa do udziału w zysku spółki niemającej osobowości prawnej przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadających czynnościom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników wykonywał w roku poprzedzającym rok podatkowy, lub wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy, podatnik ten traci w roku podatkowym prawo do opodatkowania podatkiem liniowym i jest obowiązany do wpłacenia zaliczek od dochodu osiągniętego od początku roku, obliczonych przy zastosowaniu skali podatkowej oraz odsetek za zwłokę od zaległości z tytułu tych zaliczek.
Natomiast nie jest przeszkodą do korzystania z podatku w wysokości 19 proc. wcześniejsze (a nawet równoległe) realizowanie umów zlecenia.
Podstawa prawna
• Art. 9a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Czy można skorzystać z ryczałtu

Od 1 stycznia 2008 r. prowadzę działalność gospodarczą i korzystam z karty podatkowej. W ramach działalności wykonuję zlecenia na rzecz byłego pracodawcy, z którym rozwiązałem umowę o pracę 31 grudnia 2007 r. Czy w 2009 roku będę mógł wybrać ryczałt, jeżeli dalej będę wykonywał działalność na takich samych zasadach?
Tak
Opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie stosuje się do podatników rozpoczynających działalność samodzielnie lub w formie spółki, jeżeli podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników przed rozpoczęciem działalności w roku podatkowym lub w roku poprzedzającym rok podatkowy wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres działalności podatnika lub spółki.
Jeżeli podatnicy rozpoczynający działalność samodzielnie lub w formie spółki, którzy przed rozpoczęciem działalności w roku podatkowym lub w roku poprzedzającym rok podatkowy, wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres jego działalności lub działalności spółki, nie zamierzają wykonywać działalności na rzecz byłych lub obecnych pracodawców, mogą do dnia rozpoczęcia działalności, zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania podatnika o korzystaniu z opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.
W przypadku gdy podatnik lub spółka dokona sprzedaży towarów handlowych lub wyrobów lub uzyska przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, traci prawo do ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych i poczynając od dnia uzyskania tego przychodu do końca roku podatkowego opłaca podatek dochodowy na ogólnych zasadach.
W pana przypadku w 2009 roku nie będzie już spełniana przesłanka działania na rzecz byłego pracodawcy w okresie wykluczającym skorzystanie z ryczałtu, bo nie jest pan już ani podatnikiem rozpoczynającym działalność (działalność jest kontynuowana), ani nie był pracownikiem w roku poprzedzającym rok podatkowy (2008).
Podstawa prawna
• Art. 8 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. nr 144, poz. 930 z późn. zm.).

Czy może być solidarna odpowiedzialność

Czy w umowie z byłym pracodawcą, na rzecz którego wykonuję usługi w ramach samozatrudnienia, mogę zawrzeć warunek, że odpowiadam solidarnie ze spółką za wykonywane czynności?
Tak
Zasady określające powstanie odpowiedzialności solidarnej przewidują przepisy kodeksu cywilnego. Odpowiedzialność solidarna polega na tym, że kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników). Aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.
Zobowiązanie może być solidarne, chociażby każdy z dłużników był zobowiązany w sposób odmienny albo chociażby wspólny dłużnik był zobowiązany w sposób odmienny względem każdego z wierzycieli. Najważniejszy jednak przepis określa źródło powstania odpowiedzialności solidarnej. Kodeks cywilny stanowi, że zobowiązanie jest solidarne, jeżeli to wynika z ustawy lub z czynności prawnej. Czynnością prawną jest umowa zawarta pomiędzy podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą. Oznacza to, że możliwe jest w umowie między przedsiębiorcą prowadzącym działalność gospodarczą w ramach samozatrudnienia a zlecającym mu wykonanie czynności zawarcie klauzuli o odpowiedzialności solidarnej zlecającego i samozatrudnionego wobec osób trzecich (klientów).
Podstawa prawna
• Art. 5a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Czy można utracić prawo do podatku liniowego

Od połowy 2008 r. prowadzę działalność gospodarczą. Poprzednio pracowałem na etacie. Nie korzystam z podatku liniowego, bo moim kontrahentem jest były pracodawca. Czy w przyszłym roku będę mógł skorzystać z podatku liniowego, jeśli nie będę wykonywał zleceń na rzecz byłego pracodawcy? Czy by zrezygnować z podatku liniowego, gdy okaże się on nieopłacalny, wystarczy mi wystawienie jednej faktury byłemu pracodawcy?
Tak
Jednak wówczas pewną sankcją może być konieczność zapłacenia odsetek, gdyby okazało się, że zaliczki wyliczane według skali powinny być wyższe niż dla podatku liniowego.
Dochody osiągnięte przez podatników z pozarolniczej działalności gospodarczej co do zasady są opodatkowane według skali tabeli podatkowej, chyba że podatnicy złożą właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemny wniosek lub oświadczenie o zastosowanie form opodatkowania określonych w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym.
Podatnicy tacy mogą też wybrać sposób opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach określonych w art. 30c ustawy o PIT, czyli w formie podatku w stałej wysokości 19 proc. W tym przypadku są obowiązani do złożenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego do 20 stycznia roku podatkowego pisemnego oświadczenia o wyborze tego sposobu opodatkowania.
Gdy podatnik rozpoczyna prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego, takie oświadczenie musi złożyć do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia tej działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu.
Jeżeli podatnik, który wybrał podatek liniowy od działalności gospodarczej, uzyska z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie lub z tytułu prawa do udziału w zysku spółki niemającej osobowości prawnej przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadających czynnościom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników wykonywał w roku poprzedzającym rok podatkowy albo wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy, podatnik ten traci w roku podatkowym prawo do opodatkowania w sposób określony w art. 30c i jest obowiązany do wpłacenia zaliczek od dochodu osiągniętego od początku roku, obliczonych przy zastosowaniu skali podatkowej oraz odsetek za zwłokę od zaległości z tytułu tych zaliczek.
Podstawa prawna
• Art. 9a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176, z późn. zm.).