Otrzymanie bonu w ramach wygranej związanej ze sprzedażą premiową jest zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych do 760 zł. Inaczej będzie przy otrzymaniu bonów w ramach prowadzonej firmy. Wtedy wartość bonu będzie opodatkowanym przychodem.
W zależności od formy przekazania i rodzaju oferowanego bonu z jego otrzymaniem będą wiązały się różne konsekwencje podatkowe. Bony mogą bowiem wręczać pracodawcy swoim pracownikom. Mogą być wygraną w konkursie, a także mogą być oferowane w transakcjach między podatnikami prowadzącymi działalność gospodarczą. Czasem wartość otrzymanego bonu będzie zwolniona z PIT. Czasem będzie przychodem podlegającym opodatkowaniu.

Karta od szefa

Wręczanie bonów przez pracodawców pracownikom to popularna forma wynagradzania pozapłacowego. Często zdarza się, że firmy swoim pracownikom oferują karty z pewnym limitem kwotowym, za który mogą dokonać zakupów w imieniu szefa, ale na swoją rzecz. Jak taki prezent od szefa rozliczyć podatkowo?
Otóż kwota limitu na karcie, z jakiego skorzysta pracownik, będzie jego przychodem, podlegającym opodatkowaniu PIT.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o PIT opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów zwolnionych z opodatkowania na mocy art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o PIT oraz dochodów, od których na podstawie Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
W konsekwencji w przypadku świadczeń otrzymywanych przez pracowników (czyli osoby pozostające w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy), które nie mieszczą się w zakresie któregokolwiek ze zwolnień przedmiotowych wymienionych w ustawie o PIT, jak również nie został od nich zaniechany pobór podatku, istnieje obowiązek zapłacenia podatku od ich wartości. Dla pracownika świadczenia te stanowią przychody ze stosunku pracy (stosunków pokrewnych). Przychodami ze stosunku pracy, stosunku służbowego, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy są bowiem wszelkie- go rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężna świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
PRZYKŁAD: OTRZYMANIE BONU PRZEZ SPÓŁKĘ
Spółka dokonuje w sieci handlowej zakupów związanych z prowadzoną działalnością. Po osiągnięciu określonego pułapu zakupów otrzymuje od sprzedawcy bon towarowy o określonej wartości nabywczej, który stanowi nagrodę motywującą do dalszej współpracy. Spółka dokonuje płatności tym bonem za kolejny zakup towarowy. Czy otrzymanie bonu powoduje powstanie obowiązku podatkowego po stronie nabywcy i udokumentowania go fakturą VAT?
Poza transakcją kupna-sprzedaży pomiędzy sprzedającym i kupującym nie doszło do rzeczywistego i odrębnego od tej transakcji świadczenia nabywcy na rzecz sprzedającego towary. Nie można więc twierdzić, że już w momencie dokonywania zakupu na określonym przez sprzedawcę poziomie wydawany nabywcy bon towarowy stanowił formę zapłaty za dokonaną jednocześnie przez tego nabywcę usługę. Ponadto istotne jest, że bon towarowy jest wyłącznie dowodem uprawniającym do otrzymania w oznaczonym terminie pewnych towarów, sumy pieniędzy lub usług. Zastępuje on zatem środki pieniężne, za które zwyczajowo nabywa się towary. Otrzymanie bonu towarowego nie powoduje, że po stronie podatnika następuje jakiekolwiek przysporzenie. W momencie dokonywania zakupów w określonej wysokości gwarantującej otrzymanie bonu podatnik zobowiązany jest do zapłaty całej kwoty za nabywany towar. Bon towarowy może być natomiast wykorzystany przez podatnika w przyszłości. Otrzymanie przez spółkę bonu towarowego, uprawniającego do nabycia przy kolejnych transakcjach towarów o wartości bonu, nie powoduje powstania obowiązku podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług i nie skutkuje obowiązkiem wystawienia faktury VAT.

Rzeczy i wygrane

Przepisy ustawy o PIT przewidują zwolnienie od podatku dla świadczeń rzeczowych na rzecz pracowników. Wolna od podatku jest wartość rzeczowych świadczeń otrzymywanych przez pracownika, sfinansowanych w całości ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych lub funduszy związków zawodowych - do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł. Jednak uwaga, ustawa o PIT zastrzega, że rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi.
W praktyce może się zdarzyć, że dana osoba wygra bon w loterii pieniężnej. W takim przypadku przepisy ustawy o PIT przewidują, że wolna od podatku dochodowego jest wartość wygranych w konkursach i grach organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja) oraz konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu, a także nagród związanych ze sprzedażą premiową - jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych lub nagród nie przekracza kwoty 760 zł. Ale tu też jest jedno ale... zwolnienie od podatku nagród związanych ze sprzedażą premiową nie dotyczy nagród otrzymanych przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego pozarolniczą działalnością gospodarczą, stanowiących przychód z tej działalności.
PRZYKŁAD: OBIADY DLA KLIENTÓW
W ramach prowadzonej akcji promocyjnej spółka będzie przekazywała nieodpłatnie za każdy zakup 200 litrów oleju napędowego talon (uprawniający do kupna obiadu w kwocie 15 zł). Czy wartość wydanego nieodpłatnie obiadu rodzi obowiązek podatkowy w PIT ?
Obowiązek w PIT nie powstanie. Wolna od podatku dochodowego jest wartość nieodpłatnych świadczeń w związku z promocją związaną z prowadzeniem przedsiębiorstwa, jeżeli jednorazowo wartość tych świadczeń nie przekracza 100 zł i nie jest dokonywane na rzecz pracownika i osoby pozostającej ze świadczeniodawcą w stosunku cywilnoprawnym.

Bony w firmie

Sprzedaż premiowa jest też częstą praktyką stosowaną przy prowadzeniu działalności gospodarczej. Przykładowo bony wydawane są o określonej wartości nabywczej, tym kontrahentom, którzy osiągnęli pewien procent zakupów. Wydanie bonu towarowego można więc potraktować jak sprzedaż premiową. Sprzedaż ta polega bowiem na uatrakcyjnieniu zakupu określonych towarów lub usług. Jest to transakcja, w ramach której obok sprzedaży towaru lub usługi dochodzi do wydania nagrody. Konstrukcja sprzedaży premiowej oparta jest na założeniu, że każdemu klientowi spełniającemu określone warunki, tzn. kupującemu określony towar lub towar o określonej wartości albo korzystającemu z określonych usług - wręczana jest nagroda. Taką nagrodą może być np. bon towarowy.
PRZYKŁAD: MOMENT POWSTANIA PRZYCHODU
Spółka zamierza wprowadzić nowy produkt w postaci elektronicznej karty podarunkowej. Karta ta będzie elektroniczną wersją papierowych bonów towarowych, wielokrotnego zastosowania. Czy moment powstania przychodu następuje w chwili otrzymania pieniędzy czy w momencie wymiany zgromadzonych środków pieniężnych?
Karta podarunkowa czy bon towarowy nie jest ani rzeczą, ani prawem majątkowym, nie mieści się także w pojęciu usługa. Zatem wydanie (sprzedaż) karty nie jest wydaniem towaru ani świadczeniem usługi.
Skoro przychód podatkowy powinien być rozpoznany w momencie wykonania usługi, wydania towaru, to nie może być rozpoznany powtórnie w momencie otrzymania zapłaty za kartę podarunkową. Otrzymaną zapłatę za kartę należy traktować jako zaliczkę na poczet późniejszego wykonania usługi lub wydania towaru. Tego rodzaju przysporzenia są wyłączone z przychodów na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o CIT, zgodnie z którym pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach, nie zalicza się do przychodów.
Natomiast w sytuacji gdy w oznaczonym terminie klient nie zrealizuje karty podarunkowej, spółka ma obowiązek rozpoznania przychodu w wysokości niewykorzystanej przez klienta, na ostatni dzień okresu rozliczeniowego.
380 zł do tej kwoty jest wolna od PIT wartość świadczeń rzeczowych oferowanych pracownikom, finansowanych z ZFŚS
760 zł do tej kwoty jest wolna od PIT wartość nagród otrzymanych w związku ze sprzedażą premiową
OBOWIĄZKI PŁATNIKÓW
Jeśli pracodawcy przekazują pracownikom bony finansowane z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, i ich wartość nie jest zwolniona z opodatkowania, to zakład pracy jest zobowiązany do poboru zaliczki na podatek dochodowy. Otrzymane przez pracownika świadczenia z ZFŚS, których podstawą jest stosunek pracy, należy zakwalifikować do przychodu ze stosunku pracy.
Ważne!
Rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi
Podstawa prawna
• Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).