Podstawa opodatkowania w VAT to kwota należna z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług. Jakie konsekwencje podatkowe ma zmiana wysokości tej podstawy?
Najczęściej zmiana podstawy opodatkowania jest związana z obniżeniem ceny w wyniku np. udzielenia rabatu. Może jednak także ulec zwiększeniu np. przez podwyższenie ceny. Szczególnym przypadkiem, w którym kwota należna ustalona między stronami transakcji ulega zmianie, jest przypadek dotacji, subwencji lub dopłaty, którą uzyskał podatnik.
Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o VAT płatności te mogą zwiększyć podstawę opodatkowania jednak – co szczególnie ważne – wyłącznie w przypadku, gdy mają one bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Ten bezpośredni wpływ na cenę pojawi się przykładowo w sytuacji, gdy podmiot trzeci dopłaci wprost do ceny świadczonej usługi lub dostarczonego towaru.
Przykładem może być dopłata do cen biletów na imprezy kulturalne, która pozwala na zachowanie ceny biletu dla publiczności na niższym poziomie. W konsekwencji oznacza to także, że w przypadku wszelkich pozostałych dotacji otrzymywanych przez podatnika – a zatem takich, które nie mają w ogóle wpływu na cenę towarów lub usług, względnie wpływ ten jest jedynie pośredni – przepisy ustawy o VAT nie znajdą zastosowania. Tym samym nie będzie doliczana do podstawy opodatkowania np. dotacja do ogólnych kosztów działalności podatnika, albowiem jej wpływ na cenę dostarczanych towarów czy świadczonych usług, jeżeli w ogóle może zostać stwierdzony, ma tylko charakter pośredni.
Zatem podatnik w każdym przypadku, w którym otrzymuje dotacje lub opłaty o podobnym charakterze, musi rozstrzygnąć, czy mają one bezpośredni wpływ na cenę dostarczanych przez niego towarów lub usług, i w zależności od tego ująć je w podstawie opodatkowania wykonanych czynności lub nie. Dotacja staje się elementem podstawy opodatkowania tylko w tym jedynym przypadku, w którym jej otrzymanie ma bezpośredni wpływ na cenę czynności opodatkowanej.