By działać na własny rachunek, często trzeba sięgać po zasilanie finansowe z zewnętrznych źródeł: pożyczki, kredyty, leasing itp. Poza skutecznymi metodami pozyskiwania środków ważne jest ich umiejętne wykorzystywanie do optymalizacji podatkowej.

Czy płacić ratę przed wydaniem samochodu

Zamówiony w leasingu samochód odebrałem z miesięcznym opóźnieniem. Czy leasingodawca miał prawo wcześniej wystawić fakturę z pierwszą ratą leasingową?
Tak
Jeżeli rzecz nie zostanie wydana korzystającemu w ustalonym terminie na skutek okoliczności, za które ponosi on odpowiedzialność, umówione terminy płatności rat pozostają niezmienione. Jeśli więc leasingowany samochód nie zostanie odebrany w terminie, leasingobiorca musi zapłacić należność wynikająca z umowy także za okres, w którym jeszcze z samochodu nie korzystał; nie przesuwa to automatycznie ani terminu spłaty, ani nie wydłuża czasu trwania umowy.
Takie kwestie mogą być odmiennie rozstrzygane tylko wówczas, gdy inaczej, niż przewiduje to kodeks cywilny, zostały uregulowane w umowie leasingu. Trzeba bowiem pamiętać, że przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego. Umowa leasingu powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności.
Finansujący powinien wydać korzystającemu rzecz w takim stanie, w jakim znajdowała się ona w chwili wydania finansującemu przez zbywcę. Jest on obowiązany wydać korzystającemu razem z rzeczą odpis umowy ze zbywcą lub odpisy innych posiadanych dokumentów dotyczących tej umowy, w szczególności odpis dokumentu gwarancyjnego co do jakości rzeczy, otrzymanego od zbywcy lub producenta. Nie odpowiada on wobec korzystającego za przydatność rzeczy do umówionego użytku.
Podstawa prawna
• Art. 7091-70918 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Czy musi być konto firmowe

Czy jako samozatrudniony rozliczający się w formie księgi przychodów i rozchodów muszę mieć konto firmowe w banku?
Nie
O tym, czy z określonego rachunku, w tym używanego także dla potrzeb prywatnych, przedsiębiorca może korzystać do rozliczeń z urzędem skarbowym lub z ZUS, przesądza umowa zawarta z bankiem. Musi być ona zgodna z przepisami prawa bankowego. Wynika z nich jedynie (art. 49), że rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe mogą być prowadzone wyłącznie dla osób fizycznych, niezależnie od ich statusu dochodowego. Natomiast rachunki rozliczeniowe (bieżące i pomocnicze) wyłącznie dla osób fizycznych prowadzących działalność zarobkową na własny rachunek, w tym dla osób będących przedsiębiorcami. Jeśli więc umowa o prowadzenie rachunku przewiduje takie rozwiązanie, przedsiębiorca może dokonywać przelewów z ROR, jeśli spełniają one wyżej opisane kryteria prawa działalności gospodarczej, podatkowego i ubezpieczeń społecznych (w tym w zakresie posługiwania się specjalnymi wzorami polecenia przelewu).
W praktyce przedsiębiorcy mający prawo do obniżania podstawy opodatkowania o koszty korzystają jednak z dwóch różnych kont bankowych, by mieć klarowną sytuację w zakresie rozliczania kosztów.
Trzeba bowiem pamiętać, że zgodnie z art. 61 Ordynacji podatkowej, zapłata podatków przez podatników prowadzących działalność gospodarczą i obowiązanych do prowadzenia księgi rachunkowej lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów następuje w formie bankowych rozliczeń bezgotówkowych. Taką formę rozliczeń stosuje się również do wpłat kwot podatków pobranych przez płatników, jeżeli są oni przedsiębiorcami rozliczającymi się na podstawie księgi.
Ponadto zgodnie z art. 47 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, składki na te ubezpieczenia opłaca się na wskazane przez ZUS rachunki bankowe odrębnymi wpłatami, w podziale na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
Składki te płatnik składek uiszcza przy użyciu bankowych dokumentów płatniczych składanych za pośrednictwem banku według specjalnych wzorów, dokumentu elektronicznego z programu informatycznego udostępnianego przez ZUS płatnikom składek lub wydruku z tego programu. Ponadto płatnik składek obowiązany jest opłacać należności z tytułu składek w formie bezgotówkowej w drodze obciążenia rachunku bankowego. Zlecenia płatnicze przekazywane w innej formie nie są przyjmowane.
Podstawa prawna
• Art. 47 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 11, poz. 74 z późn. zm.).
• Art. 61 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).



Czy opłaty bankowe wliczyć w koszty

Czy wszystkie opłaty pobierane przez bank za prowadzenie konta firmowego są kosztem uzyskania przychodu?
Tak
Koszty wszystkich operacji, które przeprowadzamy za pośrednictwem konta bankowego założonego dla celów prowadzonej działalności gospodarczej, jeśli tylko dotyczą spraw służbowych, uznajemy za koszty działalności.
Dotyczy to zarówno stałej opłaty za prowadzenie rachunku pobieranej przez bank, jak i opłat za przelewy, wpłaty itp. Księgujemy je w kolumnie 13 (pozostałe wydatki) podatkowej księgi przychodów i rozchodów na podstawie not bankowych, które bank wystawia po dokonaniu każdej operacji.
Co do zasady, zgodnie z art. 23 ustawy o PIT, nie można uznać za koszt uzyskania przychodu ani kapitałów własnych, ani pochodzących z kredytu lub pożyczki. Nie ma natomiast przeszkód, by w koszty zaliczyć wszystkie odsetki od takich kredytów lub pożyczek. Ewidencjonujemy je w kol. 13 księgi przychodów.
Zgodnie z art. 14 ust. 3 ustawy za przychód z działalności gospodarczej uważa się skapitalizowane odsetki od kredytów i pożyczek. Dzieje się tak, mimo że zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 27 ustawy nie uważa się za koszt uzyskania przychodów udzielonych pożyczek. Mamy tu więc do czynienia z jednym z nielicznych przypadków, w których na gruncie podatku dochodowego wydatek (udzielona pożyczka) nie jest uznawany za koszt uzyskania przychodu, w tym koszt prowadzonej działalności gospodarczej, za to przychód z tej pożyczki (odsetki) stanowi przedmiot opodatkowania. Na dodatek w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą takie odsetki traktowane są jak przychody z działalności gospodarczej, a nie z kapitałów pieniężnych. Konsekwencją tego jest konieczność bieżącego wliczania ich do przychodów stanowiących podstawę ustalania zaliczek na podatek dochodowy.
Podstawa prawna
• Art. 22-23 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176, z późn. zm.).

Czy bank pobiera podatek

W związku z prowadzoną działalnością bankową mam konto bankowe. Czy od odsetek naliczanych przez bank z tytułu utrzymywanych na nim przeze mnie nadwyżek finansowych powinien być płacony podatek? Czy pobiera go bank?
Nie
Bank nie pobiera podatku od dochodów z rachunków podmiotów gospodarczych. Zgodnie z regułami podatku dochodowego, przychodem z działalności gospodarczej są również odsetki od środków na rachunkach bankowych utrzymywanych w związku z wykonywaną działalnością. Oznacza to, że należy je zaksięgować w księdze przychodów i rozchodów w kolumnie pozostałe przychody lub w ewidencji przychodów (ryczałt) i opodatkować według zasad przewidzianych dla wybranej formy opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej.
Podstawa prawna
• Art. 14 ust. 2 pkt 5 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176, z późn. zm.).

Czy właściwy jest sąd na terenie działalności

Mam konflikt z firmą ubezpieczeniową o wysokość odszkodowania. Czy pozew powinienem złożyć wedle miejsca położenia mojej firmy?
Tak
Choć ma pan wybór. Zgodnie z ustawą o działalności ubezpieczeniowej powództwo o roszczenia wynikające z umów ubezpieczenia można wytoczyć albo według przepisów o właściwości ogólnej, albo przed sąd właściwy dla miejsca zamieszkania lub siedziby ubezpieczającego, ubezpieczonego, uposażonego lub uprawnionego z umowy ubezpieczenia.
W sprawach cywilnych przepisy o właściwości ogólnej uregulowane są w kodeksie postępowania cywilnego. Zgodnie z nim powództwo przeciwko osobie prawnej (a taką, jako spółka akcyjna, jest każde towarzystwo ubezpieczeniowe) wytacza się według miejsca ich siedziby. Siedziba jest określona w umowie ubezpieczenia.
Zapewne wygodniej będzie złożyć pozew przed sądem cywilnym właściwym dla miejsca zamieszkania ubezpieczonego.
Podstawa prawna
• Art. 9 ustawy z 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz.U. nr 124, poz. 1151 z późn. zm.).



Czy finansować ubezpieczenia

Świadczę usługi u klientów w ramach samozatrudnienia. Chcę wziąć w leasing samochód, który będę wykorzystywać do celów tej działalności. Czy poza ratami leasingowymi obciążać mnie będzie ubezpieczenie samochodu?
Tak
W umowie leasingu zazwyczaj zastrzega się, że to korzystający obowiązany jest ponosić koszty ubezpieczenia rzeczy od jej utraty w czasie trwania leasingu. Jeśli w umowie nie zostanie to uregulowane inaczej, na podstawie kodeksu cywilnego przyjmuje się, że koszty te obejmują składkę z tytułu ubezpieczenia na ogólnie przyjętych warunkach.
Praktycznie wygląda to tak, że choć składkę ubezpieczeniową płaci korzystający, to ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie na podstawie polisy finansującemu, ten zaś zwraca korzystającemu nadwyżkę ponad swoją należność. Nadwyżkę można też przeznaczyć np. na wniesienie pierwszej wpłaty na leasing nowego samochodu.
Zgodnie bowiem z przepisami kodeksu cywilnego korzystający (leasingobiorca) obowiązany jest utrzymywać rzecz w należytym stanie, w szczególności dokonywać jej konserwacji i napraw niezbędnych do zachowania rzeczy w stanie niepogorszonym, z uwzględnieniem jej zużycia wskutek prawidłowego używania, oraz ponosić ciężary związane z własnością lub posiadaniem rzeczy.
Gdy w umowie leasingu nie zostało zastrzeżone, że konserwacji i napraw rzeczy dokonuje osoba mająca określone kwalifikacje (np. gdy przedmiotem leasingu jest samochód, to naprawy mogą być wykonywane tylko w autoryzowanych stacjach obsługi), korzystający powinien niezwłocznie zawiadomić finansującego o konieczności dokonania istotnej naprawy rzeczy.
Korzystający powinien niezwłocznie zawiadomić finansującego o utracie rzeczy. Gdy po wydaniu korzystającemu rzecz została utracona z powodu okoliczności, za które finansujący nie ponosi odpowiedzialności, np. wskutek kradzieży lub zniszczenia, umowa leasingu wygasa. Wówczas finansujący może żądać od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie, a niezapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i wygaśnięcia umowy leasingu oraz z tytułu ubezpieczenia rzeczy, a także naprawienia szkody.
Podstawa prawna
• Art. 7091-70918 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).